خطبه ۲۱۴ نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

دیداریویکی‌متن

نسخهٔ ‏۹ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۱۱

== مقدمه ==

خطبه ۲۱۴ در تفسیر ایه ۶ سوره انفطار که می‌فرماید: "هان ای انسان! چه چیزی تو را در حق پروردگار بخشنده‌ات غرّه کرده؟" ایراد شده است. پیام آیه این است: به‌راستی چه چیزی، جز غفلت و نادانی، آدمی را در برابر پروردگار خویش به طغیان و سرکشی وامی‌دارد؟ امام (ع) به انسان‌ها هشدار می‌دهد که برخیزند و به مداوای غفلت خویشتن بپردازند و مطیع فرامین خداوند شوند. آدمی با اعمالش از خداوند روی می‌گرداند، اما خداوند همواره با بندگان خویش مهربان است، نعمت‌های خود را بر آنان فرود می‌آورد و سرکشی بندگان مانع نزول رحمت پروردگار نمی‌شود. خداوند همواره بندگان گناه‌کار را به دریای رحمت و بخشش خود فرامی‌خواند.
امام (ع) تذکر می‌دهد، حال که این‌گونه است، خداوند نسبت به بنده عیب‌پوش و مهربان است، آن هم در حالی که بنده نسبت به پروردگار خویش سرکش و روی گردان است. پس بیندیشید! اگر بنده‌ای فرمان‌بر خداوند خویش باشد، چگونه خواهد شد؟ امام (ع) در ادامه به سفر آخرت و آغاز قیامت اشاره دارد. در آن روز خداوند با عدل گسترده خویش با مردمان رفتار می‌کند. انسان‌ها اگر از فرصت دنیا بهره نگیرند و خود را در دریای عفو و رحمت الهی غوطه‌ور نسازند، برزخ و قیامت عرصه این کار نیست و در برابر سلطه پروردگار و عدل گسترده او قرار خواهد گرفت.

مطالب مهم خطبه

بیان نعمت‌های خداوند؛
انذار مردمان از عدم رعایت حدود الهی؛
احاطه خداوند بر اعمال مردمان؛
غفلت مردمان و سفارش به بیداری؛
وصف دنیا و ضرورت عبرت‌پذیری از آن؛
وصف عدل الهی؛
وصف قیامت.

فرازی از خطبه

اگر راست و دروغ اندرزها را در سرزمین‌های ویران و خانه‌های خالی بررسی کنی، می‌بینی بهترین موعظه و رساترین اندرزها را در اختیار تو قرار می‌دهند، زیرا در مرکزی رفته‌ای که نسبت به تو مهربان‌اند و برای سالم بودنت دقت می‌کنند. بهترین خانه، خانه‌ای است که آن را نپسندی و بهترین محل، محلی است که برای سکونت نپذیری. سعادتمندان فردا کسانی هستند که از دنیا گریزان بوده‌اند.
فردا روزی است که زمین می‌لرزد و قیامت برپا می‌شود و حوادث هولناک آن آشکار خواهند شد. هر کس راهی را که در دنیا انتخاب کرده آغاز می‌کند و دنبال معبودی که پرستش کرده است رهسپار می‌شود و هر مطیعی دنبال دستور دهنده‌اش حرکت می‌کند. در چنین روزی در عدل خدا نه به اندازه حرکت چشم و نه به مقدار صدای پای ظلم نمی‌شود، بلکه هر کس به حق خود می‌رسد. در چنین روزی دلیل باطل فراوان و عذرهای بی‌فایده زیاد است. بنابراین باید خود را برای عذری قابل اعتماد آماده کنی و دلیل خویش را به اثبات برسانی. در باقی‌مانده عمر از ثروتی که برای تو دوام ندارد بهره‌برداری کن و خود را برای سفر آماده گردان، برق پیروزی را بنگر و وسیله کوشش را به حرکت درآور^[۱].

منابع

دین‌پرور، سیدجمال‌الدین، دانشنامه نهج البلاغه ج۱

پانویس

↑ دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 363-364.

[1] دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 363-364.

[۱]

@@ خط ۱۲: / خط ۱۲: @@
 == فرازی از [[خطبه]] ==
 * اگر راست و [[دروغ]] اندرزها را در سرزمین‌های ویران و خانه‌های خالی بررسی کنی، می‌بینی [[بهترین]] [[موعظه]] و رساترین اندرزها را در [[اختیار]] تو قرار می‌دهند، زیرا در مرکزی رفته‌ای که نسبت به تو مهربان‌اند و برای سالم بودنت دقت می‌کنند. [[بهترین]] خانه، خانه‌ای است که آن را نپسندی و [[بهترین]] محل، محلی است که برای سکونت نپذیری. سعادتمندان فردا کسانی هستند که از [[دنیا]] گریزان بوده‌اند.
-* فردا روزی است که [[زمین]] می‌لرزد و [[قیامت]] برپا می‌شود و حوادث هولناک آن آشکار خواهند شد. هر کس راهی را که در [[دنیا]] [[انتخاب]] کرده آغاز می‌کند و دنبال معبودی که [[پرستش]] کرده است رهسپار می‌شود و هر مطیعی دنبال [[دستور]] دهنده‌اش حرکت می‌کند. در چنین روزی در [[عدل]] [[خدا]] نه به اندازه حرکت چشم و نه به مقدار صدای پای [[ظلم]] نمی‌شود، بلکه هر کس به [[حق]] خود می‌رسد. در چنین روزی [[دلیل]] [[باطل]] فراوان و عذرهای بی‌فایده زیاد است. بنابراین باید خود را برای عذری قابل [[اعتماد]] آماده کنی و [[دلیل]] خویش را به اثبات برسانی. در باقی‌مانده [[عمر]] از ثروتی که برای تو دوام ندارد بهره‌برداری کن و خود را برای سفر آماده گردان، برق [[پیروزی]] را بنگر و وسیله کوشش را به حرکت درآور<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 363-364.</ref>.
+* فردا روزی است که [[زمین]] می‌لرزد و [[قیامت]] برپا می‌شود و حوادث هولناک آن آشکار خواهند شد. هر کس راهی را که در [[دنیا]] [[انتخاب]] کرده آغاز می‌کند و دنبال معبودی که [[پرستش]] کرده است رهسپار می‌شود و هر مطیعی دنبال [[دستور]] دهنده‌اش حرکت می‌کند. در چنین روزی در [[عدل]] [[خدا]] نه به اندازه حرکت چشم و نه به مقدار صدای پای [[ظلم]] نمی‌شود، بلکه هر کس به [[حق]] خود می‌رسد. در چنین روزی [[دلیل]] [[باطل]] فراوان و عذرهای بی‌فایده زیاد است. بنابراین باید خود را برای عذری قابل [[اعتماد]] آماده کنی و [[دلیل]] خویش را به اثبات برسانی. در باقی‌مانده [[عمر]] از ثروتی که برای تو دوام ندارد بهره‌برداری کن و خود را برای سفر آماده گردان، برق [[پیروزی]] را بنگر و وسیله کوشش را به حرکت درآور<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 363-364.</ref>.
 == منابع ==