حرم امن در قرآن
این مدخل زیرشاخهٔ بحث حرم امن است. حرم امن از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: حرم امن در قرآن - حرم امن در حدیث - پرسش مرتبط نداردمقدمه
...أَوَلَمْ نُمَكِّنْ لَهُمْ حَرَمًا آمِنًا...
[۱].
أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّا جَعَلْنَا حَرَمًا آمِنًا...[۲].
إِنَّمَا أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ رَبَّ هَذِهِ الْبَلْدَةِ الَّذِي حَرَّمَهَا...[۳].
در آیات فوق واژه و عبارتی که بیانگر نقطه‌ای جغرافیایی باشد «حرم امن» و «حرّم» هست.
این آیات چه می‌گویند؟
بهانه‌جویی‌های مشرکان را یادآوری می‌کنند. آنان برای فرار از ایمان آوردن بهانه ترس از اخراج سرزمینشان را بیان می‌کنند. آنان اعتراف می‌کنند که قرآن حق است ولی نمی‌خواهند مردم ایمان بیاورند و ترس از جلاء وطن را دستمایه گفتار خویش می‌سازند اما خداوند می‌فرماید: شما را در حالی که کافر بودید از نعمت امنیت برخوردار کردیم و شما را در حرم امن قدرت دادیم. در آیه ۹۱ سوره نمل و دو آیه قبل از آن خداوند بیان می‌دارد: «پیامبر فقط مأمور به بشارت و انذار هستند و نتیجه کار بر گردن حضرت نیست.... برای فهماندن این حقیقت که چرا این نعمت بزرگ را با پرستش خدا شکر نمی‌کنید و در عوض با پرستش بت‌ها آن را کفران کرده و فراموش می‌کنید تمام افتخارات و موجودیت شما از برکات این شهر مقدس حرم امن است»[۴]. «شهر مقدس که حرم امن خداست و شریف‌ترین نقطه روی زمین و قدیمی‌ترین معبد توحید است»[۵]. «کلمه (هذه) اشاره است به مکه معظم»[۶]. بیان نظرات صاحب تفسیر المیزان می‌فرماید: منظور از حرم آمن مکه و پیرامون آن است[۷].[۸]
بیان نظرات
صاحب تفسیر المیزان می‌فرماید: منظور از حرم آمن مکه و پیرامون آن است[۹]. صاحب تفسیر نمونه خاطر نشان می‌کند: «کوتاه سخن این که خداوندی که می‌تواند در میان یک سرزمین گسترده بحرانی که جمعی از مردم نیمه وحشی در آن سکونت دارند یک منطقه کوچک را در امنیت فرو برد چگونه نمی‌تواند انسان‌های مؤمن را در میان انبوهی کافر و بی‌ایمان حفظ کند؟»[۱۰].
بیان نتیجه: در این که منظور از حرم امن در این آیات مفسران، تعبیرات مختلف و گوناگون داشته باشند وجود ندارد، همه آنها متفق القول‌اند که حرم امن «مکه» است. «حرم در لغت به معنی حرام و ممنوع بودن است و در اصطلاح قرآن و فقه به شهر مکه مکرمه و اطراف آن حرم گویند و بدان جهت به آن حرم گفته‌اند که بسیاری از کارها ی مباح و حلال در آنجا حرام و ممنوع است و حرمت آن شهر نیز به جهت وجود کعبه و مسجدالحرام است»[۱۱].[۱۲]
منابع
پانویس
- ↑ «و گفتند: اگر این رهنمود را با تو پی بگیریم ما را از سرزمینمان می‌ربایند؛ آیا ما به آنان در حرمی امن جایگاه ندادیم که فرآورده‌های هر چیز را که رزقی از نزد ماست به سوی آن می‌آورند؟ اما بیشتر آنان نمی‌دانند» سوره قصص، آیه ۵۷.
- ↑ «آیا ندیده‌اند که ما حرمی امن پدید آوردیم (که در آن هیچ چیز را در نمی‌برند) در حالی که (بیرون از شهر مکّه) مردم از پیرامونشان ربوده می‌شوند؟ پس آیا به باطل باور دارند و نعمت خداوند را انکار می‌کنند؟» سوره عنکبوت، آیه ۶۷.
- ↑ «جز این نیست که فرمان یافته‌ام تا پروردگار این شهر را که خداوند آن را محترم داشته است بپرستم و همه چیز از آن اوست و فرمان یافته‌ام که از فرمانبرداران باشم» سوره نمل، آیه ۹۱.
- ↑ خلاصه تفاسیر، ص۹۹۹.
- ↑ تفسیر نمونه، ج۱، ص۶۰۸.
- ↑ تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۲۳۹.
- ↑ المیزان، ج۱۵، ص۲۳۹.
- ↑ فرزانه، محرم، اماکن جغرافیایی در قرآن، ص ۴۵۳.
- ↑ المیزان، ج۱۵، ص۲۳۹.
- ↑ تفسیر نمونه، ج۱۶، ص۳۶۶.
- ↑ دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ص۹۲۴.
- ↑ فرزانه، محرم، اماکن جغرافیایی در قرآن، ص ۴۵۴.