ذریة

ذریة از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ذریة در قرآن - ذریة در حدیث - ذریة در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبط

مقدمه

فرزندان، نسل، پسران، خاندان، زاد و رود. اصل آن "ذرّ" به معنای انتشار و لطافت.

﴿وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا وَإِبْرَاهِيمَ وَجَعَلْنَا فِي ذُرِّيَّتِهِمَا النُّبُوَّةَ وَالْكِتَابَ﴾.

در قرآن کریم خداوند، خانواده و خاندان بزرگی مانند آل نوح، آل ابراهیم، بنی‌اسرائیل، آل عمران و ذریّه آنان را به خاطر اوصاف نیک برگزیده و به آنان فضیلت داده و در میان آنها کلام وحی و مقام نبوت را مستمر ساخته است ﴿وَوَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَجَعَلْنَا فِي ذُرِّيَّتِهِ النُّبُوَّةَ وَالْكِتَابَ﴾.

این انتخاب و گزینش الهی درباره این خاندان بر اساس انتخاب اصلح بوده، حکومت و نبوت در میان آنان به ودیعه نهاده شده است؛ میان آنان نیز برخی بر دیگران برتری داشته‌اند.

در تاریخ انبیای الهی که در قرآن آمده است، در دوره‌های طولانی، فرزندان مختلف از خاندانی برگزیده، یکی پس از دیگری بر قوم خود حاکمیت الهی در منصب نبوت یا فرمانروایی داشته‌اند. این سنت الهی در حاکمیت سلسله‌های مختلف در سیاست قابل بررسی است.

مراد از آل ابراهیم در قرآن کریم فرزندان حضرت اسماعیل (ع) هستند که حضرت محمد (ص) نیز از این خاندان شریف است: ﴿إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْرَاهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَهَذَا النَّبِيُّ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاللَّهُ وَلِيُّ الْمُؤْمِنِينَ﴾. بنی‌اسرائیل نیز از طریق اسحاق و یعقوب فرزندان حضرت ابراهیم می‌باشند؛ امّا به دلیل لقب یعقوب که اسرائیل بوده، به بنی‌اسرائیل مشهور گشته‌اند. شاید برای تشبیه به این سنت الهی در حاکمیت خاندان برگزیده از سوی خداوند است که بسیاری از خانواده‌های سلطنتی که در مناطقی از اروپا، ایران، هند و چین و... حاکم بودند، برای خود فرّه ایزدی و فضیلت خاص قایل بوده‌اند.

منابع

• نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم