مفهوم لغوی اشراط الساعه چیست؟ (پرسش)

مفهوم لغوی اشراط الساعه چیست؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / غیبت امام مهدی / آخرالزمان / نشانه‌های آخرالزمان

مفهوم لغوی اشراط الساعه چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

محمد محمدی ری‌شهری

آیت‌الله محمد محمدی ری‌شهری، در کتاب «دانشنامهٔ امام مهدی» در این‌باره گفته است:

«اشراط جمع "شرط" به معنای علامت‌ و "الساعه" یکی از نام‌های قیامت است. این ترکیب، تنها یکبار در قرآن به کار رفته‌ و مقصود از آن، نشانه‌های قیامت است. یکی از مطالبی که با موضوع علائم ظهور ارتباط نزدیک دارد، احادیثی است که درباره نشانه‌های قیامت سخن می‌گویند. در بسیاری از منابع روایی اهل سنت و برخی جوامع حدیثی شیعه، نشانه‌های ظهور مهدی (ع) با علامت‌های نزدیک شدن و برپایی قیامت آمیخته و برخی نشانه‌هایی که به عنوان علائم ظهور مشهورند، نشانه قیامت دانسته شده‌اند. حتی گاهی اصل ظهور مهدی را از نشانه‌های قیامت یاد کرده‌اند. به طور کلی، صاحبان جوامع حدیثی اهل سنت، بابی با عنوان "اشراط الساعه" گشوده‌اند و در دوره‌های متأخر، کتاب‌های مستقلی با همین عنوان، عرضه شده است».

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛

خدامراد سلیمیان حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «فرهنگنامه مهدویت» در این‌باره گفته است: «برخی عنوان‌ها و مفاهیم به جهت شباهت‌ها و اشتراک‌هایی در کنار علائم ظهور، پُرکاربرد هستند. از این رو باید آنها هم مفهوم‌یابی و شناسایی شوند و به این ترتیب، حسابشان از علائم ظهور، مجزّا شود. واژه‌شناسی لغوی: أشراط جمع "شَرَط" به معنای نشانه یا سرآغاز یک چیز است و "الساعة" به جزئی از اجزای شبانه روز گفته می‌شود. مقصود از آن اینجا قیامت است؛ به جهت اینکه وقوع آن ناگهانی است یا اینکه طول آن نزد خداوند، مانند ساعتی از ساعات بندگان است أشراط جمع "شرط" به معنای نشانه یا ابتدای چیز است و "الساعة" به جزئی از اجزای شبانه‌‏روز گفته می‌‏شود و مقصود از آن در این‏جا قیامت است؛ بنابراین، مراد از اشراط الساعه، نشانه‌‏هایی است که پیش از قیامت یا در آستانه آن، واقع می‌‏شود. بنابراین، مراد از "اشراط الساعه"، نشانه‌هایی است که پیش از قیامت یا در آستانۀ آن، واقع می‌شود یکی از پژوهشگران قرآنی معارصر دربارۀ «اشراط الساعه» می‌نویسد: «فأشراط الساعة: وقائع حادثة قبل الساعة یتوقّف مجیء الساعة علی حدوثها؛ اشراط الساعه وقایعی است که پیش از قیامت پدید خواهد آمد که به وجود آمدن قیامت متوقف بر آن است». وی در واقع یک نوع معنای شرطیتی برای نشانه قایل شده است. اشراط در قرآن: واژه "اشراط" در قرآن، فقط یک بار و به صورت اضافه به ضمیر "هاء" که به "الساعة" بر می‌گردد﴿ فَهَلْ يَنظُرُونَ إِلاَّ السَّاعَةَ أَن تَأْتِيَهُم بَغْتَةً فَقَدْ جَاءَ أَشْرَاطُهَا فَأَنَّى لَهُمْ إِذَا جَاءَتْهُمْ ذِكْرَاهُمْ﴾، به کار رفته است. مفسران، برخی از تحولات اجتماعی، فروپاشی نظام طبیعت و درهم پیچیده شدن و تبدیل آسمان و زمین پیش از ظهور قیامت را که در آیات گوناگون به آنها اشاره شده است از نشانه‌های قیامت دانسته‌اند.

پرسش‌های وابسته

1. مراد از آشوب‌های جهانی که از نشانه‌های آخرالزمان است چیست؟ (پرسش)
2. آتش و دود که از نشانه‌های آخرالزمان است چگونه تحقق پیدا می‌کند؟ (پرسش)
3. نشانه‌های آخرالزمان چیست؟ (پرسش)
   1. _{مفهوم لغوی اشراط الساعه چیست؟ (پرسش)}
   2. _{آیا اشراط الساعه از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)}
4. آیا در آخرالزمان کفار هم گرفتار ظلم می‌شوند؟ (پرسش)