شورا و مشورت در حکومت نبوی (مقاله)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
شورا و مشورت در حکومت نبوی
زبانفارسی
نویسندهرجب علی اسفندیار
موضوعشورا و مشورت در معارف و سیره نبوی، شورا، مشورت
مذهبشیعه
منتشر شده درسیره سیاسی پیامبر اعظم
وابسته بهانتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
محل نشرتهران، ایران
تاریخ نشر۱۳۸۶
تعداد صفحات۱۴
شماره صفحاتصفحات ۳۹۵ الی ۴۰۹

شورا و مشورت در حکومت نبوی عنوان مقاله‌ای است که به بحث و بررسی پیرامون شورا و مشورت در دولت نبوی می‌پردازد. این مقاله ۱۴ صفحه‌ای به قلم رجب علی اسفندیار نگاشته شده و در سیره سیاسی پیامبر اعظم منتشر گشته است.

چکیده مقاله

نویسنده در چکیده مقاله خود می‌نویسد: «شورا و مشورت در سیره نبوی امر مسلمی است و هیچ گروه یا فردی از مسلمانان، آن را انکار نکرده است. با این حال در فروعاتش دیدگاه‌های متفاوتی عرضه شده است.یکی از موارد اختلافی این است که مشورت پیامبر(ص) با امت در مدینة النبی، به معنای مشارکت استقلالی مردم در فرایند تصمیم سازی‌های حکومتی نیست و چنین امری با حق حکومت معصومانه پیامبر(ص) سازگاری ندارد. معتقدان به این نگرش با توجه به توجیهات مختلف استدلال می‌کنند. که سیره مشورتی پیامبر(ص) در امور عمومی در جامعه دینی امری صوری بوده است. در مقابل، دیدگاه دومی نیز در حاشیه آن شکل گرفته و مدعی است که شیوه پیامبر در امر حکومت بر رویه مشورتی واقعی برخوردار است، به خوبی بر این امر هوشیار بود که بهترین شیوه حکومت، در راستای استیفای منافع عمومی از یک طرف، و تبدیل شدن شهروندان این نظام به افرادی رشید و عاقل و خروج آنها از استضعاف فکری به مثابه پدیده‌ای شوم در جوامع جاهلی استبدادی از طرف دیگر، تنها از طریق عبور دادن تصمیم‌ها از اراده همگانی - قبل از قطعی شدن آنها - میسر است».

فهرست مقاله

  1. مشورت محدود و به لحاظ نتیجه، غیر معتبر
  2. مشورت به مثابه سازوکار تصمیم‌گیری معتبر
  • دیدگاه جدید درباره مشورت
  • نگاهی دوباره به آیه مشورت
  • جمع‌بندی و نتیجه گیری

دربارهٔ پدیدآورنده

رجبعلی اسفندیار
آقای دکتر رجبعلی اسفندیار (متولد ۱۳۴۵ش، فیروزکوه)، در کنار دروس متداول حوزوی خود را در محضر تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری علوم سیاسی به اتمام رساند. عضویت در هیأت علمی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و مدیریت امور پژوهشی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی و کارشناس مسئول هیأت علمی دفتر تبلیغات اسلامی ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «قانون اساسی مدینه و مسئله امنیت در دولت نبوی»، «قانون اساسی مدینه و مسئله امنیت در دولت نبوی»، «شورا و مشورت در حکومت نبوی»، «مطالعات فلسفه سیاسی» و «مأخذشناسی اندیشه سیاسی اسلام» برخی از این آثار است.[۱]

اثر وابسته به مقاله

پانویس