حُر در فقه سیاسی
مقدمه
- آزاد، غیر مملوک و ضدّ بردگی[۱].
- ﴿كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصَاصُ فِي الْقَتْلَى الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَالْعَبْدُ بِالْعَبْدِ﴾[۲].
- در عصر تنزیل، بردهداری در همه جهان و از جمله جزیرةالعرب رایج بوده است. به علت جنگهای زیادی که بهویژه میان دو امپراتوری ایران و روم جریان داشت، اسیران جنگی به صورت برده میان فاتحین، تقسیم یا به صورت کالا در بازارهای برده فروشی عرضه میشدند؛ لذا طبقه بزرگی از بردگان (غلام، کنیز) در سراسر جهان وجود داشتند که مانند کالا خرید و فروش میشدند. در مقابل، "حُرّ" بر انسانهای آزاد اطلاق میشد که از حقوق اجتماعی و سیاسی برخوردار بودند و حق مالکیت، حضانت، انتخاب تابعیت، حرمت جان، مال، عرض، ناموس... آنها شناخته شده بود (در چارچوب نظامهای سیاسی حاکم بر جوامع)[۳].
منابع
پانویس
- ↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۳، ص۲۴.
- ↑ «ای مؤمنان! قصاص کشتگان بر شما مقرّر شده است: آزاد در برابر آزاد و برده در برابر برده» سوره بقره، آیه ۱۷۸.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۲۲۰-۲۲۱.