آیا حجة الله از القاب امام مهدی است؟ این لقب به چه معناست؟ (پرسش)
آیا حجة الله از القاب امام مهدی است؟ این لقب به چه معناست؟ | |
---|---|
![]() | |
موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
مدخل بالاتر | مهدویت / آشنایی با امام مهدی / معرفت امام مهدی (شناخت امام مهدی) / القاب امام مهدی |
مدخل اصلی | حجت |
تعداد پاسخ | ۵ پاسخ |
آیا حجة الله از القاب امام مهدی است؟ این لقب به چه معناست؟ یکی از پرسشهای مرتبط به بحث مهدویت است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخها و دیدگاههای متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسشهای وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند.
پاسخ نخست

آیتالله سید محمد کاظم قزوینی، در کتاب «امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور» در اینباره گفته است:
«او را حجت مینامند، چون وجود مقدس امام زمان (ع)، حجت خدا بر جهانیان است و خداوند به وسیله او بر بندگانش اتمام حجت میکند»[۱].
پاسخها و دیدگاههای متفرقه
۱. حجت الاسلام و المسلمین موسوینسب؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین سید جعفر موسوینسب، در کتاب «دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» در اینباره گفته است:
«"حجّة" به معنی پیروزی و سلطنت خداوند است بر خلق، و حضرت مهدی (ع) بر عالم مسلّط و پیروز میگردند و حکومت جهانی برقرار میسازند و در سراسر عالم حکم خدا را اجرا مینمایند، از این جهت به آن حضرت "حجة اللّه" گفته میشود. و بیان شده است که نقش نگین انگشتر حضرت "أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ" میباشد[۲]»[۳]. |
2. حجت الاسلام و المسلمین رضانژاد؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین دکتر عزالدین رضانژاد، در مقاله «حیات امام مهدی (مقاله)
|
۳. حجت الاسلام و المسلمین کارگر؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین دکتر رحیم کارگر، در کتاب «مهدویت پیش از ظهور» در اینباره گفته است:
«حضرت مهدی (ع) آخرین حجّت الهی است؛ ازاینرو به آن حضرت حجة الله و حجة بن الحسن العسکری گفته میشود. البته پیامبران و اوصیای آنان، همگی حجّتاند؛ زیرا خداوند به وجود ایشان بر بندگان خود احتجاج میکند. بر اساس روایات فراوانی، هرگز زمین خالی از حجت نیست: اگر زمین خالی از حجت باشد، اهلش را فرومیبرد.[۴] جّت همچنین به معنای پیروزی و سلطنت خدا بر خلق است و آن حضرت بر عالم مسلّط و پیروز میشود و حکم خدا را اجرا میکند. نقش نگین امام مهدی (ع) نیز انا حجة الله است[۵]. داوود بن قاسم میگوید: از امام دهم شنیدم که میفرمود: جانشین من پسرم حسن است؛ شما نسبت به جانشین پس از جانشین من چه حالی خواهید داشت؟ عرض کردم: خداوند مرا فدایت کند، چرا؟ فرمود: برای آنکه شخص او را نمیتواند ببیند و ذکر او به نام مخصوصش روا نیست. عرض کردم: پس چطور او را یاد کنیم؟ فرمود: بگویید: "الْحُجَّةُ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ" [۶]»[۷].
|
۴. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «درسنامه مهدویت» در اینباره گفته است:
«"حجت" از نظر لغت، به معنای برهان و دلیل است که با آن حریف را قانع یا دفع کنند و جمع آن حجج و حجاج است[۸]. این کلمه در قرآن مجید در موارد مختلفی به کار رفته است؛ از جمله: ﴿لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا﴾[۹]. و نیز ﴿قُلْ فَلِلَّهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ فَلَوْ شَاءَ لَهَدَاكُمْ أَجْمَعِينَ﴾[۱۰]. امام کاظم (ع) فرموده است: "إِنَّ لِلَّهِ عَلَى اَلنَّاسِ حُجَّتَيْنِ حُجَّةً ظَاهِرَةً وَ حُجَّةً بَاطِنَةً فَأَمَّا اَلظَّاهِرَةُ فَالرُّسُلُ وَ اَلْأَنْبِيَاءُ وَ اَلْأَئِمَّةُ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ وَ أَمَّا اَلْبَاطِنَةُ فَالْعُقُولُ"[۱۱]؛ "خداوند را بر مردم دو حجت است: یکی ظاهر که آن عبارت است از پیامبران و رهبران دینی و دیگری باطن که آن عقول مردم است". پیامبران و اوصیای آنان (ع) از این جهت "حجت" نامیده شدهاند که خداوند به وجود ایشان، بر بندگان خود احتجاج کند. آنان همچنین دلیل بر وجود خدا هستند و گفتار و کردارشان دلیل بر نیاز مردم به قانون آسمانی است. براساس روایات فراوانی، هرگز زمین خالی از حجت نیست؛ چنانکه از امام رضا (ع) پرسیده شد: آیا زمین از حجت خالی میماند؟ حضرت فرمود: "لَوْ بَقِيَتِ بِغَيْرِ إِمَامٍ لَسَاخَتْ"[۱۲]؛ "اگر زمین به اندازه چشم برهم زدنی از حجت خالی باشد، اهلش را فرو میبرد". از دیدگاه شیعه، حضرت مهدی (ع) به عنوان آخرین حجت الهی است؛ ازاینرو به حجة بن الحسن العسکری (ع) شهرت دارد[۱۳]. داوود بن قاسم گوید: از امام دهم (ع) شنیدم که میفرمود: "اَلْخَلَفُ مِنْ بَعْدِي اَلْحَسَنُ فَكَيْفَ لَكُمْ بِالْخَلَفِ مِنْ بَعْدِ اَلْخَلَفِ فَقُلْتُ وَ لِمَ جَعَلَنِيَ اَللَّهُ فِدَاكَ فَقَالَ إِنَّكُمْ لاَ تَرَوْنَ شَخْصَهُ وَ لاَ يَحِلُّ لَكُمْ ذِكْرُهُ بِاسْمِهِ فَقُلْتُ فَكَيْفَ نَذْكُرُهُ فَقَالَ قُولُوا اَلْحُجَّةُ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ"[۱۴]؛ "جانشین من، پسرم حسن است. شما نسبت به جانشین پس از جانشین من چه حالی خواهید داشت؟ عرض کردم: خداوند مرا قربانت کند؛ چرا؟ فرمود: برای آنکه شخص او را نمیتوانید ببینید و ذکر او به نام مخصوصش روا نیست. عرض کردم: پس چطور او را یاد کنیم؟ فرمود: بگویید حجت از خاندان محمد (ص)". در بیشتر روایات این لقب به صورت "الْحُجَّةُ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ" به کار رفته است[۱۵]»[۱۶].
|
۵. مجتبی تونهای؛ |
---|
آقای مجتبی تونهای، در کتاب «موعودنامه» در اینباره گفته است:
«در لغت بهمعنای دلیل، برهان و راهنماست[۲۶]. از القاب مشهور حضرت است که در بسیاری از ادعیه و روایات آمده است. با آنکه در این لقب، سائر ائمه (ع) شریکند و همه از جانب خداوند بر خلق حجّتاند، لکن این لقب چنان اختصاص به آن حضرت دارد که در روایات، هرجا بیقرینه ذکر شود، مراد حضرت مهدی (ع) است.
|
پانویس
- ↑ قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص ۲۹.
- ↑ منتهى الامال، ج ۲، ص ۲۸۷.
- ↑ دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۱۳۰.
- ↑ علل الشرایع، ج ۱، ص ۱۹۸.
- ↑ منتهی الآمال، ج ۲، ص ۲۸۷
- ↑ کافی، ج ۱، ص ۳۲۸، ح ۱۳؛ کتاب الغیبة، ص ۲۰۲، ح ۱۶۹.
- ↑ مهدویت پیش از ظهور، ص ۹۴، ۱۰۳.
- ↑ ر.ک: لسان العرب، ج ۲، ص ۲۲۸.
- ↑ «پیامبرانی نویدبخش و هشدار دهنده تا پس از این پیامبران برای مردم بر خداوند حجتی نباشد و خداوند پیروزمندی فرزانه است» سوره نساء، آیه ۱۶۵.
- ↑ «بگو: برهان رسا از آن خداوند است، اگر میخواست شما همگان را رهنمایی میکرد» سوره انعام، آیه ۱۴۹.
- ↑ کافی، ج ۱، ص ۱۵.
- ↑ شیخ صدوق، علل الشرایع، ج ۱، ص ۱۹۸.
- ↑ بحار الانوار، ج ۲۵، ح ۶ و ج ۹۷، ص ۳۴۳.
- ↑ کتاب الغیبة، ص ۲۰۲، ح ۱۶۹؛ کافی، ج ۱، ص ۳۲۸، ح ۱۳.
- ↑ ر.ک: کتاب الغیبة، ص ۲۰۲، ح ۱۶۹؛ کافی، ج ۱، ص ۳۲۸، ح ۱۳؛ شیخ صدوق، علل الشرایع، ج ۱، ص ۲۴۵؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۴۸.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص۲۲۲.
- ↑ لسانالعرب، ج۳، ص۵۲، تاجالعروس، ج۳، ص۳۱۴، حجج.
- ↑ تفسیر آسان، ج۵، ص۱۱۶.
- ↑ منهج الصادقین، ج۳، ص۴۶۵.
- ↑ مفردات، ص۲۱۹، «حجّ»؛ مجمعالبیان، ج۲، ص۷۶۸.
- ↑ التعریفات، ص۱۱۲؛ التحریروالتنویر، ج۸، ص۱۵۱.
- ↑ آقازاده، فتاح، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج ۲، ص ۲۰۴ - ۲۱۵.
- ↑ تا اینکه برای مردم، پس از فرستادن پیامبران، در مقابل خدا بهانه و حجّتی نباشد و خدا توانا و حکیم است؛ سوره نساء، آیه: ۱۶۵.
- ↑ بگو برهان رسا (حجّت) ویژه خداوند سبحانه و تعالی است و اگر او میخواست، قطعا همه شما را هدایت میکرد؛ سوره انعام، آیه: ۱۴۹.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۱۶۳ - ۱۶۵.
- ↑ لسان العرب، ج ۳، ص ۵۳.
- ↑ نجم الثاقب، باب دوم.
- ↑ سوره نساء، ۱۶۵.
- ↑ سوره انعام، ۱۴۹.
- ↑ نهج البلاغه، کلمات قصار، ص ۱۴۷.
- ↑ کافی، ج ۱، ص ۱۷۹.
- ↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۵۱۲.
- ↑ شناخت زندگیبخش، ابراهیم شفیعی سروستانی، ص ۸۲.
- ↑ مجتبی تونهای، موعودنامه، ص۲۶۸.