شرایط ظهور امام مهدی در کلام اسلامی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث شرایط ظهور امام مهدی است. شرایط ظهور امام مهدی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: شرایط ظهور امام مهدی در کلام اسلامی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
مراد، پیشامدها و حوادثی است که زمینه ظهور امام زمان(ع) را فراهم می‌سازند. این شرایط به گونه کامل بر ما روشن نیستند؛ زیرا ظهور همانند غیبت از اسرار الهی است که تنها وقتی پیش آید، بر ما روشن می‌گردد[۱]. با این حال، می‌توان برخی از این شرایط را به گونه مجمل در روایات بزرگان معصوم(ع) بازیافت:
- وجود مؤمنان پاکدل و بصیر و فداکار که خود را برای جانفشانی و پاکبازی آماده ساخته‌اند. روایاتی در دست‌اند که از ویژگی‌های یاران خاص امام زمان(ع) و نقشی که در قیام و دولت مهدوی ایفا می‌کنند، پرده بر می‌دارند.
- آمادگی مردم جهان برای رهایی از ستم و فساد. در بسیاری از روایات آمده است که حضرت مهدی(ع) جهان را پر از داد می‌کند پس از آنکه پر از ستم می‌شود[۲]. امامان معصوم(ع) پاره‌ای حوادث مهم را که قبل از ظهور تحقق می‌یابند در روایات بیان کرده‌اند. علمای شیعه نیز کتبی در این باره نوشته‌اند؛ همانند کتاب الملاحم والفتن تألیف علی بن طاووس. "ملاحم" جمع "مَلْحَمَه" به معنای کشتار بزرگ در جنگ است[۳]. برخی شیعیان می‌پندارند که برای نزدیک ساختن ظهور باید در تحقق این شرط کوشید و فساد را رواج داد یا دست کم راه سکوت و سکون در پیش گرفت و از امر به معروف و نهی از منکر و مبارزه با فساد دست کشید[۴]. علمای شیعه در برابر این دیدگاه نادرست معتقدند که مراد روایات از رواج فساد در عصر ظهور آن نیست که باید دست به گناه و زشتی و فساد زد و از وظایف دینی شانه خالی کرد. مراد این است که وضعیت ناهنجار جامعه انسانی در آن عصر، به گونه قهری جهان را بدین سو خواهد کشاند و اینکه رواج فساد در جهان، شرط ظهور است بدین معنا نیست که باید به دست خود این شرط را فراهم آوریم. در عصر غیبت هیچ یک از تکالیف و واجبات ساقط نمی‌شوند. مؤمنین به رغم فسادی که روز به روز جهان را در خود می‌گیرد، باید خویشتن و جامعه انسانی را برای یاری امام(ع) آماده سازند[۵].
- ظهور قیام‌ها و انقلاب‌هایی که زمینه قیام جهانی حضرت مهدی(ع) را پیش می‌آورند. روایات فراوانی از بزرگان معصوم(ع)، از بروز قیام‌های مردمی در آستانه ظهور خبر می‌دهند. در برخی از این روایات آمده است که حکومتی به دست رهبری صالح در شرق جهان پای می‌گیرد که تا ظهور حضرت مهدی(ع) دوام می‌یابد[۶]. برخی از علمای روزگار معاصر، معتقدند که این حکومت، همان است که پس از انقلاب اسلامی در کشور ایران بنیان نهاده شد. هر چند نخستین بار نیست که علمای شیعه قیامی را مصداق قیام مذکور در روایات دانسته‌اند، اما هیچ قیامی در تاریخ شیعه دارای وسعت و عظمت انقلاب اسلامی نبوده است. از این رو، احتمال اینکه مراد از دولت زمینه‌ساز، انقلاب اسلامی ایران باشد بسیار است[۷].[۸]
