جهانی بودن اسلام در معارف و سیره نبوی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

اندیشه سیاسی جهانی (جهانی بودن اسلام)

دین اسلام، دینی جهانی است و به قوم، سرزمین یا منطقه خاصی اختصاص ندارد. دعوت پیامبر اکرم (ص) نیز دعوتی همگانی و جهانی بود. خداوند در قرآن کریم، آن حضرت را «رحمة للعالمین» و پیامبری برای هدایت همه افراد بشر معرفی کرده است، چنان که می‌فرماید: وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا كَافَّةً لِلنَّاسِ[۱]. در سال ششم هجرت و در نتیجه پیمان صلح موقت با قریش، پیروزی‌های چشم‌گیری نصیب مسلمانان شد و فرصتی فراهم گشت تا دین اسلام و رسالت الهی پیامبر خدا از مرزهای جزیره العرب فراتر رود.

از این‌رو، رسول خدا (ص) با فرستادن نامه برای زمام داران بزرگ دنیا آنها را به اسلام فراخواند. مضمون این نامه‌ها، دعوت به توحید و خداپرستی و نفی خدایان دروغین و پوچ بود. هر چند سران سرزمین‌های گوناگون، واکنش‌های متفاوتی در برابر این دعوت داشتند، این فراخوان الهی، پی آمدهای نیکویی برای مردم این کشورها دربرداشت[۲].

با توجه به اینکه دعوت پیامبر، فراخوانی جهانی بود، به اصولی متناسب با سطح جهانی نیاز داشت. بر این اساس، پیامبر اعظم (ص) با رهبری الهی خویش، حکومتی استوار و سپاهی قوی در برابر حکومت‌های آن زمان پدید آورد. به این ترتیب، نهضت اسلامی در دیگر سرزمین‌ها نیز شکل گرفت و در مدت زمان بسیار کوتاهی، آموزه‌های وحیانی اسلام جنبه جهانی یافت و موجب شکوفایی اندیشه‌ها و رشد عقل‌ها شد که این اندیشه سیاسی در عرصه جهانی، مهم‌ترین شاخصه تمدن نبوی به شمار می‌آید.

رسالت جهانی اسلام به عنوان ویژگی منحصر به فرد تمدن نبوی، با اجرای دقیق آموزه‌های نبوی تحقق‌پذیر بود، ولی با روی دادن حوادثی در تاریخ اسلام پس از رحلت پیامبر، روند جهانی شدن اسلام رو به ضعف نهاد و تغییرهایی در رفتارهای سیاسی مسلمانان به ویژه خلفای اسلامی پدید آمد که در پی آن، چهره حقیقی اسلام ناشناخته ماند و این رسالت جهانی محقق نشد. البته در عصر حاضر، شاهد گرایش روزافزون جهانیان به اسلام هستیم و امید است این هدف والا تحقق یابد..[۳].

منابع

پانویس

  1. «و تو را جز برای همه مردم نفرستاده‌ایم» سوره سبأ، آیه ۲۸.
  2. سیره رسول خدا، ص۵۹۶ - ۶۰۱.
  3. صمیمی، سید رشید، اصول و شاخصه‌های تمدن نبوی، ص ۷۵.