چه علومی از پیامبران در امام مهدی وجود دارد؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
چه علومی از پیامبران در امام مهدی وجود دارد؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / عصر ظهور امام مهدی
مدخل اصلیکلیات عصر ظهور
مدخل وابسته؟
تعداد پاسخ۱ پاسخ

چه علومی از پیامبران در امام مهدی وجود دارد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند..

پاسخ نخست

میرتقی حسینی گرگانی

حجت الاسلام و المسلمین میرتقی حسینی گرگانی، در کتاب «نزول مسیح و ظهور موعود» در این‌باره گفته است:

«امام باقر (ع) در بیانی بسیار جالب و زیبا، علم و دانش آن دسته از مخالفان را که دانش و آگاهی خود را از برخی عالمان خود می‌گیرند، به آب کم مخلوط با گِل و لای (شبهه‌ناک و مشکوک) تشبیه می‌فرمایند، که چون از سرچشمه‌ای زلال و پاک جریان نگرفته، و در برکه‌ای کوچک گرد آمده است، بر اثر حرارت آفتاب غیرقابل خوردن شده، گرم می‌شود و زود تمام و نابود می‌گردد؛ ولی گروهی را که علم و معرفت خویش را از اهل‌بیت (ع) می‌گیرند به اشخاصی که از نهر بزرگ، صاف و جاری که هرگز نمی‌خشکد، تشبیه نموده‌اند که چون این آب، از منبع زوال‌ناپذیر وحی و الهام سرازیر می‌شود، گواراست و هر تشنه را پس از نوشیدن، سیرآب می‌کند.

علی بن نعمان حدیثی را به امام باقر (ع) اسناد می‌دهد که آن بزرگوار فرمود: "آب کم را می‌مکند و نهر بزرگ را رها می‌کنند. پرسیده شد: نهر بزرگ چیست؟ فرمود: پیامبر اکرم (ص) و آن علمی که خداوند به ایشان عطا فرموده است؛ زیرا، خدای عز وجل سنت‌های همه پیامبران از آدم را در آن حضرت گرد آورده است، و همین‌طور سرایت دهید تا خود ایشان. گفته شد: این سنت‌ها چیستند؟ پاسخ داد: علم همه پیامبران؛ و همانا رسول خدا (ص) تمامی آن را به امیرالمؤمنین (ع) واگذار نمودند. پس، مردی به آن حضرت گفت:‌ای پسر رسول خدا، آیا امیرالمؤمنین عالم‌تر بود یا برخی از پیامبران؟ امام باقر (ع) فرمود: خوب گوش کنید این مرد چه می‌گوید!؛ همانا، خدا ابزار شنود هر کسی را که بخواهد می‌گشاید؛ من می‌گویم خداوند علوم همه پیامبران را در وجود حضرت محمد (ص) گرد ‌آورده و آن‌جناب نیز همه را به امیرالمؤمنین سپرده است، و این مرد می‌پرسد: آیا امیرالمؤمنین (ع) داناتر است یا برخی از پیامبران؟ "[۱].

حدیث‌های زیادی به ما رسیده است که امیرالمؤمنین (ع) هنگامی که در بستر بیماری آرمیده بودند، همه آن علوم را در اختیار امام حسن مجتبی (ع) گذاشته، ایشان نیز به برادرش سالار شهیدان، امام حسین (ع) داده، و همین‌طور هر امامی به امام پس از خودش سپرده است؛ هم‌اکنون نیز - در زمان ما - همه آن علوم و سنت‌ها در اختیار ولی عصر حجت بن الحسن (ع) است. در این‌جا به‌عنوان نمونه و برای تبرک، به ذکر دو حدیث بسنده می‌گردد:

  1. ثقة الإسلام کلینی به سند صحیح چنین نقل می‌کند: "امام صادق (ع) فرمود: البته امیرالمؤمنین (ع) عالم بود و علم (امامت) به (امام بعدی) ارث می‌رسد و هرگز عالمی هلاک نمی‌شود مگر آن‌که پس از او کسی که علم او را می‌داند باقی می‌ماند، یا آن‌چه را که خدا بخواهد می‌داند"[۲]؛
  2. نبی گرامی اسلام (ص) فرمود: "خداوند به دوازده نفر از اهل‌بیت من فهم، دانش و حکمت مرا عطا فرموده؛ ‌و آنان را از طینت من آفریده است؛ پس، وای به حال کسانی که پس از من نسبت به آنان بزرگی و فخر فروشند (خود را بر آنان مقدم بدارند و حکومت را تصاحب، و آن‌ها را انکار نمایند)، و پیوند و اتصال مرا با آن‌ها قطع کرده و آنان را نادیده انگارند. آن‌ها را چه می‌شود؟ خدا شفاعت مرا به آنان نمی‌رساند"[۳]»[۴].

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

  1. " قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ (ع) يَمُصُّونَ‏ الثِّمَادَ وَ يَدَعُونَ‏ النَّهَرَ الْعَظِيمَ‏ قِيلَ لَهُ وَ مَنِ النَّهَرُ الْعَظِيمُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) وَ إِنَّهُ وَ الْعِلْمُ الَّذِي آتَاهُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ جَمَعَ لِمُحَمَّدٍ (ص) سُنَنَ النَّبِيِّينَ مِنْ آدَمَ هَلُمَّ جَرّاً إِلَى مُحَمَّدٍ قِيلَ لَهُ وَ مَا تِلْكَ السُّنَنُ قَالَ عِلْمُ النَّبِيِّينَ بِأَسْرِهِ إِنَّ اللَّهَ جَمَعَ لِمُحَمَّدٍ (ص) عِلْمَ النَّبِيِّينَ بِأَسْرِهِ وَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَيَّرَ ذَلِكَ كُلَّهُ عِنْدَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ (ع) فَقَالَ لَهُ الرَّجُلُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ (ص)- فَأَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ أَعْلَمُ أَوْ بَعْضُ النَّبِيِّينَ فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ (ع) اسْمَعُوا مَا نَقُولُ إِنَّ اللَّهَ يَفْتَحُ مَسَامِعَ مَنْ يَشَاءُ إِنِّي حَدَّثْتُ أَنَّ اللَّهَ جَمَعَ لِمُحَمَّدٍ (ص) عِلْمَ النَّبِيِّينَ وَ أَنَّهُ جَعَلَ ذَلِكَ كُلَّهُ عِنْدَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَ هُوَ يَسْأَلُنِي هُوَ أَعْلَمُ أَمْ بَعْضُ النَّبِيِّينَ‏ ‏"؛ شیخ کلینی، اصول کافی، ج۱، ص۲۲۲؛ علامه مجلسی، مرآت العقول، ج۳، ص۱۳.
  2. " عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: إِنَّ عَلِيّاً (ع) كَانَ‏ عَالِماً وَ الْعِلْمُ‏ يُتَوَارَثُ‏ وَ لَنْ‏ يَهْلِكَ‏ عَالِمٌ إِلَّا بَقِيَ مِنْ بَعْدِهِ مَنْ يَعْلَمُ عِلْمَهُ- أَوْ مَا شَاءَ اللَّه‏ ‏"؛ شیخ کلینی، اصول کافی، ج۱، ص۲۲۱.
  3. " قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص)‏ اثْنَا عَشَرَ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي أَعْطَاهُمُ‏ اللَّهُ‏ فَهْمِي‏ وَ عِلْمِي‏ وَ حِكْمَتِي‏ وَ خَلَقَهُمْ مِنْ طِينَتِي وَ وَيْلٌ لِلْمُتَكَبِّرِينَ عَلَيْهِمْ بَعْدِي الْقَاطِعِينَ فِيهِمْ صِلَتِي مَا لَهُمْ لَا أَنَالَهُمُ اللَّهُ شَفَاعَتِي‏ ‏"؛ عیون اخبار الرضا، ج۱، ص۱۲۴؛ محجة البیضاء، ج۱، ص۲۴۴؛ شیخ مفید، الاختصاص، ص۲۰۸.
  4. حسینی گرگانی؛میرتقی، نزول مسیح و ظهور موعود، ص 47-49.