تفاوت نواب اربعه با وکلای آنها چیست؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
تفاوت نواب اربعه با وکلای آنها چیست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل اصلیمهدویت
تعداد پاسخ۱ پاسخ

تفاوت نواب اربعه با وکلای آنها چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

احمد عابدی

حجت‌ الاسلام‌ و المسلمین دکتر احمد عابدی، در مقاله «مدعیان و منکران بابیت و مهدویت» در این‌باره گفته است:

  1. «نواب اربعه "نایب خاص" بودند و "سفیر" خوانده می‌شدند. دیگران نیابت یا وکالت داشتند؛ امام از عنوان "سفارت" بهره نمی‌بردند.
  2. نواب اربعه با امام زمان (ع) ارتباط مستقیم داشتند، ولی وکلای امام به واسطه نواب اربعه با امام زمان (ع) مرتبط بودند.
  3. مسئولیت نواب اربعه از نظر جغرافیایی فراگیر بود، اما سایر وکلا هر یک در منطقه‌ای خاص فعالیت می‌کردند[۱].
  4. نواب اربعه مسئولیت هدایت همگانی و نیابت عام، مطلق و فراگیر داشتند؛ یعنی به بیان احکام، شرح و تفسیر احکام و قران کریم، تبیین دین، سرپرستی ایتام و وقف، اجرای حدود، رسیدگی به شیعیان، جمع‌آوری خمس و زکات و ... می‌پرداختند، ولی دیگر نایبان و وکیلان تنها مسئولیت مشخصی داشتند و نیابتشان خاص بود؛ برای مثال، برخی از آنان تنها در اخذ وجوه شرعی وکیل بودند و گروهی در سرپرستی وقف ایتام اجرای وظیفه می‌کردند. برخلاف نواب اربعه که هر یک از آنها تمام وظایف و مسئولیت‌های امام زمان (ع) را انجام می‌دادند.
  • از سوی دیگر، شاید امام زمان (ع) برای پنهان ماندن نواب اربعه، پیشگیری از هجوم مردم به آنان و در نتیجه شناسایی شان، به معرفی نایبان دیگر می‌پرداخت افزون بر این، تعیین نایبان دیگر، نوعی تقسیم کار بود و رسیدگی به امور مردم را آسان می‌ساخت»[۲].

پانویس

  1. محمد صدر، تاریخ الغيهية الصغرى، ص ۶۰۹
  2. عابدی، احمد؛ مدعیان و منکران بابیت و مهدویت، ص ۳۹۵.