سیره پیامبر خاتم در تعامل با اهل ذمه چه بود؟ (پرسش)

سیره پیامبر خاتم در تعامل با اهل ذمه چه بود؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ سیره سیاسی پیامبر خاتم
مدخل اصلی	اهل ذمه در معارف و سیره نبوی
تعداد پاسخ	۱ پاسخ

؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث سیره سیاسی پیامبر خاتم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی سیره سیاسی پیامبر خاتم مراجعه شود.

پاسخ نخست

عبدالوهاب فراتی

آقای عبدالوهاب فراتی، در مقاله «نظریه سیاست خارجی در دولت نبوی» در این‌باره گفته‌ است:

«اهل ذمّه همان پیروان یکی از ادیان مسیحی، یهودی و نیز زرتشت‌اند که پس از تسلیم شدن در برابر حکومت اسلام و انعقاد عهد یا امان‌نامه‌ای با پرداخت نوعی مالیات به نام جزیه، در مناطق تحت حکومت اسلامی زندگی می‌کنند. البته در مورد اهل کتاب بودن پیروان زرتشت اختلاف‌نظر است. برخی با استناد به روایتی از پیامبر (ص) که فرمود: «سُنُّوا بِهِمْ سُنَّةَ أَهْلِ الْكِتَابِ» با آنان به مثابه اهل کتاب رفتار می‌کنند. دلیل قرآنی جزیه آیه ﴿قَاتِلُوا الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَلَا يُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَلَا يَدِينُونَ دِينَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حَتَّى يُعْطُوا الْجِزْيَةَ عَنْ يَدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ﴾ است. به روایت شیعه و سنی پیامبر (ص) به فرماندهان جنگ و دستجات نظامی سفارش می‌فرمود که پیش از درگیری، آنان را به اسلام دعوت کنند، چنانچه نپذیرفتند به پرداخت جزیه دعوت کنند و اگر نپذیرفتند درگیر شوند. اما این که اهل کتابی که اکنون در کشورهای اسلامی زندگی می‌کنند ذمّی‌اند یا خیر، برخی معتقدند اینان یا معاهدند یا مستأمن و اهل ذمه شناخته نمی‌شوند»