زکات در لغت

مقدمه

زکات در لغت به معنای نموّ، زیادی، برکت و طهارت است و به معنای مدح نیز آمده است و این از نام‌های مشترک میان «مُخْرَج؛ آنچه خارج می‌شود» و «فِعْل؛ آنچه انجام می‌گیرد» است؛ از این رو هم بر «عین» که مقداری از مال زکات است گفته می‌شود و هم بر معنای آن، که تزکیه باشد؛ بنابراین، زکات اموال به معنای طهارت آنها و زکات فطره به معنای طهارت بدن است^[۱].^[۲]

ابن منظور از لغت شناسان عرب زبان درباره زکات می‌نویسد: «زکات، برگزیده چیز است و زکّاه؛ یعنی برگزیده‌اش را گرفت و تزکّی؛ یعنی انفاق کرد»^[۳].

اصل زکات در لغت به معنای طهارت، رشد، برکت و ستایش است و همه این موارد در قرآن و حدیث به کار رفته است^[۴].

میر شریف می‌نویسد: «زکات در لغت به معنای زیادی است»^[۵].

راغب اصفهانی می‌نویسد: «اصل زکات، رشدی است که از برکت خداوند حاصل می‌شود و این مسئله هم در امور دنیوی و هم در امور اخروی کاربرد دارد. از همین مقوله است زکاتی که انسان به عنوان حق خداوند به فقرا می‌دهد و اینکه به چنین مالی زکات می‌گویند یا به امید برکت در مال است، یا بدین سبب است که باعث تکامل نفس می‌شود»^[۶].^[۷]

منابع

پانویس

↑ النهایه فی غریب الحدیث و الأثر، ج۲، ص۳۰۷.
↑ ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین، ج۳، ص ۱۶۵ - ۱۶۷.
↑ "قال ابوعلي: الزكاة صفوة الشيء و زكّاه إذا أخذ زكاته و تزكّى أی تصدّق"؛ لسان العرب، ج۱۴، ص۳۵۸.
↑ "قال ابو زيد النحوي: و اصل الزكاة في اللغة الطهارة و النماء و البركة و المدح و كلّه قد استعمل في القرآن و الحديث"؛ لسان العرب، ج۱۴، ص۳۵۸.
↑ "الزكاة في اللغة الزيادة"؛ التعریفات، ص۵۰.
↑ "اصل الزكاة النموّ الحاصل عن بركة اللّه تعالى ويعتبر ذلك بالأمور الدنيوية والأخروية ومنه الزكاة مما يخرج الانسان من حق اللّه تعالى إلى الفقراء وتسميته بذلك لما يكون فيها من رجاء البركة او لتزكية النفس، ای تنمتيها بالخيرات والبركات"؛ مفردات، ص۲۱۳.
↑ مرتضوی، سید محمد، آیات ولایت در قرآن ج۱، ص ۳۶۵.

[1] النهایه فی غریب الحدیث و الأثر، ج۲، ص۳۰۷.

[2] ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین، ج۳، ص ۱۶۵ - ۱۶۷.

[3] "قال ابوعلي: الزكاة صفوة الشيء و زكّاه إذا أخذ زكاته و تزكّى أی تصدّق"؛ لسان العرب، ج۱۴، ص۳۵۸.

[4] "قال ابو زيد النحوي: و اصل الزكاة في اللغة الطهارة و النماء و البركة و المدح و كلّه قد استعمل في القرآن و الحديث"؛ لسان العرب، ج۱۴، ص۳۵۸.

[5] "الزكاة في اللغة الزيادة"؛ التعریفات، ص۵۰.

[6] "اصل الزكاة النموّ الحاصل عن بركة اللّه تعالى ويعتبر ذلك بالأمور الدنيوية والأخروية ومنه الزكاة مما يخرج الانسان من حق اللّه تعالى إلى الفقراء وتسميته بذلك لما يكون فيها من رجاء البركة او لتزكية النفس، ای تنمتيها بالخيرات والبركات"؛ مفردات، ص۲۱۳.

[7] مرتضوی، سید محمد، آیات ولایت در قرآن ج۱، ص ۳۶۵.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]