سوره مرسلات در علوم قرآنی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

«مرسلات» جمع «مرسل» به معنای فرستاده‌شدگان است. منظور از مرسلات که خداوند در نخستین آیه این سوره به آنها قسم یاد کرده، یا فرشتگان ابلاغ وحی الهی به پیامبران است یا تندبادهایی که فرستاده می‌شود. چون این سوره با کلمه ﴿وَالْمُرْسَلَاتِ آغاز شده، سوره «مرسلات» نام گرفته است.

این سوره ﴿يَوْمُ الْفَصْلِ که همان روز قیامت است را خاطر نشان ساخته، خبر از وقوع آن را تاکید می‌کند، و این تاکید خود را با تهدید شدیدی به منکرین آن و انذار و تبشیر به دیگران توأم نموده، جانب تهدید را بیش از سایر مطالب تاکید می‌کند، برای این که ده مرتبه می‌فرماید: ﴿وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ[۱]. این سوره به شهادت سیاق آیاتش در مکه نازل شده است.

ویژگی‌های سوره مرسلات:

  1. در سال دوم بعثت در مکه در غاری در «منا» نازل شد؛ بنابراین مکّی است؛ به‌جز آیه ۴۸ که مدنی است.
  2. پنجاه آیه، ۱۸۱ کلمه و ۸۱۶ یا ۸۴۱ حرف دارد.
  3. در ترتیب نزول، سی و سومین و در کتاب خدا هفتاد و هفتمین سوره است.
  4. پس از سوره هُمَزه و پیش از سوره ق نازل شد.
  5. از نظر کمّیت، از سوره‌های مفصّل و از نوع طوال آن و شامل بخشی از یک حزب قرآن است.
  6. دوازدهمین سوره‌ای است که با سوگند آغاز می‌شود.
  7. نسخی در آن نیست.

مهم‌ترین مطالب سوره:

  1. سوگند به پدیده‌های مادی و معنوی جهان آفرینش؛
  2. تأکید بر وقوع قیامت و بیان نشانه‌های آن؛
  3. هلاکت و بدبختی مجرمان و گناهکاران به عنوان سنتی الهی؛
  4. اشاره به خلقت اولیه انسان؛
  5. ترسیم سرنوشت مجرمان و پرهیزکاران[۲].[۳]

منابع

پانویس

  1. «در آن روز، وای بر دروغ‌انگاران!» سوره طور، آیه ۱۱.
  2. طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، جلد۲۰، صفحه ۱۴۴؛ زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن(باحاشیه)، جلد۱، صفحه ۱۹۳؛ فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، بصائرذوی التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، صفحه ۴۹۵؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، جلد۲۵، صفحه ۳۹۱؛ جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، جلد۱، صفحه ۳۱۵؛ رامیار، محمود، تاریخ قرآن، صفحه ۵۸۹.
  3. فرهنگ نامه علوم قرآنی، ج۱، ص۳۰۶۹.