مراد از اکمال دین در آیه اکمال چیست؟ (پرسش)

مراد از اکمال دین در آیه اکمال چیست؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ امامت
مدخل بالاتر	اثبات امامت امام علی در قرآن - نصب الهی امام در قرآن
مدخل اصلی	آیه اکمال
تعداد پاسخ	۱ پاسخ

مراد از اکمال دین در آیه اکمال چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث امامت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی امامت مراجعه شود.

پاسخ نخست

محمد ساعدی

آقای دکتر محمد ساعدی در کتاب «آیات امامت و ولایت در تفسیر المنار» در این‌باره گفته‌ است:

«در تفسیر عبارت الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ سه دیدگاه مطرح شده است.

١. منظور از «دین»، قوانین و احکام است؛ یعنی در آن روز قوانین اسلام و تشریع احکام، کامل گردید و پس از آن دیگر در اسلام خلأ قانونی وجود نخواهد داشت. اما در پاسخ به این دیدگاه، این پرسش به میان می‌آید که مگر در آن روز چه قانون مهم و حادثه خاصی رخ داد که باعث تکمیل قوانین الهی شد؟ (پاسخ به این سؤال، نکته اساسی و روشنگر این آیه است).

۲. برخی معتقدند که منظور از دین در آیه فوق، حج است؛ یعنی در آن روز خاص و با شکوه خداوند حج شما را کامل کرد. ولی آیا واقعاً دین در لغت به معنای «حج» است؟ یا دین مجموعه‌ای از «عقاید» و «اعمال» است که «حج» بخشی از آن است؟ روشن است که این احتمال نیز درست نیست، پس تفسیر «دین» به «حج» تفسیر بی‌دلیلی است.

٣. برخی دیگر بر آنند که: تحقق مضمون آیه و اکمال دین و اتمام نعمت به این بود که خداوند در آن روز مسلمانان را بر مشرکان و پیروز کرد و شر دشمنان را از امت اسلامی زدود. این سخن به دو دلیل قابل پذیرش نیست.

1. غلبه مسلمانان بر مشرکان در سال هشتم هجرت و پس از فتح مکه و پس از اعلام برائت تحقق یافته بود، از این رو اختصاص این روز به این ویژگی بی‌مورد و بدون دلیل است.
2. خطر منافقان که خطرناک‌ترین دشمنان دین بودند هنوز برطرف نشده بود، پس چگونه می‌توان اکمال دین را در آیه شریفه شکست و نابودی دشمنان اسلام و ناامیدی آنان گمان کرد: اما تفسیر علمای شیعه - همان طور که گذشت - پاسخ تمام این پرسش‌ها را می‌دهد و روشنایی خاصی به فهم مراد جدی خداوند در این آیه می‌بخشد.

واقعه غدیرخم و مسئله ولایت و جانشینی امیرمؤمنان علی (ع) بهترین تفسیر، بلکه تنها تفسیر صحیح این آیه شریفه است؛ زیرا با این رخداد، یأس بر منافقان سایه افکند و امیدهای آنها ناامید شد.

علامه طباطبایی، در این زمینه می‌گوید: مراد از اکمال دین، اکمال آن از حیث فرایض می‌باشد، یعنی بعد از اکمال، دیگر هیچ فریضه‌ای تشریع نخواهد شد. معنای اکمال دین این است، نه شرکت نداشتن مشرکان در اعمال مسلمانان و به عبارتی دیگر معنای اکمال دین این است که خدای تعالی دین را به بالاترین مدارج ترقی اوج دهد به طوری که دیگر بعد از رسیدن به حد کمال و زیادی رو به نقصان نگذارد.»

پرسش‌های وابسته

1. شأن نزول آیه اکمال چیست؟ (پرسش)
2. در آیه اکمال معنا و مصداق الیوم چیست؟ (پرسش)
3. آیه اکمال دین چگونه بر امامت امام علی دلالت دارد؟ (پرسش)
4. آیه اکمال چگونه نصب الهی امام را اثبات می‌کند؟ (پرسش)
5. چرا ساختار آیه اکمال دین به صورت معترضه بیان شده است؟ (پرسش)
6. احادیث شأن نزول آیه اکمال دین چند دسته‌اند؟ (پرسش)
7. معنای اکمال دین در آیه ۳ سوره مائده چیست؟ (پرسش)
8. وجوه ناامیدی کافران در آیه اکمال دین چیست؟ (پرسش)
9. مراد از اکمال دین در آیه اکمال چیست؟ (پرسش)