سوره ماعون

این مدخل زیرشاخهٔ بحث سوره است. سوره ماعون از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: سوره ماعون در علوم قرآنی - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

«ماعون» از ریشه «معن» به معنای مال و ثروت، لوازم ضرور زندگی یا زکات است. وجود واژه «ماعون» در آیه ﴿وَيَمْنَعُونَ الْمَاعُونَ﴾، علت نامگذاری سوره به «ماعون» شده است.

این سوره تهدید کسانی است که خود را مسلمان معرفی کرده‌اند ولی متخلق به اخلاق منافقین هستند، از قبیل سهو از نماز و ریا کردن در اعمال و منع ماعون، که هیچ یک از اینها با ایمان به روز جزا سازگاری ندارد. در آخرین آیه این سوره از نمازگزاران سهل‌انگار و ریاکاری نکوهش شده است که از اطعام گرسنگان با ظرف‌های پر از غذا جلوگیری می‌کنند و اینها همه در ردیف تکذیب‌کنندگان دین به‌شمار آمده‌اند. گفته‌اند نزول سوره درباره ابوجهل و کفار قریش بوده است.

ویژگی‌های سوره ماعون

1. هفت آیه به عدد کوفی و بصری، شش آیه به عدد حجازی و شامی، ۲۵ کلمه و ۱۱۴ حرف دارد.
2. در ترتیب نزول، سوره هفدهم و در مصحف شریف یکصد و هفتم است.
3. پس از سوره تکاثر و پیش از سوره کافرون نازل شد.
4. برخی به جز آیات ۴ تا ۷ این سوره را مکی و برخی دیگر این سوره را مدنی می‌دانند.
5. از نظر کمیت، از سوره‌های مفصّل و از نوع قصار آن به شمار می‌آید.
6. نسخی در آن سوره واقع نشده است.

اسامی سوره ماعون

سوره ماعون علاوه بر این نام که مشهورترین نام آن است، دو اسم دیگر نیز دارد:

1. ﴿أَرَأَيْتَ﴾: بسیاری از سوره‌های قرآن به کلمه یا جمله سرآغاز خود نام گرفته‌اند. این سوره نیز با جمله ﴿أَرَأَيْتَ﴾ آغاز و به همین عنوان هم نامیده شده است.
2. دین: سوره ماعون ویژگی‌های تکذیب‌کنندگان دین خدا و سرنوشت آنان را بیان کرده و به همین دلیل هم به «دین» یا «تکذیب دین» شهرت یافته است.

منابع

1. فرهنگ‌نامه علوم قرآنی