حقوق عمومی ملت

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

حقوق عمومی؛ به معنی حقوقی است که هر انسان شهروند از آن برخوردار بوده و یا می‌تواند برخوردار باشد و به طور کلی در چند دسته قابل تقسیم‌بندی است.

حقوق مکتسبه طبیعی

حقوق طبیعی انسان از طرق زیر کسب می‌شود:

حقوق انسان از جانب خدا

  1. حقوقی که از مخلوق بدون انسان و خالقیت خدا و صفات رحمانی الهی ناشی می‌شود، مانند حقّ رزق؛
  2. حقوقی که از اعمال و صفات اکتسابی انسان بر اساس وعده‌های الهی عاید او می‌گردد مانند حقوق ناشی از صبر، ایمان، جهاد، تقوا، و دعا که در نصوص اسلامی برای هر کدام از این صفات و اعمال، وعده‌های ویژه‌ای داده شده که موجب ایجاد حق می‌باشد؛
  3. حقوقی که از تلاش و سعی انسان و به عنوان نتیجه و حاصل عمل به وجود می‌آید و در حقیقت، بنابر نظریه “عدلیه”[۱] هر شخص به وجود آورنده عمل صالح، استحقاق ذاتی برخورداری از آثار آن را دارد و این آثار به طور طبیعی برخاسته از نفس عمل می‌باشد. ﴿أَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى[۲].

حقوق انسان در برابر جهان و طبیعت

انسان هوشمند، به دلیل توان تعقّل و تصرّف در جهان و طبیعت همان گونه که از حق اندیشیدن درباره جهان و انواع پدیده‌های آن برخوردار است از حق تصرف در این عرصه پهناور نیز برخوردار می‌باشد.[۳]

منابع

پانویس

  1. بنابر نظریه اشاعره، نتایج و آثار اعمال انسان در دست خداست، او می‌تواند نیکوکار را مجازات و خلافکار را مأجور دارد. بنا بر نظریه اشاعره، نتایج و آثار اعمال انسان در دست خداست، او می‌تواند نیکوکار را مجازات و خلاف‌کار را مأجور دارد.
  2. «و اینکه آدمی را چیزی جز آنچه (برای آن) کوشیده است نخواهد بود» سوره نجم، آیه ۳۹.
  3. عمید زنجانی و موسی‌زاده، بایسته‌های فقه سیاسی، ص ۶۲.