بررسی تطبیقی دلالت مصداقی امام مبین در سوره یس بر امام علی از منظر فریقین (مقاله)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بررسی تطبیقی دلالت مصداقی امام مبین در سوره یس بر امام علی (ع) از منظر فریقین
زبانفارسی
نویسندگانمحمد رضا حقیقت سمنانی
موضوعامام مبین
مذهبشیعه
منتشر شده درکنگره بازخوانی ابعاد شخصیتی امیرالمؤمنین علی
محل نشرقم، ایران
شماره۶
تعداد صفحات۲۳
ناشر الکترونیکوبگاه سیویلیکا

بررسی تطبیقی دلالت مصداقی امام مبین در سوره یس بر امام علی (ع) از منظر فریقین عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی دلالت مصداقی امام مبین در سوره یس بر امام علی از منظر فریقین می‌پردازد. این مقاله ۲۳ صفحه‌ای به قلم محمد رضا حقیقت سمنانی نگاشته شده و در کنگره بازخوانی ابعاد شخصیتی امیرالمؤمنین علی منتشر شده است[۱]

چکیده مقاله

امام مبین در آیه إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي الْمَوْتَى وَنَكْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ وَكُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْنَاهُ فِي إِمَامٍ مُبِينٍ[۲] از جمله عبارات قرآنی است که میان مفسران شیعه و سنی محل تضارب آرا گوناگون گردیده است. کتاب مبین، لوح محفوظ، ام الکتاب، صحیفه اعمال، علم الهی، مثل و نمونه، امام جمع، قضا الهی، انسان کامل و امام معصوم به ویژه امام علی از جمله مصادیقی است که فریقین برای امام مبین ارائه کرده‌اند. آنچه اهمیت پرداختن به مصداق‌شناسی امام مبین در این آیه را روشن می‌‌کند، قابلیت دلالت این آیه شریفه بر بیان فضیلتی بزرگ و مقامی بلند برای علی است؛ چراکه به نظر بسیاری از مفسرین شیعی، حضرت علی یا به عنوان تفسیر آیه و یا به عنوان بطن و اشاره و یا بر اساس قاعده جری و تطبیق، مصداق امام مبین است که وجود همه اشیا به نحوی در وجود او برشمرده و احصا گردیده است. بی‌تردید چنین ویژگی‌ای نشان دهنده عظمت وجودی ایشان در ساختار خلقت می‌‌باشد. از طرفی این تبیین از امام مبین مؤیداتی در برخی تفاسیر اهل سنت به همراه دارد که این مسئله نیز خود ضرورت پرداختن بیشتر به شناسایی مصداق امام مبین در سوره یس را به گونه‌ای تطبیقی روشن می‌‌کند. در این پژوهش، با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، با رویکرد تطبیقی و پس از بررسی آرا گوناگون شیعه و سنی و واکاوی دلالت روایات فریقین در این زمینه، روشن شد که چگونه ممکن است میان برخی اقوال در تبیین مصداق امام مبین جمع نمود و چگونه می‌‌توان علی را مصداق ظاهر آیه و نه حتی بطن آن دانست.

فهرست مقاله

  • چکیده
  • مقدمه
  • بیان آیه
  • مفهوم‌شناسی
  1. دلالت
  2. دلالت مصداقی
  3. امام
  4. مبین
  5. امام مبین
  1. کتاب مبین
  2. لوح محفوظ
  3. امیرالمؤمنین علی
  4. علم الهی
  5. مثل و نمونه
  6. صحیفه اعمال
  7. جمع‌بندی نظرات مفسرین شیعه
  1. لوح محفوظ
  2. کتاب مبین
  3. ام الکتاب
  4. صحیفه اعمال
  5. امام جمع
  6. قضاءالهی
  7. اصل عظیم الشأن
  8. علم الهی
  9. انسان کامل (علی(ع))
  10. جمع‌بندی نظرات مفسرین اهل سنت
  • تمایزات تفاسیر شیعه و سنی در مصداق‌شناسی امام مبین
  • بررسی دلالت مصداقی امام مبین در روایات شیعه
  1. امام علی(ع)
  2. کتاب مبین
  3. وصیت پیامبر
  4. همه ائمه
  5. صحیفه اعمال
  6. جمع‌بندی روایات شیعه
  1. ام الکتاب
  2. لوح محفوظ
  3. صحیفه اعمال
  4. راه مستقیم
  5. جمع‌بندی روایات اهل سنت
  • اشتراکات روایات شیعه و سنی در مصداق‌شناسی امام مبین
  • تمایزات روایات شیعه و سنی در مصداق‌شناسی امام مبین
  • منابع.

دربارهٔ پدیدآورنده

محمد رضا حقیقت سمنانی
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد رضا حقیقت سمنانی (متولد ۱۳۶۸ش، تهران)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: سید محمود هاشمی شاهرودی، محسن اراکی و مهدی شب زنده‌دار پیگیری کرد. او علاوه بر تحصیلات حوزوی، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری تفسیر تطبیقی جامعة المصطفی العالمیة به اتمام رساند. مسئول سایت و نشست‌های علمی کنگره بین المللی گام دوم انقلاب اسلامی از منظر قرآن و حدیث و دبیر علمی کمیته تخصصی تمدن کنگره ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی، تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «بررسی تطبیقی دلالت مصداقی امام مبین در سوره یس بر امام علی از منظر فریقین»، «بررسی تطبیقی نبوی دانستن الفاظ وحی قرآنی از منظر نصرحامد ابوزید و تحلیل آن براساس مبانی علامه طباطبایی»، «تفسیر تطبیقی غض بصر»، «بررسی رویکردهای گوناگون دانشمندان مسلمان در حجیت عقل به عنوان منبع معرفت دینی بارویکرد بیانیه گام دوم» و «نقش عالمان دین در گام دوم انقلاب اسلامی از منظر» برخی از این آثار است.[۳]

پانویس

  1. وبگاه سیویلیکا
  2. «ما خود، مردگان را زنده می‌گردانیم و هر چه را پیش فرستاده‌اند و آنچه را از آنان بر جای مانده است می‌نگاریم و هر چیزی را در نوشته‌ای روشن بر شمرده‌ایم» سوره یس، آیه ۱۲.
  3. مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت

دریافت متن