ازدواج امام مهدی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{پانویس2}} +{{پانویس}})) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | |||
| موضوع مرتبط = امام مهدی | |||
| عنوان مدخل = | |||
| مداخل مرتبط = | |||
| پرسش مرتبط = امام مهدی (پرسش) | |||
}} | |||
{{ | درباره '''ازدواج امام مهدی {{ع}}''' سه نظریه وجود دارد: اساساً حضرت [[ازدواج]] نکرده است؛ ازدواج انجام گرفته، ولی [[اولاد]] ندارد؛ ازدواج کرده و دارای فرزندانی نیز هست. در بررسی [[ادله]] هر دو گروه به نظر می‌رسد ادله کافی برای [[نفی]] یا [[اثبات]] این مسئله در [[اختیار]] نیست: از این رو، نمی‌توان به صورت [[قطعی]] اظهارنظر کرد و باید گفت: هرچند از نگاه کلی [[ازدواج حضرت مهدی]]{{ع}} امری به دور از ذهن نیست؛ اما پذیرش امر [[ازدواج]] ایشان با [[ادله]] موجود از نگاه [[تاریخ]]، [[اثبات]] شده نیست. | ||
: | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
محوری که پیرامون [[زندگی]] شخصی و کیفیت [[معیشت]] [[امام زمان]] {{ع}} مطرح است، مسأله [[ازدواج]] و [[زن]] و [[فرزند]] حضرت است. سه احتمال در این زمینه وجود دارد: | |||
#اساسا | # اساسا حضرت [[ازدواج]] نکرده است؛ | ||
# [[ازدواج]] انجام گرفته، ولی [[اولاد]] ندارد؛ | # [[ازدواج]] انجام گرفته، ولی [[اولاد]] ندارد؛ | ||
# [[ازدواج]] کرده و دارای فرزندانی نیز هست | # [[ازدواج]] کرده و دارای فرزندانی نیز هست. | ||
==پرسش مستقیم== | اگر احتمال اول را بپذیریم، لازمه‌اش این است که [[امام]] [[معصوم]] {{ع}} یکی از سنّت‌های مهم [[اسلامی]] را ترک کرده باشد و این با [[شأن امام]] سازگار نیست. اما از طرفی دیگر چون مسأله [[غیبت]]، اهم است و [[ازدواج]] مهمّ، ترک [[ازدواج]] با توجه به آن امر مهم‌تر، اشکالی را ایجاد نمی‌کند. اما احتمال دوم که اصل [[ازدواج]] را بپذیریم بدون داشتن [[اولاد]]، جمع می‌کند بین انجام [[سنت]] [[اسلامی]] و عدم انتشار مکان و موقعیت حضرت. اما باز این اشکال باقی است که اگر قرار باشد، آن حضرت شخصی را به‌عنوان [[همسر]] برگزیند، یا باید بگوییم که [[عمر]] او نیز مانند عمر حضرت طولانی است که بر این امر دلیلی نداریم، یا اینکه بگوییم مدتی با حضرت [[زندگی]] کرده و از [[دنیا]] رفته است که در این صورت، حضرت به [[سنت]] [[حسنه]] [[ازدواج]] عمل کرده و پس از آن، تنها و بدون [[زن]] و [[فرزند]] [[زندگی]] را ادامه می‌دهد. | ||
احتمال سوم آن است که آن حضرت ازدواج کرده و دارای اولاد نیز هست و اولاد آن حضرت نیز فرزندانی دارند. این مسأله، افزون بر آنکه [[دلیل]] محکمی ندارد، اشکال اساسی آن این است که این‌همه [[اولاد]] و اعقاب، بالاخره روزی در جست‌وجوی اصل خویش می‌افتند و همین کنجکاوی و جست‌وجو، مسأله را به جایی باریک می‌کشاند که با [[فلسفه]] [[غیبت]] حضرت، سازگار نیست<ref>چشم‌به‌راه مهدى، ص ۳۵۲</ref>. | |||
ما در اینجا [[روایات]] و ادلّه‌ای که وجود [[همسر]] و [[فرزند]] برای حضرت را [[اثبات]] می‌کند می‌آوریم، اما صحت و سقم بسیاری از آنها در جای خود بحث شده و در بسیاری موارد، [[سخن]] از احتمال است که [[استدلال]] با آن، تمام نیست. در رابطه با [[همسر]] یا [[همسران]] حضرت، تنها یک [[روایت]] است که سرنخی به دست می‌دهد و آن روایتی است که مرحوم کفعمی در کتاب مصباح، [[نقل]] کرده است. براساس آن، [[همسر]] حضرت یکی از دخترهای ابی لهب است<ref>نجم الثاقب، ص ۲۲۵. </ref> و در رابطه با اولاد آن حضرت روایاتی هست که از جمله آنها [[روایت]] انباری است که [[علامه مجلسی|مرحوم مجلسی]] در [[بحارالانوار]] آن را آورده و روایتی طولانی است<ref>بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۲۱۳.</ref>. البته بسیاری از بزرگان، از جمله مرحوم [[آقا بزرگ تهرانی]] ـ صاحب الذریعه ـ در داستان انباری تردید کرده‌اند. [[محمد بن مشهدی]] در [[کتاب]]"[[مزار]]" از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] می‌کند که فرمود: گویا [[نزول]] [[قائم]] را با اهل و عیالش در [[مسجد سهله]] می‌بینم"<ref>نجم الثاقب، ص ۲۲۵. </ref>. [[مرحوم مجلسی]] نیز بابی را به [[خلفاء]] و [[اولاد]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} اختصاص داده است. علاوه بر [[روایات]]، برخی [[دعاها]] نیز که از [[ائمه]] [[معصومین]] {{عم}} صادر شده و یا از [[ناحیه مقدسه]] رسیده است، دلالت دارند که برای حضرت، اهل و عیال و فرزندانی هست. | |||
در این [[دعاها]] تعبیر "وُلد"، "ذُریه"، "[[اهل بیت]]" و "[[آل بیت]]" به کار رفته است. در آخرین فراز از صلواتی که از [[ناحیه مقدسه]] صادر شده چنین می‌خوانیم: {{متن حدیث|وَ صَلِّ عَلَى وَلِيِّكَ وَ وُلَاةِ عَهْدِهِ وَ الْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِهِ وَ مُدَّ فِي أَعْمَارِهِمْ وَ زِدْ فِي آجَالِهِمْ}}<ref>غیبة طوسى، ص ۱۰۷؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۲. </ref>، [[درود]] بی‌پایان خود را بر ولی امرت و اولیای عهدش و [[پیشوایان]] از اولادش نازل فرما و بر [[عمر]] و اجلشان بیفزا. در دعایی که [[امام رضا]] {{ع}} [[تعلیم]] فرموده که در [[عصر غیبت]] خوانده شود، چنین آمده است: {{متن حدیث|اللهمَّ أَعْطِهِ فِي نَفْسِهِ وَ أَهْلِهِ وَ وُلْدِهِ وَ ذُرِّيَّتِهِ وَ أُمَّتِهِ وَ جَمِيعِ رَعِيَّتِهِ مَا تُقِرُّ بِهِ عَيْنَهُ وَ تَسُرُّ بِهِ نَفْسَهُ}}<ref>بحارالانوار، ج ۹۵، ص ۳۳۲. </ref>، خدایا! به او درباره خودش و اهلش و فرزندانش و امتش و همه رعیتش عطا فرما، آن‌چه را که دیده‌اش روشن و دلش مسرور گردد...<ref>سیماى آفتاب، حبیب الله طاهرى، ص ۳۶۴</ref>. براساس داستان طولانی و معروف "انباری" نام فرزندان حضرت: [[طاهر]]، قاسم، [[ابراهیم]]، [[عبد]] الرحمن و [[هاشم]] است<ref>اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۷۹ (خلاصه داستان انبارى در آن آمده است)</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۹۳.</ref> | |||
در مجموع در بررسی [[ادله]] هر دو گروه به نظر می‌رسد ادله کافی برای [[نفی]] یا [[اثبات]] این مسئله در [[اختیار]] نیست: از این رو، نمی‌توان به صورت [[قطعی]] اظهارنظر کرد و باید گفت: هرچند از نگاه کلی [[ازدواج حضرت مهدی]]{{ع}} امری به دور از [[ذهن]] نیست؛ اما [[پذیرش امر]] [[ازدواج]] ایشان با [[ادله]] موجود از نگاه [[تاریخ]]، [[اثبات]] شده نیست<ref>صدر، تاریخ الغیبة، ص۶۱ - ۶۶.</ref>.<ref>پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، [[تاریخ اسلام بخش دوم ج۲ (کتاب)|تاریخ اسلام بخش دوم ج۲]]، ص۳۱۴.</ref> | |||
== پرسش مستقیم == | |||
* [[آیا امام مهدی ازدواج کرده‌اند یا خیر؟ (پرسش)]] | * [[آیا امام مهدی ازدواج کرده‌اند یا خیر؟ (پرسش)]] | ||
== پرسش‌های وابسته == | |||
{{پرسمان ازدواج امام مهدی}} | {{پرسمان ازدواج امام مهدی}} | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']] | |||
# [[پرونده:IM010507.jpg|22px]] پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، [[تاریخ اسلام بخش دوم ج۲ (کتاب)|'''تاریخ اسلام بخش دوم ج۲''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:امام مهدی]] | [[رده:امام مهدی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۸ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۲۹
درباره ازدواج امام مهدی (ع) سه نظریه وجود دارد: اساساً حضرت ازدواج نکرده است؛ ازدواج انجام گرفته، ولی اولاد ندارد؛ ازدواج کرده و دارای فرزندانی نیز هست. در بررسی ادله هر دو گروه به نظر می‌رسد ادله کافی برای نفی یا اثبات این مسئله در اختیار نیست: از این رو، نمی‌توان به صورت قطعی اظهارنظر کرد و باید گفت: هرچند از نگاه کلی ازدواج حضرت مهدی(ع) امری به دور از ذهن نیست؛ اما پذیرش امر ازدواج ایشان با ادله موجود از نگاه تاریخ، اثبات شده نیست.
مقدمه
محوری که پیرامون زندگی شخصی و کیفیت معیشت امام زمان (ع) مطرح است، مسأله ازدواج و زن و فرزند حضرت است. سه احتمال در این زمینه وجود دارد:
- اساسا حضرت ازدواج نکرده است؛
- ازدواج انجام گرفته، ولی اولاد ندارد؛
- ازدواج کرده و دارای فرزندانی نیز هست.
اگر احتمال اول را بپذیریم، لازمه‌اش این است که امام معصوم (ع) یکی از سنّت‌های مهم اسلامی را ترک کرده باشد و این با شأن امام سازگار نیست. اما از طرفی دیگر چون مسأله غیبت، اهم است و ازدواج مهمّ، ترک ازدواج با توجه به آن امر مهم‌تر، اشکالی را ایجاد نمی‌کند. اما احتمال دوم که اصل ازدواج را بپذیریم بدون داشتن اولاد، جمع می‌کند بین انجام سنت اسلامی و عدم انتشار مکان و موقعیت حضرت. اما باز این اشکال باقی است که اگر قرار باشد، آن حضرت شخصی را به‌عنوان همسر برگزیند، یا باید بگوییم که عمر او نیز مانند عمر حضرت طولانی است که بر این امر دلیلی نداریم، یا اینکه بگوییم مدتی با حضرت زندگی کرده و از دنیا رفته است که در این صورت، حضرت به سنت حسنه ازدواج عمل کرده و پس از آن، تنها و بدون زن و فرزند زندگی را ادامه می‌دهد.
احتمال سوم آن است که آن حضرت ازدواج کرده و دارای اولاد نیز هست و اولاد آن حضرت نیز فرزندانی دارند. این مسأله، افزون بر آنکه دلیل محکمی ندارد، اشکال اساسی آن این است که این‌همه اولاد و اعقاب، بالاخره روزی در جست‌وجوی اصل خویش می‌افتند و همین کنجکاوی و جست‌وجو، مسأله را به جایی باریک می‌کشاند که با فلسفه غیبت حضرت، سازگار نیست[۱].
ما در اینجا روایات و ادلّه‌ای که وجود همسر و فرزند برای حضرت را اثبات می‌کند می‌آوریم، اما صحت و سقم بسیاری از آنها در جای خود بحث شده و در بسیاری موارد، سخن از احتمال است که استدلال با آن، تمام نیست. در رابطه با همسر یا همسران حضرت، تنها یک روایت است که سرنخی به دست می‌دهد و آن روایتی است که مرحوم کفعمی در کتاب مصباح، نقل کرده است. براساس آن، همسر حضرت یکی از دخترهای ابی لهب است[۲] و در رابطه با اولاد آن حضرت روایاتی هست که از جمله آنها روایت انباری است که مرحوم مجلسی در بحارالانوار آن را آورده و روایتی طولانی است[۳]. البته بسیاری از بزرگان، از جمله مرحوم آقا بزرگ تهرانی ـ صاحب الذریعه ـ در داستان انباری تردید کرده‌اند. محمد بن مشهدی در کتاب"مزار" از امام صادق (ع) نقل می‌کند که فرمود: گویا نزول قائم را با اهل و عیالش در مسجد سهله می‌بینم"[۴]. مرحوم مجلسی نیز بابی را به خلفاء و اولاد حضرت مهدی (ع) اختصاص داده است. علاوه بر روایات، برخی دعاها نیز که از ائمه معصومین (ع) صادر شده و یا از ناحیه مقدسه رسیده است، دلالت دارند که برای حضرت، اهل و عیال و فرزندانی هست.
در این دعاها تعبیر "وُلد"، "ذُریه"، "اهل بیت" و "آل بیت" به کار رفته است. در آخرین فراز از صلواتی که از ناحیه مقدسه صادر شده چنین می‌خوانیم: «وَ صَلِّ عَلَى وَلِيِّكَ وَ وُلَاةِ عَهْدِهِ وَ الْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِهِ وَ مُدَّ فِي أَعْمَارِهِمْ وَ زِدْ فِي آجَالِهِمْ»[۵]، درود بی‌پایان خود را بر ولی امرت و اولیای عهدش و پیشوایان از اولادش نازل فرما و بر عمر و اجلشان بیفزا. در دعایی که امام رضا (ع) تعلیم فرموده که در عصر غیبت خوانده شود، چنین آمده است: «اللهمَّ أَعْطِهِ فِي نَفْسِهِ وَ أَهْلِهِ وَ وُلْدِهِ وَ ذُرِّيَّتِهِ وَ أُمَّتِهِ وَ جَمِيعِ رَعِيَّتِهِ مَا تُقِرُّ بِهِ عَيْنَهُ وَ تَسُرُّ بِهِ نَفْسَهُ»[۶]، خدایا! به او درباره خودش و اهلش و فرزندانش و امتش و همه رعیتش عطا فرما، آن‌چه را که دیده‌اش روشن و دلش مسرور گردد...[۷]. براساس داستان طولانی و معروف "انباری" نام فرزندان حضرت: طاهر، قاسم، ابراهیم، عبد الرحمن و هاشم است[۸].[۹]
در مجموع در بررسی ادله هر دو گروه به نظر می‌رسد ادله کافی برای نفی یا اثبات این مسئله در اختیار نیست: از این رو، نمی‌توان به صورت قطعی اظهارنظر کرد و باید گفت: هرچند از نگاه کلی ازدواج حضرت مهدی(ع) امری به دور از ذهن نیست؛ اما پذیرش امر ازدواج ایشان با ادله موجود از نگاه تاریخ، اثبات شده نیست[۱۰].[۱۱]
پرسش مستقیم
پرسش‌های وابسته
- آیا امام مهدی ازدواج کرده‌اند یا خیر؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی همسر دارد؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی فرزند دارد؟ (پرسش)
- آیا کنیه اباصالح دلالت بر ازدواج امام مهدی دارد؟ (پرسش)
- آیا قول به عدم ازدواج امام مهدی با سنت محمدی منافات دارد؟ (پرسش)
- در صورت قول به عدم ازدواج به روایت مفضل بن عمر چگونه پاسخ میدهید؟ (پرسش)
- آیا روایت احمد بن محمد بن یحیی انباری بر ازدواج امام مهدی دلالت دارد؟ (پرسش)
- در برخی از روایات بر اهل و عیال امام مهدی اشاره شده آیا این دلالت بر ازدواج دارد؟ (پرسش)
- این که امام مهدی بر طبق روایاتی دارای زن و فرزند هست از نظر سند معتبر است یا نه؟ (پرسش)
- امام مهدی چگونه می‌تواند از نظر ازدواج الگو باشد در حالیکه آن حضرت ازدواج نکرده است؟ (پرسش)
- آیا صحت دارد که اگر دختران باعفت باشند امام مهدی با دختران عفیف ازدواج می‌کند؟ (پرسش)
- دلایل ازدواج امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- دلایل منکران ازدواج امام مهدی چیست؟ (پرسش)
منابع
تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه
پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، تاریخ اسلام بخش دوم ج۲
پانویس
- ↑ چشم‌به‌راه مهدى، ص ۳۵۲
- ↑ نجم الثاقب، ص ۲۲۵.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۲۱۳.
- ↑ نجم الثاقب، ص ۲۲۵.
- ↑ غیبة طوسى، ص ۱۰۷؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۲.
- ↑ بحارالانوار، ج ۹۵، ص ۳۳۲.
- ↑ سیماى آفتاب، حبیب الله طاهرى، ص ۳۶۴
- ↑ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۷۹ (خلاصه داستان انبارى در آن آمده است)
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۹۳.
- ↑ صدر، تاریخ الغیبة، ص۶۱ - ۶۶.
- ↑ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، تاریخ اسلام بخش دوم ج۲، ص۳۱۴.