علم معصوم به زمان ظهور در آخر الزمان
مقدمه
مراد از غیب در اصطلاح قرآن و حدیث، غیبی است که شناخت آن بدون توسل به دلیل، علل و اسباب عادی تحقق پذیرد، اما اطلاع یافتن از غیب از شیوه‌های عادی و اسباب طبیعی مثل خبر دادن از خسوف و کسوف و… هر چند علم به غیب است و شناخت به امری غائب از حس عموم انسان‌هاست، لکن این آگاهی علم به غیب در اصطلاح قرآن و حدیث گفته نمی‌شود، بلکه چنین آگاهی و شناختی را خداوند سبحان به تمامی کسانی که راه و شیوه آن را بیاموزند اجازه فرموده، و این نوع آگاهی در سایۀ آموزش محقق می‌گردد و دلیلی بر وصول به خدا و عوالم غیبی آگاهِ از این امور نیست، بلکه تنها می‌تواند دلیل نبوغ و تخصص در یک امر و یا اموری می‌باشد[۱]. به بیان دیگر مراد از علم به غیب علم غیر عادی و خدادادی است، نه دانش‌هایی که از راه دلائل و حواس ظاهری و فنون اکتسابی به‌دست می‌آیند زیرا تنها تابع علل و اسباب عادی خود هستند و آن علل اختصاص به کسی ندارد؛ لذا در اینگونه از دانش‌ها مردم با هم شریک‌اند. در صورت پذیرش امکان علم به غیب، خداوند علام الغیوب آن را به کسی که بخواهد و برگزیند عطا می‌نماید. با توجه به این بیان غیب را به دو قسم می‌توان تقسیم کرد یکی مختص افرادی که مورد عنایت ویزه خدا هستند و دیگری مشترک میان همه انسان‌هاست[۲]. بر اساس روایات یکی از آگاهی‌های مخفی دانش زمان ظهور است. هر چند اندیشوران امامیه دو دیدگاه در این زمینه مطرح کرده‌اند برخی بر اساس مبانی و گاه شواهدی امام عصر(ع) را آگاه از زمان ظهور می‌دانند و برخی بر اساس مبانی دیگر همانند نقش اختیار و اراده انسان و اموری همانند قضا و قدر و دیگر مبانی آگاهی حضرت به زمان ظهور را منتفی دانسته‌اند. بر اساس برخی روایات حضرت حجت(ع) آگاهی لازم برای قیام را به‌وسیله تحدیث به دست می‌آورد و این آگاهی در هنگامه‌ای نزدیک به ظهور اعطاء می‌شود[۳].
منابع
محمد تقی شاکر مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت
پانویس
- ↑ سبحانی، مفاهیم القرآن،ج ۳ ص۴۰۲ ـ۴۰۴.
- ↑ ر.ک مظفر ص۲۷ و ۲۸؛ علامه امینی، ج۵، ص۸۱ و ۸۲؛ فخر رازی، ج۲، ص۲۷۰؛ شیخ طوسی، ج۵، ص۳۵۷.
- ↑ محمد تقی شاکر مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.