از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
امیرالمؤمنین علی فرمودند: "قلب خویش را با تفکّر زنده دار، و شب هنگام برای عبادت از بستر برخیز، و از خدای خویش پروا داشته باش"[۱] امام صادق (ع) فرمودند: "برترین عبادتها، استمرار تفکّر درباره خداوند و قدرت بی پایان اوست"[۲] امام رضا (ع) فرمودند: "عبادت ، بسیاری نماز و روزه نیست، بلکه عبادت تفکّر درباره خداوند متعال است"[۳] امیرالمؤمنین (ع) فرمودند: "اندیشه‌ورزی، انسان را به نیکی فرا می‌‌خواند و به عمل به آن راهنمائی می‌کند"[۴] امام صادق (ع) فرمودند: "بیشترین عبادتی که ابوذر انجام می‌داد، تفکّر و پندگرفتن از امور بود"{[۵] در شمار سفارشها و وصایای امیرالمؤمنین (ع) آمده بود: "هیچ عبادتی همچون تفکّر در آفرینش الهی نیست"[۶]
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: "غافل‌ترین مردمان ، کسی است که از تغییر دنیا از حالی به حالی دیگر پند نپذیرد"[۷] [۸] مردی به نزد امام صادق (ع) آمد و عرض کرد: از دنیا خسته شده‌ام، از این‌رو از خداوند آرزوی مرگ خود را دارم. حضرت فرمودند: آرزو کن که زنده باشی تا اطاعت خداوند را بنمائی، نه معصیتش را؛ چه اگر زنده باشی و به طاعت بپردازی، بهتر است از آنکه بمیری و نه اطاعت کنی و نه معصیت [۹]
مردی برخاست و گفت: ای فرزند رسول خدا ! چرا ما مرگ را ناخوش داشته دوستش نمی‌داریم؟ حضرت امام حسن (ع) ل فرمودند: شما آخرت خود را ویران و دنیای خود را آباد کرده‌اید؛ از این‌رو از اینکه از آبادی به سوی ویرانی بروید ناراحت می‌شوید[۱۰]
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: "داناترین و زرنگترین مردم ، کسی است که بیشتر از دیگران به یاد مرگ باشد"[۱۱] پیامبر اکرم (ص) فرمودند: "برترین زهدها در دنیا یاد مرگ است، و برترین عبادتها یاد مرگ است، و برترین اندیشه‌ورزی‌ها یاد مرگ است؛ پس هرکس در این دنیا از یاد مرگ سنگین شود - و از انجام بسیاری از کارها باز ماند- چون بمیرد قبر خود را باغی از باغ‌های بهشت می‌‌یابد"[۱۲] امام باقر (ع) فرمودند: "مردی نزد پیامبر اکرم (ص) آمد و گفت: چرا من مرگ را دوست نمی‌دارم؟ حضرت فرمودند: آیا ثروتی داری؟ گفت: آری! فرمودند: آیا آن را پیشاپیش خود به دنیای دیگر فرستاده‌ای؟ گفت: نه!... حضرت فرمودند: از همین جهت است که مرگ را دوست نمی‌داری"[۱۳] [۱۴] منابع پانویس
↑ « عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ (ع): نَبِّهْ بِالتَّفَكُّرِ قَلْبَكَ وَ جَافِ عَنِ اللَّيْلِ جَنْبَكَ وَ اتَّقِ اللَّهَ رَبَّكَ» ؛ بحار الأنوار، ج۷۱، ص۳۱۸.↑ « أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ إِدْمَانُ التَّفَكُّرِ فِي اللَّهِ وَ فِي قُدْرَتِهِ» ؛ بحار الأنوار، ج۷۱، ص۳۲۱.↑ « عَنِ الرِّضَا (ع): لَيْسَ الْعِبَادَةُ كَثْرَةَ الصَّلَاةِ وَ الصَّوْمِ إِنَّمَا الْعِبَادَةُ التَّفَكُّرُ فِي أَمْرِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ» ؛ اصول کافی، ج۲، ص۴۵.↑ « عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ (ع): التَّفَكُّرُ يَدْعُو إِلَى الْبِرِّ وَ الْعَمَلِ بِهِ» ؛ اصول کافی، ج۲، ص۴۵.↑ {متن حدیث| عَنِ الصَّادِقُ (ع): كَانَ أَكْثَرُ عِبَادَةِ أَبِي ذَرٍّ رَحْمَةُ اللَّهِ عَلَيْهِ التَّفَكُّرُ وَ الِاعْتِبَارُ}}؛ بحار الأنوار، ج۷۱، ص۳۲۳.
↑ « فِي وَصَايَا أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ (ع) لَا عِبَادَةَ كَالتَّفَكُّرِ فِي صَنْعَةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ!» ؛ بحار الأنوار، ج۷۱، ص۳۲۴.↑ « عَنِ النَّبِی (ص): أَغْفَلُ النَّاسِ مَنْ لَمْ يَتَّعِظْ بِتَغَيُّرِ الدُّنْيَا مِنْ حَالٍ إِلَى حَالٍ» بحار الأنوار، ج۷۱، ص۳۲۴.↑ مظاهری، حسین ، دانش اخلاق اسلامی ، ج۱، ص ۳۷۱-۳۷۲.↑ « جَاءَ رَجُلٌ إِلَى الصَّادِقِ (ع) فَقَالَ قَدْ سَئِمْتُ الدُّنْيَا فَأَتَمَنَّى عَلَى اللَّهِ الْمَوْتَ فَقَالَ: تَمَنَّ الْحَيَاةَ لِتُطِيعَ لَا لِتَعْصِيَ فَلَأَنْ تَعِيشَ فَتُطِيعَ خَيْرٌ لَكَ مِنْ أَنْ تَمُوتَ فَلَا تَعْصِيَ وَ لَا تُطِيعَ» ؛ بحار الأنوار، ج۶، ص۱۲۸.↑ «فَقَامَ إِلَيْهِ رَجُلٌ فَقَالَ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ مَا بَالُنَا نَكْرَهُ الْمَوْتَ وَ لَا نُحِبُّهُ قَالَ فَقَالَ الْحَسَنُ (ع) إِنَّكُمْ أَخْرَبْتُمْ آخِرَتَكُمْ وَ عَمَرْتُمْ دُنْيَاكُمْ فَأَنْتُمْ تَكْرَهُونَ النُّقْلَةَ مِنَ الْعُمْرَانِ إِلَى الْخَرَابِ» ؛ بحار الأنوار، ج۶، ص۱۲۹.↑ « عَنِ الصَّادِقِ (ع) قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) أَكْيَسُ النَّاسِ مَنْ كَانَ أَشَدَّ ذِكْراً لِلْمَوْتِ» ؛ بحار الأنوار، ج۶، ص۱۳۰.↑ « قَالَ النَّبِيُّ (ص): أَفْضَلُ الزُّهْدِ فِي الدُّنْيَا ذِكْرُ الْمَوْتِ وَ أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ ذِكْرُ الْمَوْتِ وَ أَفْضَلُ التَّفَكُّرِ ذِكْرُ الْمَوْتِ فَمَنْ أَثْقَلَهُ ذِكْرُ الْمَوْتِ وَجَدَ قَبْرَهُ رَوْضَةً مِنْ رِيَاضِ الْجَنَّةِ» ؛بحار الأنوار، ج۶، ص۱۳۷.↑ « عَنِ الصَّادِقِ (ع) عَنْ أَبِيهِ (ع) قَالَ: أَتَى النَّبِيَّ (ص) رَجُلٌ فَقَالَ: مَا لِي لَا أُحِبُّ الْمَوْتَ؟ فَقَالَ لَهُ أَ لَكَ مَالٌ قَالَ: نَعَمْ! قَالَ فَقَدَّمْتَهُ؟ قَالَ: لَا... قَالَ: فَمِنْ ثَمَّ لَا تُحِبُّ الْمَوْتَ» ؛بحار الأنوار، ج۶، ص۱۲۷.↑ مظاهری، حسین ، دانش اخلاق اسلامی ، ج۱، ص ۳۷۷-۳۷۸.
این مدخل زیرشاخهٔ بحث تفکر است. تفکر از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: تفکر در قرآن - تفکر در حدیث - تفکر در نهج البلاغه - تفکر در فقه سیاسی - تفکر در اخلاق اسلامی - تفکر در سیره پیامبر خاتم - تفکر در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی - پرسش مرتبط ندارد