مورخان شیعه در مورد تاریخ ولادت امام مهدی چه گفته‌اند؟ (پرسش)
| مورخان شیعه در مورد تاریخ ولادت امام مهدی چه گفته‌اند؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل اصلی | مهدویت |
مورخان شیعه در مورد تاریخ ولادت امام مهدی چه گفته‌اند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
پاسخ نخست
آیت الله سید منذر حکیم در کتاب «پیشوایان هدایت، ج۱۴» در این باره گفته است:
«آن حضرت اواخر شب جمعه پانزدهم شعبان در خانه پدرش حضرت امام حسن عسکری (ع) در شهر سامرا پا به عرصه وجود نهاد. شب مبارکی که بر اساس روایات شریفی که در صحاح، از پیغمبر اکرم (ص) روایت شده، زنده نگه داشتنش به عبادت و روزه گرفتن در روزش مستحب است. این روایات علاوه بر کتاب‌های روایی مکتب اهل بیت (ع)[۱] در کتاب‌های اهل سنت نیز نقل شده است؛ چون سنن ابن ماجه سنن ترمزی و سایر کتاب‌های اهل سنت[۲].
ولادت آن حضرت، بنابر مشهورترین روایات در سال ۲۵۵ ه.ق صورت پذیرفته است. البته روایات دیگری نیز وجود دارد که سال ولادت آن حضرت را ۲۵۶ یا ۲۵۴ ه.ق ذکر نموده‌اند، اما همه این روایات، در تعیین روز تولد که پانزدهم شعبان باشد اتفاق دارند. البته به دلیل وجود بعضی از شواهد، تاریخ اول که ۲۵۵ ه.ق باشد بر سایر تاریخ‌ها ترجیح دارد از جمله آن شواهد می‌توان به وارد شدن این تاریخ در کتاب غیبت تألیف شیخ راستگو فضل بن شاذان، که از قدیمی‌ترین منابعی است که خبر ولادت آن حضرت را ثبت کرده، اشاره نمود او خود با زمان ولادت حضرت امام مهدی (ع) معاصر بوده و اندکی قبل از وفات پدر بزرگوار آن حضرت، حضرت امام حسن عسکری (ع) از دنیا رفته است[۳]، از سایر شواهد این است که بسیاری از روایات روز ولادت آن حضرت را نیمه شعبان مصادف با روز جمعه ذکر کرده، اما در سال ولادت آن حضرت اختلاف کرده‌اند ما با مراجعه به تقویم تطبیقی تاریخ در می‌یابیم که روز نیمه شعبان تنها در سال ۲۵۵ ه.ق با روز جمعه مصادف بوده است و در سال‌های دیگری که این روایات ذکر کرده‌اند این روز با روز جمعه مصادف نبوده است[۴].
البته وجود چنین اختلافی در تاریخ ولادت امری طبیعی بوده که در تاریخ ولادت و وفات پدران بزرگوار آن حضرت حتی جد بزرگوارش، حضرت رسول اکرم (ص) نیز وجود دارد و این اختلاف بر اثبات ولادت آن بزرگواران تأثیری نمی‌گذارد؛ چه این‌که این امر به ملاحظه سری و پنهانی بودن ولادت آن حضرت به خاطر حفظ این مولود مبارک از شر دشمنان بسیار طبیعی به نظر می‌رسد که این مطلب را در بخش‌های آینده بیشتر توضیح خواهیم داد»[۵].
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
| ۱. حجت الاسلام و المسلمین زهادت؛ |
|---|
| ۲. آقای رضوانی؛ |
|---|
پانویس
- ↑ شیخ صدوق، ثواب الاعمال: ۱۰۱، شیخ طوسی، مصباح المتحجد: ۷۶۲، سید بن الطاووس، اقبال‌الاعمال: ۷۱۸.
- ↑ ر.ک: مسند احمد بن حنبل ۲، ۱۷۶، سنن ابن ماجه، ۴۴۵- ۱، ۴۴۴، فیض القدیر ۴، ۴۵۹، سنن ترمزی ۳، ۱۱۶، کنزالعمال ۳، ۴۶۶ و بسیاری از کتب دیگر.
- ↑ برای دست‌یابی به این روایات می‌توان به کتاب النجم الثاقب تألیف میرزای نوری ۲، ۱۴۶ به بعد مراجعه نمود همچنین ر.ک: کافی ۱، ۳۲۹، کمال الدین، ۴۳۰.
- ↑ منظور ما از تقویم تطبیقی تقویمی است که میان روزهای تقویم سال شمسی و روزهای تقویم سال قمری تطبیق ایجاد می‌نماید البته تقویم‌های بسیاری از این دست به صورت کتاب یا برنامه‌های رایانه‌ای به وجود آمده است که به صورت دقیق می‌تواند هر روز از روزهای سال هجری قمری را با تقویم هجری شمسی و یا تقویم شمسی میلادی مطابقت نماید ما در تحقیق خود به تقومی تطبیقی که از دانشگاه تهران منتشر گردیده و از اولین روز سال یکم هجرت پیامبر اکرم (ص) تا آخرین روز قرن پانزدهم هجری را شامل می‌گردد استفاده کرده‌ایم.
- ↑ حکیم، سید منذر، پیشوایان هدایت، ج۱۴، ص ۱۴۶.
- ↑ الکافی، ج ۱، ص ۵۱۴.
- ↑ الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج ۲، ص ۳۳۹. مرحوم مجلسی نیز قول مرحوم کلینی را نقل کرده است. بحار الأنوار، ج ۵۱، ص ۲.
- ↑ الکافی، ج ۱، ص ۵۱۲؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۳۲.
- ↑ الفصول المختارة، ص ۳۱۸.
- ↑ برای آگاهی بیشتر ر.ک: فصل ۱۴ از کتاب بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان
- ↑ برای دست‌یابی به تفصیل اقوال و آرای دانشمندان اسلام در این زمینه، می‌توان به آماری که سید ثامر عمیدی در کتاب خود دفاع از کافی ۱، ۳۵۲- ۵۹۲ آورده است مراجعه نمود.
- ↑ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۱۰۲، ۱۰۳.
- ↑ کافی، ج ۱، ص ۵۱۴
- ↑ الارشاد، ج ۲، ص ۳۳۹و۳۴۰
- ↑ کشف الغمه، ج ۲، ص ۴۴۵
- ↑ مصباح المتهجد، ص ۸۴۲
- ↑ البلد الامین، ص ۱۸۷
- ↑ اعلام الوری، ص ۴۱۸
- ↑ بحارالأنوار، ج ۵۱، ص ۲
- ↑ توضیح المقاصد، ص ۲۰و۲۱
- ↑ رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۲۱۷.