سیره سیاسی پیامبر خاتم درباره عدالت چه بود؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
سیره سیاسی پیامبر خاتم درباره عدالت چه بود؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ سیره سیاسی پیامبر خاتم
مدخل اصلیعدل در معارف و سیره نبوی
تعداد پاسخ۱ پاسخ

سیره سیاسی پیامبر خاتم درباره عدالت چه بود؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث سیره سیاسی پیامبر خاتم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی سیره سیاسی پیامبر خاتم مراجعه شود.

پاسخ نخست

نجمه کیخا

خانم دکتر نجمه کیخا، در مقاله «عدالت در سیره نبوی» در این‌باره گفته‌ است:

«در سیره پیامبر اکرم، عدالت در وجوه گوناگون فردی و اجتماعی وجود دارد. مفاهیم اصلی برابری و اعطای حقوق که شالوده بحث عدالت به شمار می‌روند، در کلام و مشی پیامبر قابل جست‌وجو است. ایشان در درجه نخست، خود، قائم به عدل و قسط بود تا آنجا که علی (ع) در وصف او می‌فرماید: "سیرتش میانه‌روی است، آیینش راهنماینده، کلامش جداکننده حق از باطل و داوری‌اش قرین عدالت"[۱].

پیامبر مردم را با یکدیگر برابر می‌داند،؛ چراکه آنان از پدر و مادری واحد و منشأیی یکسان (خاک) برآمده‌اند[۲]. او برابری انسان‌ها با یکدیگر را به برابری دندانه‌های شانه با یکدیگر یا همچون پیمانه برابر تشبیه می‌کند[۳] که هیچ یک را بر دیگری فزونی و برتری نیست و همه عیال خدایند و تفاوتی با دیگران ندارد[۴]. بنابراین عادل‌ترین مردم کسی خواهد بود که برای مردم همان را پسندد و بدان رضایت دهد که برای نفس خود می‌پسندد و بر آنان آنچه را برای خود روا نمی‌دارد روا ندارد[۵]»[۶]

پانویس

  1. «سِيرَتُهُ‏ الْقَصْدُ وَ سُنَّتُهُ‏ الرُّشْدُ وَ كَلَامُهُ الْفَصْلُ وَ حُكْمُهُ الْعَدْلُ»؛ نهج البلاغه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، (تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۸) خطبه ۹۴، ص۲۱۱.
  2. ابی محمد حسن بن علی حرانی، تحف العقول، تصحیح علی اکبر غفاری (تهران: کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۹۸ق) ص۳۳، به نقل از: محمد حسین جمشیدی، نظریه عدالت (از دیدگاه فارابی، امام خمینی و شهید صدر) - (تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، ۱۳۸۰) ص۱۶۰-۱۵۵.
  3. ابی محمد حسن بن علی حرانی، تحف العقول، تصحیح علی اکبر غفاری (تهران: کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۹۸ق) ص۳۳.
  4. راهنمای انسانیت، (سیری در نهج الفصاحه)، گردآوری: مرتضی فرید تنکابنی (تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۷) ص۷۸۹، حدیث ۳۱۴۹، به نقل از: محمد حسین جمشیدی، محمد حسین جمشیدی، نظریه عدالت، ص۱۵۵- ۱۶۰.
  5. راهنمای انسانیت، ص۵۸۴.
  6. کیخا، نجمه، مقاله «عدالت در سیره نبوی»، سیره سیاسی پیامبر اعظم، ص ۴۱۴.