بحث:وکیع بن جراح رؤاسی
مقدمه
ابوسفیان وکیع بن جراح بن ملیح بن عدی بن فرس رؤاسی کوفی اهل کوفه[۱] و از طایفه عامر بن صعصعه بود.[۲] در اصل و نسبش اختلاف است: برخی اصل او را از نیشابور و گروهی از «سُغد»،[۳] ناحیهای خوش آب و هوا بین سمرقند و بخارا[۴] گفتهاند. تاریخ ولادتش به اختلاف بین سالهای ۱۲۷ تا ۱۲۹هـ نقل شده است.[۵] پدرش جراح ریاست بیت المال مهدی عباسی را به عهده داشت.[۶]
وی امام اهل کوفه بود و از کسانی چون اسماعیل بن خالد، هشام بن عروه، سلیمان بن اعمش، ابن جریج، اوزاعی و سفیان ثوری حدیث شنیده و روایت کرده است.[۷] راویان و محدثان برجستهای نیز از ایشان روایت کردهاند که از آن میان افرادی همچون عبدالله بن مبارک، یحیی بن آدم، قتیبة بن سعید و احمد بن حنبل را میتوان نام برد.[۸]
وی در سال ۱۴۵هـ به بصره رفت[۹] و بارها نیز به بغداد سفر کرد که در یکی از این دفعات، هارون خواست وی را به قضاوت منصوب کند که نپذیرفت.[۱۰] وکیع کثیرالحدیث، ثقه،[۱۱] اهل فضل و از حافظان استوار بود.[۱۲] گفتهاند که وی هرگز کتابی به دست نمیگرفت، بلکه کتابهایش را از حفظ میخواند.[۱۳] او فردی عابد و صائم بود و گویند که هر شب قرآن را ختم میکرد.[۱۴]
از او روایاتی درباره فضایل امام علیS نقل شده که برخی از آنها میتواند از اعتقاد به امامت و تشیع وی خبر دهد از جمله آنها حدیث نبوی « مَنْ فَضَّلَ أَحَداً مِنْ أَصْحَابِي عَلَى عَلِيٍّ فَقَدْ كَفَرَ» میباشد.[۱۵] وی به هنگام بازگشت از حج در مکانی به نام فید،[۱۶] از روستاهای میان راه مکه و مدینه[۱۷] درگذشت. سال وفاتش به اختلاف از ۱۹۶ تا ۱۹۸هـ نقل شده است.[۱۸] وکیع دارای آثار و تألیفاتی نیز بوده که عبارت انداز: «کتاب السنن»[۱۹] «المعرفة و التاریخ»[۲۰] «کتاب فی اختلاف العدد»[۲۱] تفسیر القرآن و «کتاب الزهد»[۲۲].[۲۳]
پانویس
- ↑ الثقات ۷/۵۶۲.
- ↑ الفهرست (الندیم) ۲۸۳.
- ↑ تاریخ بغداد ۱۳/۵۱۲.
- ↑ معجم البلدان ۳/۲۲۲.
- ↑ تهذیب الکمال ۳۰/۴۸۳.
- ↑ الثقات ۷/۵۶۲.
- ↑ الانساب ۳/۹۷.
- ↑ الانساب ۳/۹۷.
- ↑ التاریخ الکبیر ۸/۱۷۹.
- ↑ تاریخ بغداد ۱۳/۴۶۷.
- ↑ الطبقات الکبری ۶/۳۹۴.
- ↑ مشاهیر علماء الامصار ۲۷۲.
- ↑ تاریخ بغداد ۱۳/۴۷۵.
- ↑ الانساب ۳/۹۷.
- ↑ مستدرکات علم رجال الحدیث ۸/۱۰۴ و۱۰۵.
- ↑ تاریخ الاسلام ۱۳/۴۵۵ الطبقات الکبری ۶/۳۹۴.
- ↑ معجم البلدان ۴/۲۸۲.
- ↑ تذکرة الحفاظ ۱/۳۰۹ تهذیب الکمال ۳۰/۴۸۴.
- ↑ الاعلام ۸/۱۱۷.
- ↑ معجم المؤلفین ۱۳/۱۶۶.
- ↑ الفهرست (الندیم) ۴۰.
- ↑ هدیة العارفین ۲/۵۰۰.
- ↑ فرهنگنامه مؤلفان اسلامی، ج۱ ص ۸۱۱.