روضة النبی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

یکی از بهترین مکان‌های روی زمین است که پیامبر(ص) همه روزه پنج بار در آن اقامه نماز جماعت نموده و مردم را موعظه کرده است. و الروضة الشريفة في غرب المقصورة الشريفة و هي مساحة ما بين قبر الشريف و منبر الرسول(ص) لقوله ما بين قبري و منبري روضة من رياض الجنة و في رواية: «ما بين بيتي و منبري.».. و هي تبلغ (۲۲) متر طولاً في نحو ۱۵ عرضاً....[۱]. از آن حضرت، احادیث بسیاری در فضیلت این محل روایت شده که آن را قطعه‌ای از بهشت دانسته‌اند[۲]. اصطلاح روضه و نام‌گذاری این مکان مقدس، بدین اسم برگرفته از گفتار رسول خدا(ص) و از متن احادیثی است که از آن بزرگوار نقل گردیده است. در فضیلت روضه مطهره، احادیث بسیاری از طریق شیعه و سنی از پیامبر(ص) نقل شده است[۳]. در این جا به چند نمونه اشاره می‌شود:

  1. مرحوم کلینی روایتی از پیامبر اکرم(ص) نقل می‌کند که حضرت فرمودند: «مَا بَيْنَ بَيْتِي وَ مِنْبَرِي رَوْضَةٌ مِنْ رِيَاضِ الْجَنَّةِ»[۴]؛ «بین خانه و منبر من باغی از باغ‌های بهشت است».
  2. در روایت دیگری از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است: «ما بين حجرتي و منبري روضة من رياض الجنة»[۵]؛ «بین حجره من و منبر من باغی از باغ‌های بهشت است».
  3. و در روایت دیگر فرموده‌اند: «مَا بَيْنَ قَبْرِي وَ مِنْبَرِي رَوْضَةٌ مِنْ رِيَاضِ الْجَنَّةِ»[۶]؛ «بین قبر من و منبر من باغی از باغ‌های بهشت است».
  4. همچنین از آن حضرت نقل شده است: «إِنَّ مِنْبَرِي عَلَى تُرْعَةٍ مِنْ تُرَعِ الْجَنَّةِ»[۷]؛ «منبر من در کنار نهری از نهرهای بهشت است».

حدود روضه از نظر اهل سنت: آن چه اهمیت دارد محدوده روضه است که در میان اهل سنت سه نظریه وجود دارد.

نظریه اول: حدود روضه در طرف شرق مسجد، از محدوده بیت رسول خدا(ص) تا محدوده منبر ادامه می‌یابد و عرض آن در طرف «بیت» محاذی آن و وسیع‌تر است و هر چه به طرف منبر امتداد پیدا می‌کند از وسعت آن کاسته می‌شود تا به حد منبر می‌رسد. بنابراین نظریه، روضه دارای مساحتی مثلثی شکل است و رأس آن منبر و قاعده آن را بیت تشکیل می‌دهد.

نظریه دوم: روضه شامل تمام مساحت مسجد النبی(ص) است که در زمان آن حضرت احداث شده است.

نظریه سوم: این که روضه نه همه مسجد است، و نه آن بخش مثلثی شکل، بلکه از طرف شرق از حجره رسول خدا(ص) شروع و در همان حدود به موازات حجره تا محاذی منبر امتداد پیدا می‌کند و در جنوب و شمال، از دیوار محراب پیامبر(ص) شروع و تا ستون سوم در سمت شمال را شامل می‌شود. بنابراین قول، روضه به شکل مربع مستطیل است. در میان علمای اهل سنت این نظر اخیر مشهورتر از دو نظریه فوق است[۸].

حدود روضه از دیدگاه شیعه: نظریه شیعه در محدوده روضه، هم در طول و هم در عرض، با اقوال اهل سنت متفاوت است. طبق روایاتی که از ائمه هدی(ع) نقل شده: روضه، نه همه فضای مسجد است و نه فقط آن بخش از مسجد که در دو قول گذشته اهل سنت نقل کردیم. محدوده روضه از دیوار محراب در جنوب، که امروزه با نرده‌های فلزی مشخص است، آغاز و در شمال به چهارمین ستون منتهی می‌گردد، یعنی یک ستون بیش از آن‌چه اهل تسنن می‌گویند و حد دوم آن در شرق، داخل بیت پیامبر(ص) و بیت فاطمه زهرا(س) است و در سمت غرب محاذی منبر شریف می‌باشد[۹]. شایان ذکر است، دلایل و شواهدی که این نظریه را تأیید و برجسته می‌کند؛ روایاتی است که از امامان معصوم(ع) رسیده است؛ و در واقع منابع و مستندات این نظریه به شمار می‌روند[۱۰]. «روضه»، «روضه بهشتی»، «روضه رسول»، «روضه شریفه»، «روضه مسجدالنبی»، «روضه مطهره» و «روضه نبوی» تعابیری است از روضة النبی که در کتاب‌های مختلف آمده است. در محدوده روضة النبی، منبر و محراب و خانه و مرقد رسول خدا(ص) و خانه حضرت زهرا(س) و مزار احتمالی آن بانو قرار دارد.[۱۱]

منابع

پانویس

  1. تاریخ القویم، ج۱، ص۲۴۷.
  2. تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۲۱۷.
  3. فصلنامه میقات حج، شماره ۲۶، صفحه ۹۷.
  4. کافی، ج۴، ص۵۵۴.
  5. کنز العمال، ج۱۲، ص۲۶۰.
  6. کنز العمال، ج۱۲، ص۲۶.
  7. کافی ج۴، ص۵۵۵؛ بحارالانوار، ج۹۴، ص۱۴۶؛ وسایل الشیعه، ج۱۴، ص۳۴۵.
  8. فصلنامه میقات حج، شماره ۲۶، ص۹۹ و ۱۰۰.
  9. فصلنامه میقات حج، ش۲۶، ص۱۰۱.
  10. فصلنامه میقات حج، ش۲۶، ص۱۰۱.
  11. تونه‌ای، مجتبی، محمدنامه، ص ۵۱۹.