محمد اوسط بن علی بن ابی‌طالب

مقدمه

«محمّد اوسط» فرزند امیرالمؤمنین (ع)، مادرش امامه بنت عاص است^[۱]. بنابه گفته برخی از متأخرّان محمد پس از شهادت پدر بزرگوارش در کنار امام حسن (ع) بود؛ و پس از وی به امام حسین (ع) پیوست، و آن حضرت را از مدینه به مکه و کربلا همراهی کرد.

روز عاشورا آن گاه که آتش جنگ شعله ور گردید و یاران امام حسین (ع) یکی پس از دیگری به شهادت رسیدند، محمد از برادرش حسین بن علی (ع) اجازه گرفت. او عازم میدان شد و این چنین رجز می‌خواند:

شَیخي عَلیٌّ ذُوالفِخارِ الأَطْوَلِ		مِنْ هاشِمِ الصِّدقِ الکَریمِ المُفضِلِ
هذا حُسَینُ بنُ النَّبِيِ المُرسَلِ		عَنهُ نُحامي بِالحُسامِ المُصْقَلِ^[۲]

رهبر و بزرگم علی (ع) است دارای افتخار فراوان، از خاندان صادق، بزرگوار و با فضیلت هاشم. این حسین (ع) پسر پیغمبر (ص) است که من با شمشیر برنده از او دفاع می‌کنم.

آنگاه مبارزه را آغاز کرد؛ شمار بسیاری از دشمن را به هلاکت رساند، لشکریان دشمن وی را محاصره و اسبش را پی کردند، سپس او را به شهادت رساندند^[۳].^[۴]

↑ طبری و ابن اثیر و برخی دیگر گویند: علی (ع) سه فرزند به نام‌های محمد داشته است. محمد اکبر، همان محمد حنفیه و مادرش خوله است. محمد اوسط، مادرش امامه می‎باشد و محمد اصغر مادرش اسماء بنت عمیس یا ام ولد بوده است. (تاریخ طبری، ج۵، ص۱۵۴، دارالمعارف؛ کامل ابن اثیر، ج۳، ص۳۹۷، فرسان الهیجاء، ج۲، ص۵۵، نیز ر. ک: عاشورا چه روزی است، ص۲۵۲، تذکرة الخواص، ص۵۷).
↑ ذخیرة الدارین، ص۱۶۶؛ وسیلة الدارین، ص۲۶۳.
↑ ذخیرة الدارین، ص۱۶۶؛ فرسان الهیجاء، ج۲، ص۵۶؛ عاشورا چه روزی است، ص۲۵۲.
↑ جمعی از نویسندگان، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ص:۳۲۹-۳۳۰.