خطبه ۳۳ نهج البلاغه
مقدمه
خطبه ۳۳[۱] پیش از شروع جنگ جمل (سال ۳۶ هجری) در منطقه‌ای به‌نام ذی‌قار، در نزدیکی بصره، ایراد شده است. راوی خطبه عبدالله بن عباس است. او در مورد صدور خطبه می‌گوید: در ذی قار به خدمت امام شرف‌یاب شدم در حالی‌که او نعلین خود را پینه می‌زد؛ به من فرمود: "این نعلین چقدر می‌ارزد؟" گفتم: "هیچ." فرمود: "به خدا سوگند، این کفش بی‌ارزش را از حکومت بر شما بیشتر دوست می‌دارم، مگر آن‌که بتوانم حقّی را برپا دارم یا باطلی را برطرف کنم." سپس به‌سوی مردم آمد و خطبه خواند. امام (ع) در این خطبه به بیان مواضع خود در پذیرش خلافت، که برپایی حق و نابودی باطل است، اشارت دارد.
مطالب مهم خطبه
- هدف از پذیرش حکومت؛
- شرایط دوران پیامبر؛
- بیان اقدامات پیامبر؛
- معرفی خود؛
- معرفی قریش؛
- الهام‌پذیری حکومت امام از حکومت نبوی؛
- اصول حکومت که عبارت است از: رشد دینی و فرهنگی، حاکمیّت توحیدی، استقرار نظام سیاسی – اجتماعی و گسترش امنیت و قانون‌مداری.
فرازی از خطبه
آگاه باشید که به خدا، در آن روزگار من در سپاه پیامبر بودم و می‌جنگیدم تا همه دشمنان تارومار شدند. من نه ناتوان شدم و نه ترسیدم. امروز هم در همان راهم، باطل را می‌شکافم تا از پهلوی آن حق را بیرون آورم[۲].
منابع
پانویس
- ↑ این خطبه در نسخه‌های ابن ابی‌الحدید / ۳۳، بنیاد / ۳۳، صبحی صالح / ۳۲، عبده / ۳۲ و فیض الاسلام / ۳۳ ضبط شده است.
- ↑ دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه ج۱، ص ۳۴۰.