چه القابی در دعای ندبه برای امام مهدی ذکر شده است؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
چه القابی در دعای ندبه برای امام مهدی ذکر شده است؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل اصلیمهدویت
تعداد پاسخ۱ پاسخ

چه القابی در دعای ندبه برای امام مهدی (ع) ذکر شده است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

نجم‌الدین طبسی

آیت‌الله نجم‌الدین طبسی، در کتاب «تا ظهور ج۱» در این‌باره گفته است:

«در روایات و کتب ادعیه و زیارات ما، از حضرت حجت (ع)، با القاب و ویژگی‌هایی یاد کرده‌اند، به ویژه در دعای شریف ندبه که با بیش از شصت لقب از آن حضرت یاد شده و او را توصیف نموده‌اند هرچند لقب بارز و ویژگی شایع، در روایات، همان کلمه "قائم" است؛ ولی تعابیر و عناوین دیگری نیز ذکر شده مانند:

  1. بازماندگان عترت هدایت‌گر[۱]
  2. موعود و منتظری که آماده راست گردانیدن گژی و ناراستی است؟ [۲]
  3. آنکه آماده ریشه‌کن کردن ستمگران است [۳]
  4. آن مایه امیدواری که جور و تعدی را زایل خواهد کرد[۴]
  5. آن ذخیره الهی که فرایض و سنتها را دوباره إحیاء خواهد کرد؟[۵]
  6. آن برگزیدهای که دین و آیین را دوباره بازسازی می‌کند[۶]
  7. مایه امیدواری بر حیات دوباره کتاب الله و حدود خدا[۷].
  8. زنده‌ساز نشانه‌های دین و اهل اعتقاد[۸].
  9. درهم‌شکننده اعتبار تجاوزکاران[۹].
  10. ویرانگر بناهای شرک و نفاق[۱۰].
  11. براندازنده تبهکاران و فاسقان و طاغیان[۱۱].
  12. دروکننده شاخسارهای گمراهی و پراکنده‌سازی[۱۲].
  13. محوکننده آثار انحراف و هوسبازی[۱۳].
  14. در گل‌سنده رشته‌های دروغ و افتراء[۱۴].
  15. نابودکننده سرکشان و عصیانگران[۱۵].
  16. برکننده ریشه مردم لجوج و گمراه‌گر و الحاد بیشه[۱۶].
  17. گرامی دارنده دوستان [۱۷]
  18. خوارکننده دشمنان[۱۸].
  19. فراهم آورنده سخنی که به تقوا برمی‌انگیزد - کنایه از وحدت مردم در سایه توحید[۱۹].
  20. درب ورودی که از آن در به خدا راه یابند[۲۰].
  21. چهره خندانی که اولیاء روی به سوی آن کشند[۲۱].
  22. رشته مایه پیوند میان زمین و آسمان[۲۲].
  23. مالک روز پیروزی و افرازنده درفش هدایت[۲۳].
  24. اصلاح‌دهنده پریشانی‌ها و خشنودکننده دلها[۲۴].
  25. خونخواه پیامبران و پیامبرزادگان[۲۵].
  26. خونخواه کشته کربلا[۲۶].
  27. منصور بر هر متجاوز و دروغ‌پرداز[۲۷].
  28. درمانده مستجاب الدعوه[۲۸].
  29. صدرنشین مردم نیکوکار و خوددار[۲۹].
  30. فرزند نبی مصطفی (ص) و علی مرتضی (ع) و فرزند خدیجه و پسر فاطمه (س)[۳۰].
  31. فرزند سروران مقرب[۳۱].
  32. فرزند نجبای گرامی[۳۲].
  33. فرزند رهبران راه یافته[۳۳].
  34. فرزند نیکان پاکیزه سیرت[۳۴].
  35. فرزند بزرگان، سراپا نجات[۳۵].
  36. فرزند پاکان پاکیزه[۳۶].
  37. فرزند بزرگواران برگزیده[۳۷].
  38. فرزند دریاهای عطا و بخشش[۳۸].
  39. فرزند ماه‌های تابنده[۳۹].
  40. فرزند چراغ‌های فروزنده[۴۰].
  41. فرزند شهاب‌های ظلمت شکاف[۴۱].
  42. فرزند اختران فروزنده[۴۲].
  43. فرزند راه‌های آشکار[۴۳].
  44. فرزند نشانه‌های نمودار[۴۴].
  45. فرزند دانش‌های کامل[۴۵].
  46. فرزند سنت‌های مشهور[۴۶].
  47. فرزند آثار روایت شده[۴۷].
  48. فرزند معجزات موجود[۴۸].
  49. فرزند براهین آشکار[۴۹].
  50. فرزند راه راست[۵۰].
  51. فرزند خبر بزرگ[۵۱].
  52. فرزند کسی که مندرج در ام الکتاب، و نزد خدای متعال فرزان‌های[۵۲].
  53. فرزند آیات و بینات[۵۳].
  54. فرزند دلایل ظاهر[۵۴].
  55. فرزند براهین روشن و آشکار[۵۵].
  56. فرزند حجت‌های رسا[۵۶].
  57. فرزند طه و محکمات قرآنی[۵۷].
  58. فرزند یاسین و ذاریات[۵۸].
  59. فرزند طور و عادیات[۵۹].
  60. فرزند آنکه به خدا نزدیک شد، و بازهم به اندازه فاصله دو سر کمان یا کمتر به خدای علی اعلی نزدیک‌تر[۶۰].
  61. غایبی که از ما جدا نیستی نیست[۶۱].
  62. برون رفت‌های که از ما برون نیست[۶۲].
  63. عزیزی که هر مرد با ایمان و هر زن مؤمن، آرزومند دیدار اویند[۶۳].
  64. بلندپایه‌ای که برابر ندارد [۶۴].
  65. زاده نعمت‌هائی که نظیر ندارد [۶۵].
  66. همسنگ شرافتی که کسی با او برابر نیست [۶۶].

آنچه یادآوری شد اوصاف و القابی است که در دعای شریف ندبه آمده و در روایات ما اوصاف دیگری به شرح ذیل آمده است[۶۷]:

  1. صاحب الأمر[۶۸]
  2. صاحب الدار[۶۹]
  3. صاحب السیف[۷۰]
  4. صاحب الغیبة[۷۱]
  5. الطرید[۷۲].
  6. الغریم[۷۳].
  7. الغلام[۷۴].
  8. الفرید[۷۵].
  9. المضطر[۷۶].
  10. المنتظر[۷۷].
  11. المنصور[۷۸].
  12. المحدث[۷۹].
  13. المنتقم[۸۰].
  14. الموتور[۸۱].
  15. المهدی[۸۲]
  16. القائم[۸۳].

پاره‌ای از این ویژگی‌ها با احادیث اهل سنت اشتراک تعبیر دارند»[۸۴].

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

  1. " بَقِيَّةَ اللَّه‏ ‏‏‏‏‏"
  2. " الْمُعَدُّ لِقَطْعِ‏ دَابِرِ الظَّلَمَة‏‏‏‏‏"
  3. " الْمُنْتَظَرُ لإقامَةِ الْأَمْتِ‏ وَ الْعِوَج‏ ‏‏‏‏‏"
  4. " الْمُرْتَجَى‏ لِإِزَالَةِ الْجَوْرِ وَ الْعُدْوَان‏‏‏‏‏‏"
  5. " الْمُدَّخَرُ لِتَجْدِيدِ الْفَرَائِضِ وَ السُّنَن‏‏‏‏‏‏"
  6. " الْمُتَخَيَّرُ لِإِعَادَةِ الْمِلَّةِ وَ الشَّرِيعَة‏‏‏‏‏"
  7. " الْمُؤَمَّلُ لِإِحْيَاءِ الْكِتَابِ وَ حُدُودِه‏‏‏‏‏‏"
  8. " مُحْيِي مَعَالِمِ الدِّينِ ‏‏‏‏‏"
  9. " قَاصِمُ شَوْكَةِ الْمُعْتَدِين‏‏‏‏‏‏"
  10. " هَادِمُ أَبْنِيَةِ الشِّرْكِ وَ النِّفَاق‏‏‏‏‏‏"
  11. " مُبِيدُ أَهْلِ الْفِسْقِ وَ الْعِصْيَان‏‏‏‏‏‏"
  12. " حَاصِدُ فُرُوعِ الْغَيِّ وَ الشِّقَاق‏‏‏‏‏‏"
  13. " طَامِسُ آثَارِ الزَّيْغِ وَ الْأَهْوَاء‏‏‏‏‏"
  14. " قَاطِعُ حَبَائِلِ الْكَذِبِ وَ الِافْتِرَاء‏‏‏‏‏"
  15. " مُبِيدُ أَهْلِ الْعِنَادِ وَ الْمَرَدَة‏‏‏‏‏"
  16. " مُسْتَأْصِلُ‏ أَهْلِ‏ الْعِنَادِ وَ التَّضْلِيلِ‏ وَ الْإِلْحَاد ‏‏‏‏‏"
  17. " مُعِزُّ الْأَوْلِيَاء ‏‏‏‏‏"
  18. " مُذِلُّ الْأَعْدَاء ‏‏‏‏‏"
  19. " جَامِعُ الْكَلِمَةِ عَلَى التَّقْوَى‏ ‏‏‏‏‏"
  20. " بَابُ اللَّهِ الَّذِي مِنْهُ يُؤْتَى‏ ‏‏‏‏‏"
  21. " وَجْهُ اللَّهِ الَّذِي يَتَوَجَّهُ إِلَيْهِ‏ الْأَوْلِيَاء ‏‏‏‏‏"
  22. " السَّبَبُ الْمُتَّصِلُ بَيْنَ أَهْلِ الْأَرْضِ وَ السَّمَاءِ ‏‏‏‏‏"
  23. " صَاحِبُ يَوْمِ الْفَتْح‏ ‏‏‏‏‏"
  24. " مُؤَلِّفُ شَمْلِ الصَّلَاحِ وَ الرِّضَا ‏‏‏‏‏"
  25. " الطَّالِبُ بِذُحُولِ الْأَنْبِيَاءِ وَ أَبْنَاءِ الْأَنْبِيَاء ‏‏‏‏‏"
  26. " الطَّالِبُ بِدَمِ الْمَقْتُولِ بِكَرْبَلَاء ‏‏‏‏‏"
  27. " الْمَنْصُورُ عَلَى مَنِ اعْتَدَى عَلَيْه‏ ‏‏‏‏‏"
  28. " الْمُضْطَرُّ الَّذِي يُجَابُ إِذَا دَعَا ‏‏‏‏‏"
  29. " صَدْرُ الْخَلَائِق‏ ‏‏‏‏‏"
  30. " صَدْرُ الْخَلَائِق‏ ‏‏‏‏‏"
  31. " ابْنَ السَّادَةِ الْمُقَرَّبِين‏‏‏‏‏‏"
  32. " ابْنَ النُّجَبَاءِ الْأَكْرَمِين‏‏‏‏‏‏"
  33. " ابْنَ الْهُدَاةِ الْمَهْدِيِّين‏ ‏‏‏‏‏‏"
  34. " ابْنَ الْخِيَرَةِ الْمُهَذَّبِين‏‏‏‏‏‏"
  35. " ابْنَ الْغَطَارِفَةِ الْأَنْجَبِينَ ‏‏‏‏‏"
  36. " ابْنَ الْأَطَايِبِ الْمُطَهَّرِين‏‏‏‏‏‏"
  37. " ابْنَ‏ الْخَضَارِمَةِ الْمُنْتَجَبِين‏‏‏‏‏‏"
  38. " ابْنَ الْقَمَاقِمَةِ الْأَكْرَمِين‏‏‏‏‏‏"
  39. " ابْنَ الْبُدُورِ الْمُنِيرَة‏‏‏‏‏"
  40. " ابْنَ السُّرُجِ الْمُضِيئَة‏‏‏‏‏"
  41. " ابْنَ الشُّهُبِ الثَّاقِبَة‏‏‏‏‏"
  42. " ابْنَ الْأَنْجُمِ الزَّاهِرَة‏‏‏‏‏"
  43. " ابْنَ السُّبُلِ الْوَاضِحَة‏‏‏‏‏"
  44. " ابْنَ الْأَعْلَامِ اللَّائِحَة‏‏‏‏‏"
  45. " ابْنَ الْعُلُومِ الْكَامِلَة‏‏‏‏‏"
  46. " ابْنَ السُّنَنِ الْمَشْهُورَة‏‏‏‏‏"
  47. " ابْنَ الْمَعَالِمِ الْمَأْثُورَة‏‏‏‏‏"
  48. " ابْنَ الْمُعْجِزَاتِ الْمَوْجُودَة‏‏‏‏‏"
  49. " ابْنَ الدَّلَائِلِ الْمَشْهُورَة ‏‏‏‏‏"
  50. " ابْنَ الصِّرَاطِ الْمُسْتَقِيم‏‏‏‏‏‏"
  51. " ابْنَ النَّبَإِ الْعَظِيم‏‏‏‏‏‏"
  52. " ابْنَ مَنْ هُوَ فِي أُمِّ الْكِتَابِ لَدَى اللَّهِ عَلِيٌّ حَكِيم‏ ‏‏‏‏‏"
  53. " ابْنَ الدَّلَائِلِ الظَّاهِرَات‏ ‏‏‏‏‏"
  54. " ابْنَ الْبَرَاهِينِ الْبَاهِرَات‏ ‏‏‏‏‏"
  55. " ابْنَ الْحُجَجِ الْبَالِغَات‏ ‏‏‏‏‏"
  56. " ابْنَ النِّعَمِ السَّابِغَات‏ ‏‏‏‏‏"
  57. " ابْنَ طه وَ الْمُحْكَمَات‏ ‏‏‏‏‏"
  58. " ابْنَ يس وَ الذَّارِيَات‏ ‏‏‏‏‏"
  59. " ابْنَ الطُّورِ وَ الْعَادِيَات‏ ‏‏‏‏‏"
  60. " ابْنَ مَنْ‏ دَنا فَتَدَلَّى‏ ‏‏‏‏‏"
  61. "المغیب الذی لم یخل عن المؤمنین ‏‏‏‏‏"
  62. "النازح الذی ما نزح عن المؤمنین ‏‏‏‏‏"
  63. "امنیة الشائق من المؤمنین‏‏‏‏‏"
  64. "أثیل المجد الذی لا یجاری‏‏‏‏‏"
  65. "تلاد النعم التی لا تضاهی‏‏‏‏‏"
  66. "نصیف الشرف الذی لا یساوی‏‏‏‏‏"
  67. غیبت نعمانی، ص ۲۷۰.
  68. غیبت نعمانی، ص ۲۷۰.
  69. غیبت نعمانی، ص ۲۹۰؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۳۴۹.
  70. الکافی، ج ۱، ص ۵۳۶.
  71. صدوق، کمال الدین، ج ۲، ص ۴۲، و ج ۱، ص ۳۱۷.
  72. کمال الدین، ج ۱، ص ۳۸؛ الغیبة طوسی، ص ۴۳۶.
  73. ارشاد مفید، ص ۳۵۴؛ کمال الدین، ج ۲، ب ۴۵ و کافی، ج ۱، ص ۵۲۱.
  74. کمال الدین، ج ۲، ب ۴۵، ح ۶.
  75. کمال الدین، ج ۱، ب ۲۶، ح ۱۳.
  76. غیبت نعمانی، ص ۳۱۴؛ تفسیر قمی، ج ۲، ص ۱۲۹.
  77. کمال الدین، ج ۲، ص ۳۷۸.
  78. غیبت نعمانی، ص ۱۹۸ و ص ۲۴۳؛ کمال الدین، ج ۱، ص ۳۳۰؛ بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۳۹.
  79. کافی، باب أن الأئمة محدثون، ح ۴.
  80. کافی، ج ۱، ص ۴۶۵؛ امالی طوسی، ج ۲، ص ۳۲.
  81. غیبت نعمانی، ص ۱۷۹؛ کافی، ج ۱، ص ۳۲۲.
  82. نعمانی، ص ۲۳۷ و ۲۶؛ علل الشرائع، ج ۱، ص ۱۶۱ و ۳.
  83. دلائل الامامة طبری: ۲۳۹.
  84. طبسی، نجم‌الدین، تا ظهور، ج۱، ص۴۸۸ -۴۹۲.