وادی نمل
مقدمه
﴿حَتَّى إِذَا أَتَوْا عَلَى وَادِ النَّمْلِ...﴾[۱]. ملخص سرگذشت حضرت سلیمان در بیابان و وادی نمل با استفاده از آیات و روایات چنین است: زمانی که حضرت سلیمان و لشکریان او گذرشان به وادی نمل افتاد مورچهای خطاب به سایر مورچگان فریاد زد که بگریزند و به لانههایشان پناه ببرند تا زیر پا له نگردند. سلیمان آگاه گشت و مورچه را به احضارطلبید و با او گفتگوهایی انجام پذیرفت که در کتب آمده است. آیه ۱۸ سوره نمل، «عبور سلیمان را همراه با سپاه جن و انس و پرندگان که مسخر فرمان او بودند، از وادی مورچگان بیان میکند و توجه مردم را به عظمت آفرینش در مورچه معطوف میکند»[۲]. به گفته برخی از علما: «از آیات این سوره نمل و همچنین از آیات سوره سبأ به خوبی استفاده میشود که داستان حکومت حضرت سلیمان جنبه عادی نداشته، بلکه توأم با خارق عادات و معجزات مختلفی بوده که قسمتی از آن مانند حکومت سلیمان بر جن و پرندگان و در کلام مورچگان و گفتگوی با هدهد، در این سوره و بخش دیگر از آن در سوره سبأ آمده است»[۳].[۴]
محل وادی نمل
از خلال نوشتههای مورخان و مفسران و خبرگان علوم قرآنی، این جاها به نام «وادی نمل» یاد شدهاند:
- برخی بزرگان در پاسخ به سوال: أین یوجد وادی النمل؟ میگویند: هو وادی بالطائف و قیل بالشام[۵] برخی علما و بزرگان نیز میآورند: بعضی گفتهاند: این وادی بود در طایف؛ و بعضی گفتهاند که در شام بود[۶].
- «در تعیین مکان وادی نمل اختلاف است، ولی یاقوت و ابن بطوطه معتقدند که آن وادی در سرزمین عسقلان است و چون قول این دو دانشمند در نزد ما حجت است از این جهت در تعیین وادی از نظر ایشان پیروی میکنیم»[۷].
- برخی نویسندگان میگویند: دره یا وادی مورچگان واقع در روبهروی منطقه عسقلان بین اسدود و غزّه است[۸]. روزی پیغمبر خدا برخوردار از شکوه و جلال سلطنت به همراه عدهای از جن و انس و پرندگان در حرکت بود تا به سرزمین عسقلان و وادی مورچگان رسید[۹].
در تعیین محل واقعی وادی نمل باید توجه را به شام و عسقلان معطوف داشت، وقتی توجه ما به شام معطوف شود فلسطین را در آنجا خواهیم دید زیرا فلسطین جزو شام است و طبیعی است که در فلسطین نیز به «عسقلان» خواهیم رسید.[۱۰]
منابع
پانویس
- ↑ «تا آنکه به درّه موران رسیدند، موری گفت: ای موران! به خانههای خود درآیید تا سلیمان و سپاهش شما را ناآگاهانه فرو نکوبند» سوره نمل، آیه ۱۸.
- ↑ آشنایی با سورهها، جواد محدثی، ص۴۷.
- ↑ ناصر مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۱، ص۴۳۱.
- ↑ فرزانه، محرم، اماکن جغرافیایی در قرآن، ص ۸۱۱.
- ↑ اشرف زهیری الجعفری، الف سوال و سوال عن قصص الانبیاء، ص۳۲۸.
- ↑ علامه مجلسی، تاریخ انبیاء، مجلسی، ص۷۵۳.
- ↑ قصص انبیاء، صدر بلاغی، ص۱۹۰.
- ↑ شوقی ابوخلیل، اطلس قرآن، ص۱۰۳.
- ↑ قصههای قرآن، زمانی، ص۲۵۹.
- ↑ فرزانه، محرم، اماکن جغرافیایی در قرآن، ص ۸۱۲.