غلام احمد قادیانی
آشنایی اجمالی
میرزا غلام احمدخان قادیانی، مؤسس "فرقه احمدیه" یا "قادیانیه" در سال ۱۸۳۵ یا ۱۸۲۳ میلادی در قادیان، پنجاب پاکستان به دنیا آمد. پدرش از مخالفان سرسخت انگلیس به شمار می‌آمد و با زبان‌های فارسی، اردو و عربی آشنایی داشت. غلام احمد در چهل سالگی کتاب مذهبی خود را که "براهین احمدیه" نام دارد منتشر کرد که با استقبال مردم رو به رو شد. حدود پنجاه سالگی به دعوت بشارت خود پرداخت و ادعا کرد از جانب خدا به او وحی میرسد و اجازه دارد بیعت بپذیرد. در سال ۱۹۰۴ م خود را مسیح (ع)، مهدی موعود (ع) و تاراکریشنا خواند. چون مردی عالم و زباندان بود جمعی از مردم پنجاب را پیرامون خویش گرد آورد، پیروانش را احمدیه یا قادیانیه یا میرزایی میخوانند. او سرانجام در سال ۱۹۰۸ م، درگذشت[۱].
افکار و عقاید قادیانی
او در اصول با اعتقادهای اسلامی موافق بود، ولی به جمع مسیحیت و مهدویت اعتقاد داشت و خود را مهدی موعود (ع) و مظهر عیسی (ع) و حضرت محمد (ص) می‌دانست. از نظر غلام احمد، حضرت عیسی (ع) پس از خاک سپاری از قبر بیرون آمد، در کشمیر اقامت گزید و در ۱۲۰ سالگی در شهر سرینگر وفات یافت. غلام احمدخان جهاد با شمشیر را حتی علیه دشمنان اسلام حرام می‌دانست و مسالمت و صلح را شعار خود می‌شمرد. او نه تنها به حرکت ضد استعماری و استقلالطلبانه هندیان علیه انگلیسیها نپیوست، بلکه به تبلیغ پذیرش سلطه انگلیسیها بر شبهقاره هند نیز پرداخت. بدین سبب طرفدار دولت بریتانیا گردید و به تدریج پیروانش در لاهور، ایالت پنجاب و ربوه فزونی یافتند. آنها بیمارستان و مدرسه‌های بسیاری پدید آوردند و با کارهایی نیک، شمار طرفداران خود را زیاد کردند[۲].
فرقه‌های احمدیه
پس از مرگ غلام احمد خان در سال ۱۹۰۸ میلادی، پیروانش به تدریج به فرقه‌های گوناگون تقسیم شدند، گروهی از جمعیت احمدیه، غلام احمد را مُجدد خواندند و تأکید کردند او هرگز ادعای پیامبری نداشته است. این جماعت، مردم را به اسلام دعوت میکردند و انجمن اشاعۀ اسلام احمدیه نام دارند. مجموع پیروان مذهب احمدی، بیش از یک میلیون نفر است که بیشتر در پنجاب و بمبئی و افغانستان و عربستان و ایران و مصر سکونت دارند[۳].
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ ر.ک: عابدی، احمد؛ مدعیان و منکران بابیت و مهدویت، ص ۴۲۶؛ سروش، احمد، مدعیان مهدویت، ص ۷۵؛ مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، ص ۳۹؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۳۴۴ – ۳۴۵؛ مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۴۱؛ شانه‌چی، محسن، نگاهی به جنبشهای مهدوی در تاریخ اسلام و بازتاب آن در جوامع اسلامی، مجموعه آثار دومین همایش بینالمللی دکترین مهدویت، ج۴، ص۱۵۱.
- ↑ ر. ک: عابدی، احمد؛ مدعیان و منکران بابیت و مهدویت، ص ۴۲۶؛ مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، ص ۳۹؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۳۴۴ – ۳۴۵؛ مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۴۱؛ شانه‌چی، محسن، نگاهی به جنبشهای مهدوی در تاریخ اسلام و بازتاب آن در جوامع اسلامی، مجموعه آثار دومین همایش بینالمللی دکترین مهدویت، ج۴، ص۱۵۱.
- ↑ ر. ک: شانه‌چی، محسن، نگاهی به جنبشهای مهدوی در تاریخ اسلام و بازتاب آن در جوامع اسلامی، مجموعه آثار دومین همایش بینالمللی دکترین مهدویت، ج۴، ص۱۵۱؛ مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، ص ۴۰.