الگو:صفحهٔ اصلی/مدخل برگزیده: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: برگردانده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: برگردانده‌شده پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۱: خط ۱:
'''[[عصمت امام|عصمت امام]]''' صفتی درونی و شرطی لازم برای اعطای [[مقام امامت]] از طرف [[خداوند]] به [[امام]] است. یکی از اعتقادات [[شیعه]] دربارۀ [[پیامبران]] و [[امامان]]{{عم}}، مصونیت آنها از هرگونه [[گناه]]، [[خطا]]، [[اشتباه]] و [[نسیان]] است چرا که [[حجت‌های الهی]]، هادیان [[بشر]] و [[پیشوایان]] مردمند و [[هادی]] بودن [[امامان]] به معنای لزوم اقتدای به آنها در همه امور است، از این رو ائمۀ [[هدی]]{{ع}} باید مصون از هر خطا، اشتباه و گناهی باشند که این همان عصمت است. از منظر [[امامیه]] عصمت، لطفی از [[الطاف الهی]] است که فارغ از هرگونه [[اجبار]]، انسان معصوم را به [[طاعت خدا]] نزدیک و از معصیت‌ها دور می‌کند.
'''[[عبدالعظیم حسنی| عبدالعظیم حسنی]]''' فرزند "عبداللّه بن علی بن الحسن بن زید بن الحسن بن علی بن ابی طالب"{{ع}}، از نوادگان [[امام حسن مجتبی]]{{ع}} است و نسبش با چهار واسطه به آن حضرت می‌رسد. نام [[مبارک]] مادر ایشان "فاطمه بنت عقبه بن قیس" بود. ولادت با سعادت حضرت عبدالعظیم{{ع}}، در سال ۱۷۳ هجری قمری، در [[شهر مدینه]] واقع شده است و مدت ۷۹ سال [[عمر]] با [[برکت]] او با دوران [[امامت]] چهار [[امام]] [[معصوم]] یعنی امام [[موسی کاظم]]{{ع}}، [[امام رضا]]{{ع}}، امام محمد [[تقی]]{{ع}} و [[امام هادی]]{{ع}} مقارن بوده و نزد این بزرگواران شاگردی نموده و [[احادیث]] بسیاری را از ایشان [[روایت]] کرده است. وی دارای کتبی چون "خطب [[امیرالمؤمنین]]" و "یوم و لیلة" است.


در مورد منشأ یا همان موجبات [[عصمت]] دیدگاه‌های مختلفی مطرح شده است مانند اینکه بسیاری از اندیشمندان [[اسلامی]]، علت و [[منشأ عصمت]] را نوعی خاصّ از علم و [[آگاهی]] می‏دانند، به این بیان که وجود علم [[قطعی]] و تام نسبت به [[خدای متعال]] و یا [[علم]] تامّ نسبت به [[حقیقت]] [[معاصی]] و [[طاعات]] در نفس [[معصومان]]، موجب پیدایش صفت [[عصمت]] در ایشان می‌گردد و یا اینکه عده‌ای عصمت را معلول علم و اراده معصومان دانسته‌اند. منتها استوراترین دیدگاه در باب «[[منشأ عصمت]]»، «[[علم خاص]]» است.
حضرت عبدالعظیم حسنی از دانشمندان شیعه و از راویان حدیث [[ائمه معصومین]]{{عم}} و از چهره‌های بارز و محبوب و مورد اعتماد، نزد [[اهل بیت]] [[عصمت]]{{عم}} و [[پیروان]] آنان بود و در مسایل [[دین]] [[آگاه]] و به معارف مذهبی و [[احکام]] [[قرآن]]، [[شناخت]] و [[معرفتی]] وافر داشت.


دانشمندان جهت [[اثبات عصمت امام]] به [[ادله]]‌ای تمسک کرده‌اند. این ادله را می‌توان به دو دسته [[عقلی]] و [[نقلی]] تقسیم کرد:
زمینه‌های [[مهاجرت]] حضرت عبدالعظیم{{ع}} از [[مدینه]] به [[ری]] و سکونت در غربت را باید در اوضاع [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] آن عصر جستجو کرد؛ [[خلفای عباسی]] نسبت به [[خاندان]] [[پیامبر]]{{صل}} و [[شیعیان]] [[ائمه]]{{عم}} بسیار سخت‌گیری می‌کردند که حضرت عبدالعظیم{{ع}} نیز از [[کینه]] و [[دشمنی]] [[خلفا]] در [[امان]] نبود و بارها تصمیم به [[قتل]] ایشان گرفتند. گزارش‌های [[دروغ]] سخن‌چینان را بهانه این سخت‌گیری‌ها قرار می‌دادند، تا اینکه وی برای مصون ماندن از خطر، خود را از چشم مأموران پنهان می‌کرد و در شهرهای مختلف به صورت ناشناس رفت و آمد می‌نمود. ایشان از مدینه وارد [[ایران]] شدند و [[شهر]] به شهر می‌گشتند تا به ری رسیدند. وی به صورت یک مسافر ناشناس، وارد ری شد و در محله «ساربانان»، در کوی «سکّة الموالی» به [[منزل]] یکی از شیعیان رفت و در زیر [[زمین]] آن [[خانه]] به سر برد. ایشان کمتر از آن خانه خارج می‌شد و روزها را [[روزه]] می‌گرفت و شب‌ها به [[عبادت]] و [[تهجد]] می‌پرداخت. تعداد کمی از [[شیعیان]] او را می‌شناختند و از حضورش در [[ری]] خبر داشتند و مخفیانه به زیارتش می‌شتافتند، اما می‌کوشیدند این خبر فاش نشود و خطری [[جان]] ایشان را [[تهدید]] نکند. عبدالعظیم حسنی{{ع}} در میان شیعیان [[شهر]] ری بسیار ارجمند بود و پاسخگویی به مسائل [[شرعی]] و حل [[مشکلات]] مذهبی آنان را بر عهده داشت. همچنین ایشان از طرف [[امام هادی]]{{ع}} [[وکالت]] داشتند و [[مردم]] سخن او را سخن امام{{ع}} می‌دانستند.
# '''ادله عقلی:''' براهین عقلی [[اثبات عصمت امام]] عبارت‌اند از:
 
## '''برهان وجوب اطاعت از امام:''' اگر از [[امام]] [[خطا]] سر بزند، مخالفت و [[انکار]] او [[واجب]] خواهد بود و این با [[دستور خداوند]] بر اطاعت از او مغایرت دارد: {{متن قرآن|أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ}}.
روزهای پایانی [[عمر]] پر [[برکت]] حضرت عبدالعظیم{{ع}} با [[بیماری]] ایشان همراه بود تا اینکه دار فانی را وداع گفتند و بنا بر خوابی که یکی از شیعیان ری دیده بود، پیکر مطهر ایشان بعد از [[غسل]] و کفن و قرائت [[نماز]]، به سوی باغ فردی به نام «عبدالجبّار» [[تشییع]] گردید و پیکر مطهرش را در کنار همان درخت سیبی که [[رسول خدا]]{{صل}} در عالم [[خواب]] به آن اشاره کرده بود، [[دفن]] کردند. امروزه آرامگاه ایشان در شهر ری، مأمن عاشقان اهل بیت{{عم}} است.
## '''[[برهان تسلسل]]:''' اگر [[امام]] [[معصوم]] نباشد، تسلسل به وجود می‌آید و چون تسلسل ممتنع است، لاجرم معصوم نبودن امام نیز  است، باید منزّه از همه آلودگی‌ها باشد. در غیر این صورت، [[امّت]] محتاج امامی دیگر برای [[اصلاح]] خطاهای اوّلی خواهد بود و اگر دومی هم معصوم نباشد، تسلسل لازم می‌آید که [[باطل]] است. در نتیجه، [[امامت]] بر امّت می‌باید به شخصی معصوم ختم شود".
 
# '''[[ادله نقلی]]:''' ادله نقلی، مشتمل بر [[آیات]] و روایاتی است که بر عصمت دلالت می‌کنند. بارزترین آنها موارد ذیل‌اند:
در [[روایات]] متعددی برای [[زیارت]] حضرت عبد العظیم{{ع}}، ثوابی همچون [[ثواب]] زیارت حضرت [[سید الشهدا]]{{ع}}، بیان شده است: {{متن حدیث|السَّلامُ عَلَيْكَ يَا مَنْ بِزِيَارَتِهِ ثَوابُ زِيَارَةِ سَيِّدِ الشُّهَدَاءِ يُرْتَجى}}.
## '''آیات کریمه قرآن:''' از جمله [[آیات دال بر عصمت امام]] عبارت‌اند از: [[آیه ابتلا]]؛ [[آیه اولی الامر]]؛ [[آیه صادقین]] و [[آیه تطهیر]].
<div class="mainpage_box_more">[[ عبدالعظیم حسنی|ادامه]]</div>
## '''روایات دال بر عصمت امام:''' از جمله بارزترین [[روایات]] عبارت است از: [[حدیث ثقلین]]؛ [[حدیث سفینه]]؛ [[حدیث منزلت]] و ... .
<div class="mainpage_box_more">[[عصمت امام|ادامه]]</div>

نسخهٔ ‏۲۹ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۱:۴۷

عبدالعظیم حسنی فرزند "عبداللّه بن علی بن الحسن بن زید بن الحسن بن علی بن ابی طالب"(ع)، از نوادگان امام حسن مجتبی(ع) است و نسبش با چهار واسطه به آن حضرت می‌رسد. نام مبارک مادر ایشان "فاطمه بنت عقبه بن قیس" بود. ولادت با سعادت حضرت عبدالعظیم(ع)، در سال ۱۷۳ هجری قمری، در شهر مدینه واقع شده است و مدت ۷۹ سال عمر با برکت او با دوران امامت چهار امام معصوم یعنی امام موسی کاظم(ع)، امام رضا(ع)، امام محمد تقی(ع) و امام هادی(ع) مقارن بوده و نزد این بزرگواران شاگردی نموده و احادیث بسیاری را از ایشان روایت کرده است. وی دارای کتبی چون "خطب امیرالمؤمنین" و "یوم و لیلة" است.

حضرت عبدالعظیم حسنی از دانشمندان شیعه و از راویان حدیث ائمه معصومین(ع) و از چهره‌های بارز و محبوب و مورد اعتماد، نزد اهل بیت عصمت(ع) و پیروان آنان بود و در مسایل دین آگاه و به معارف مذهبی و احکام قرآن، شناخت و معرفتی وافر داشت.

زمینه‌های مهاجرت حضرت عبدالعظیم(ع) از مدینه به ری و سکونت در غربت را باید در اوضاع سیاسی و اجتماعی آن عصر جستجو کرد؛ خلفای عباسی نسبت به خاندان پیامبر(ص) و شیعیان ائمه(ع) بسیار سخت‌گیری می‌کردند که حضرت عبدالعظیم(ع) نیز از کینه و دشمنی خلفا در امان نبود و بارها تصمیم به قتل ایشان گرفتند. گزارش‌های دروغ سخن‌چینان را بهانه این سخت‌گیری‌ها قرار می‌دادند، تا اینکه وی برای مصون ماندن از خطر، خود را از چشم مأموران پنهان می‌کرد و در شهرهای مختلف به صورت ناشناس رفت و آمد می‌نمود. ایشان از مدینه وارد ایران شدند و شهر به شهر می‌گشتند تا به ری رسیدند. وی به صورت یک مسافر ناشناس، وارد ری شد و در محله «ساربانان»، در کوی «سکّة الموالی» به منزل یکی از شیعیان رفت و در زیر زمین آن خانه به سر برد. ایشان کمتر از آن خانه خارج می‌شد و روزها را روزه می‌گرفت و شب‌ها به عبادت و تهجد می‌پرداخت. تعداد کمی از شیعیان او را می‌شناختند و از حضورش در ری خبر داشتند و مخفیانه به زیارتش می‌شتافتند، اما می‌کوشیدند این خبر فاش نشود و خطری جان ایشان را تهدید نکند. عبدالعظیم حسنی(ع) در میان شیعیان شهر ری بسیار ارجمند بود و پاسخگویی به مسائل شرعی و حل مشکلات مذهبی آنان را بر عهده داشت. همچنین ایشان از طرف امام هادی(ع) وکالت داشتند و مردم سخن او را سخن امام(ع) می‌دانستند.

روزهای پایانی عمر پر برکت حضرت عبدالعظیم(ع) با بیماری ایشان همراه بود تا اینکه دار فانی را وداع گفتند و بنا بر خوابی که یکی از شیعیان ری دیده بود، پیکر مطهر ایشان بعد از غسل و کفن و قرائت نماز، به سوی باغ فردی به نام «عبدالجبّار» تشییع گردید و پیکر مطهرش را در کنار همان درخت سیبی که رسول خدا(ص) در عالم خواب به آن اشاره کرده بود، دفن کردند. امروزه آرامگاه ایشان در شهر ری، مأمن عاشقان اهل بیت(ع) است.

در روایات متعددی برای زیارت حضرت عبد العظیم(ع)، ثوابی همچون ثواب زیارت حضرت سید الشهدا(ع)، بیان شده است: «السَّلامُ عَلَيْكَ يَا مَنْ بِزِيَارَتِهِ ثَوابُ زِيَارَةِ سَيِّدِ الشُّهَدَاءِ يُرْتَجى».