حجت بودن امام معصوم در اندیشه امام خمینی به چه معناست؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
حجت بودن امام معصوم در اندیشه امام خمینی به چه معناست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت
تعداد پاسخ۱ پاسخ

حجت بودن امام معصوم در اندیشه امام خمینی به چه معناست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

ابراهیم شفیعی سروستانی

آقای دکتر ابراهیم شفیعی سروستانی، در کتاب «چشم به راه» در این‌باره گفته است:

«ایشان با بیان مفهومی عمیق و بدیع از "حجت بودنِ امام معصوم" اعلام می‌دارد چون خداوند در روز قیامت به سبب وجود امام زمانپدران بزرگوارش، بر بندگان، احتجاج و نسبت به عمل بر اساس سیره، رفتار و گفتار این بزرگواران از مردم بازخواست می‌کند، بر آنان لازم است همه تلاش خود را برای تحقق سیرت امامان معصوم (ع) در جامعه به کار بندند و در این زمینه هیچ عذر و بهانه‌ای از آنها پذیرفته نمی‌شود.

حضرت امام خمینی در کتاب البیع خود، هنگام بررسی ادله ولایت فقیه، توقیع شریف حضرت صاحب الامر (ع) را نقل می‌کند: ... و اما در رویدادهایی که برای شما پیش می‌آید، به راویان حدیث ما مراجعه کنید؛ زیرا آنها حجت من بر شما هستند و من حجت خدا بر ایشان هستم[۱]. آن‌گاه می‌فرماید: مقصود از حجت خدا بودن امام معصوم این نیست که فقط بیان‌کننده احکام است؛ زیرا گفته بزرگانی چون زراره و محمد بن مسلم نیز حجت است و هیچ کس حق مردود دانستن و عمل نکردن به روایات ایشان را ندارد و این امر بر همگان آشکار است، بلکه منظور از حجت بودن امام زمان و پدران بزرگوارش (ع) این است که خداوند تعالی به سبب وجود ایشان و سیره و رفتار و گفتار آنان در تمام شئون زندگی‌شان، بر بندگان احتجاج می‌کند. از جمله شئون امامان، عدالت آنان در همه زمینه‌های حکومت است. به عنوان مثال، وجود امیرمؤمنان (ع) برای تمام فرمانداران و حاکمان ستم‌پیشه، حجت است؛ زیرا خداوند به واسطه سیرت آن بزرگوار، باب عذر و بهانه را بر همه آنان در تعدی از حدود الهی و تجاوز به اموال مسلمانان و سرپیچی از قوانین اسلامی بسته است. همین گونه‌اند دیگر حجت‌های خداوند، به ویژه حضرت ولی عصر (ع) که عدل را در میان مردم می‌گستراند و زمین را از قسط پر می‌کند و بر اساس نظامی عادلانه بر مردم حکم می‌راند[۲].

براساس همین نگاه به حجت خدا بود که ایشان خطاب به مسئولان جمهوری اسلامی ایران می‌فرمود: ما باید خودمان را مهیا کنیم از برای اینکه اگر چنانچه موفق شدیم ان شاءالله به زیارت ایشان، طوری باشد که روسفید باشیم پیش ایشان. تمام دستگاه‌هایی که الان به کار گرفته شده‌اند در کشور ما، [...] باید توجه به این معنا داشته باشند که خودشان را مهیا کنند برای ملاقات حضرت مهدی (ع)[۳]»[۴].

پانویس

  1. کمال الدین فی تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۸۳، ح ۴.
  2. سید روح الله موسوی خمینی، کتاب البیع، نجف، مطبعه الآداب، ۱۳۹۴ ه- ق، ج ۲، صص ۴۷۴ و ۴۷۵؛ سید روح الله موسوی خمینی شئون و اختیارات ولی‌فقیه، ترجمه مبحث ولایت فقیه از کتاب البیع، چاپ اول، تهران، وزارت ارشاد اسلامی، ۱۳۶۵، ص ۴۶. برای مطالعه بیشتر در این زمینه ر.ک: ضیائی‌فر، سعید، جایگاه مبانی کلامی در اجتهاد، چاپ اول: قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۲، صص ۶۹۷ و ۶۹۸.
  3. صحیفه نور، ج ۱۲، صص ۲۰۸ و ۲۰۹.
  4. شفیعی سروستانی، ابراهیم، چشم به راه، ص۱۳۵.