نماز تراویح
مقدمه
اهل سنت در شب‌های ماه مبارک رمضان، بیست رکعت نماز مستحبی به جا می‌آورند که به آن نماز «تراویح» می‌گویند. این نمازها به صورت دو رکعتی خوانده می‌شود و بعد از هر چهار رکعت، اندکی استراحت می‌کنند و لذا آن را تراویح که از «راحت» مشتق شده است نام گذاشته‌اند. این نماز با این که مستحب است اما آن را به جماعت می‌خوانند. اهل سنت روایت می‌کنند که پیامبر خدا(ص) در شب‌های سوم و پنجم و بیست و هفتم رمضان شبانه وارد مسجد می‌شد و هشت رکعت نماز می‌خواند و مردم هم نماز می‌خواندند و بقیه را در خانه‌های خود می‌خواندند، ولی عمر در زمان خلافت خود آن را بیست رکعت اعلام کرد و به جماعت خواند و در زمان عمر بن عبدالعزیز سی و شش رکعت شد. آنها معتقدند که وقت این نماز پس از نماز عشا تا طلوع فجر است، و مستحب است که در طول ماه رمضان در نماز تراویح یک بار قرآن ختم شود. البته در بعضی از جزئیات آن میان مذاهب چهارگانه اهل سنت اختلاف نظر وجود دارد. خواندن نماز نافله به جماعت در عهد رسول الله(ص) و در زمان خلافت ابوبکر و اوایل خلافت عمر معمول نبود و عمر اواخر عمر خود این بدعت را پایه‌گذاری کرد و دیگران از او پیروی نمودند.
در سال اول ورود امیرمؤمنان(ع) به کوفه، چون ماه رمضان فرا رسید جمعی به نزد آن حضرت آمده گفتند، امامی برای ما تعیین کن که نوافل این ماه را به وی اقتدا کنیم. حضرت فرمود این کار بدعت است و جز نماز واجب را نتوان به جماعت خواند، چون شب فرا رسید آنها به دور هم نشستند و به یکدیگر گفتند: بگریید که باید بر ماه رمضان گریست. وارمضاناه که امتیاز ماه رمضان به تراویح بود، آن هم از دست ما برفت. حارث اعور و جماعتی از اصحاب که این صحنه را دیدند، به نزد امیر مؤمنان(ع) رفتند و گفتند: اینها داد و فریاد سر داده و از گفته شما سخت رنجیده‌اند؟! حضرت فرمود: حال که چنین است بگذارید هر چه می‌خواهند بکنند، سپس این آیه را تلاوت فرمود:
وَمَنْ يُشَاقِقِ الرَّسُولَ مِنْ بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُ الْهُدَى وَيَتَّبِعْ غَيْرَ سَبِيلِ الْمُؤْمِنِينَ نُوَلِّهِ مَا تَوَلَّى وَنُصْلِهِ جَهَنَّمَ
[۱].
از دیدگاه فقه شیعه، نماز تراویح با این کیفیت مشروعیت ندارد، به ویژه این که نماز مستحبی را نمی‌توان با جماعت خواند. آن چه از نظر ائمه شیعه مستحب است نماز شب است که در هر شب، چه در ماه رمضان و چه غیر آن خواندن آن مستحب است و آن یازده رکعت است که هشت رکعت (چهار دو رکعتی مثل نماز صبح) به نیت نماز شب و دو رکعت به نیت نماز شفع و یک رکعت به نیت نماز وتر خوانده می‌شود.
وقت این نماز از نیمه شب تا طلوع فجر است و نمی‌توان آن را با جماعت خواند[۲]. فقهای شیعه نمازهای مستحبی در ماه رمضان را به این ترتیب آورده‌اند. از شب اول تا شب هیجدهم هر شب ۲۰ رکعت (۸ رکعت بعد از مغرب، ۱۲ رکعت پس از عشا)، در شب نوزدهم ۱۰۰ رکعت، در شب بیستم ۲۰ رکعت به ترتیب گذشته، در شب بیست و یکم و بیست و سوم ۱۰۰ رکعت، در شب بیست و دوم و بیست و چهارم تا آخر ماه هر شب ۳۰ رکعت و در هر شب جمعه ۱۰ رکعت اضافه بر ۲۰ رکعت شب‌های دیگر و در شب جمعه آخر ماه ۴۰ رکعت اضافی که مجموع این نمازها ۱۰۰۰ رکعت می‌شود[۳].[۴].
منابع
پانویس
- ↑ «و هر کس پس از آنکه به روشنی رهنمود یافت با پیامبر مخالفت ورزد و از راهی جز راه مؤمنان پیروی کند وی را با آنچه بدان روی آورده است وامی‌نهیم و وی را به دوزخ می‌افکنیم و این بد پایانه‌ای است!» سوره نساء، آیه ۱۱۵.
- ↑ الفقه علی المذاهب الاربعه، ج۱، ص۳۴۰ (به نقل از آن چه یک زائر باید بداند، محمد نقدی، ص۷۸).
- ↑ دائرةالمعارف بزرگ تشیع، ج۴، ص۲۰۳.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، محمدنامه، ص ۱۰۳۳.