فاطمه دختر امام رضا
(تغییرمسیر از فاطمه بنت علی بن موسی)
آشنایی اجمالی
برخی از مورخین بر این عقیدهاند که امام رضا (ع) دو بار ازدواج نمودند که ثمره این ازدواجها، چهار پسر و یک دختر به نام فاطمه بوده است. سید محسن امین، شیخ صدوق و علامه مجلسی، فاطمه بنت علی بن موسی الرضا (ع) را از بانوان راوی حدیث از پدر خود - امام رضا (ع)- دانستهاند.
روایاتی که فاطمه بنت علی بن موسی(ع)، نقل کردهاند، بدین شرح میباشد:
- پادرم از اجداد خویش روایت کردهاند که رسول خدا (ص) فرموده است: «مَنْ كَفَّ غَضَبَهُ كَفَ اللَّهُ عَنْهُ عَذَابَهُ وَ مَنْ حَسَّنَ خُلُقَهُ بَلَّغَهُ اللَّهُ دَرَجَةَ الصَّائِمِ الْقَائِمِ» (هر کس بتواند شعله خشم ویرانگر خود را که موجب دهها نوع خلاف و خیانت و تبهکاری میشود مهار سازد و خویشتن را به اعمال عصیانگرانه آلوده نسازد، خداوند متعال هم عذاب و مجازات خود را از او برمیگیرد و هر کس دارای خلق نیکو و روش سالم و صالحی باشد، خداوند مهربان، او را به مقام روزهداران و شبزندهداران اوج میدهد.)
- همچنین در روایتی دیگر ایشان از قول پدر خود میگوید: پدرم از اجداد خویش نقل میفرماید که حضرت علی بن ابی طالب (ع) فرمودند: «لَا يَحِلُّ لِمُسْلِمٍ أَنْ يُرَوِّعَ مُسْلِماً» (یک انسان مسلمان، به هیچ وجه مجاز نخواهد بود که مسلمانی را بترساند و از این ناحیه، او را ناراحت و آزرده خاطر گرداند)[۱].
برخی نوشتهاند که فاطمه دختر امام رضا (ع)، همسر محمد بن جعفر بن قاسم بن اسحاق بن عبدالله بن جعفر بن ابیطالب (ع) بوده است[۲]. شیخ شبلنجی مینویسد: «فاطمه دارای کرامتی بود. قبر وی در قاهره است و به نظر میرسد که در زمان امام جواد (ع) بدرود حیات گفته است»[۳].[۴]