احترام و تکریم امام مهدی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۵۱

احترام و تکریم امام مهدی (ع) دارای چنان اهمیتی است که در سخنان پیامبر خاتم (ص) و ائمه (ع) بدان پرداخته شده و روایات زیادی در این باب وارد شده است. همچنین این احترام بدان درجه است که حتی شامل نام حضرت، اماکن منسوب به حضرت و خادمان آنها نیز می‌شود.

احترام و تکریم پیامبر از امام مهدی

پیامبر اسلام (ص) در احادیث فراوانی به آمدن مهدی (ع) بشارت داده و از حضرت تکریم کرده است. ابوذر غفاری می‌گوید از پیغمبر خدا شنیدم که فرمود: هرکس مرا و اهل بیت مرا دوست دارد (آن‌گاه اشاره به علی و حسنین (ع) کرد و گفت) این برادرم و بهترین اوصیاست و سبطین من بهترین اسباط‍‌، و به زودی خارج می‌فرماید خدای تعالی از صلب حسین، ائمه دین را و از ماست مهدی این امت. گفتم: ای پیغمبر خدا چند نفر ائمه پس از شما خواهند بود. فرمود: به عدد نقباء بنی اسرائیل^[۱].^[۲]

احترام و تکریم ائمه از امام مهدی

وجود مقدس حضرت صاحب الزمان (ع)، دارای خصوصیاتی است و برنامه آن بزرگوار ویژگی‌هایی دارد که چشم امید همه، حتی پیامبر و ائمه (ع) به او دوخته شده و اهمیت کارش به قدری است که پیوسته دودمان امامت و ولایت در گفتار و رفتارشان، از آن حضرت به بزرگی یاد کرده و همگان را به عظمت او توجّه داده‌اند. آنچه از ادعیه و زیارات و روایات برمی‌آید این است که کار تمام انبیاء و مرسلین یک طرف است و کار حضرت مهدی (ع)، یک طرف. یعنی تمام آنها مطلب را رسانده‌اند تا جایی که بذر را آماده کرده و حضرت حجت (ع) می‌آید و به مرحله انتاج می‌رساند.

امام حسین (ع) فرمودند: "اگر جز یک روز از عمر دنیا باقی نمانده باشد، خداوند آن روز را چندان بلند گرداند، تا مردی از اولاد من قیام کند و زمین را پر از عدل و داد نماید، چنان‌که پر از ظلم و ستم شده باشد، این‌طور از پیغمبر شنیدم"^[۳].
امام سجاد (ع) فرمودند: "خداوند امامت را در نسل امام حسین (ع) تا روز قیامت برقرار داشته است. قائم ما دو غیبت دارد که یکی از دیگری طولانی‌تر است"^[۴].
امام باقر (ع) فرمودند: "دوازدهمی آن‌ها کسی است که عیسی بن مریم (ع) پشت سر او نماز می‌گذارد..."^[۵].
امام صادق (ع) فرمودند: "هنگامی که سه اسم متوالی در میان ما ائمه پیدا شود: محمد و علی و حسن، چهارمی آن‌ها قائم است"^[۶]. یا اینکه فرمودند: "اگر من او را می‌دیدم، در مدت عمر خدمت‌گزارش می‌گشتم"^[۷].
امام کاظم (ع) فرمودند: "خوشا به حال آن دسته از شیعیان ما که در غیبت قائم ما چنگ به دوستی ما زده و بر محبت ما ثابت می‌مانند و از دشمنان ما بیزاری می‌جویند..."^[۸].
امام رضا (ع) فرمودند: "امام بعد از من پسر من محمد است و بعد از او علی پسر او و بعد از پسرش حسن است و بعد از حسن پسرش، حجت قائم امام است که (اهل ایمان) در زمان غیبتش انتظار او را می‌کشند و بعد از ظهورش از وی فرمان می‌برند"^[۹].
امام جواد (ع) فرمودند: "بهترین اعمال شیعیان ما انتظار فرج امام زمان است"^[۱۰].
امام حسن عسکری (ع) فرمودند: "امام زمان را غیبتی است که در آن نادانان حیران گردند و اهل باطل به هلاکت افتند و کسانی که وقت ظهور را معین کنند دروغگو باشند..."^[۱۱].^[۱۲]

احترام و تکریم نام امام مهدی

از وظایف مردم در قبال حضرت مهدی (ع)، رعایت ادب نسبت به آن بزرگوار هنگام ذکر و یاد ایشان است. مؤمن باید هنگام خواندن، نوشتن و شنیدن اسامی و القاب آن حضرت، احترام و تکریم را مراعات کند. قبل از نام ایشان از عباراتی هم‌چون "حضرت" و "مولا" و پس از نام ایشان از دعاهایی هم‌چون "عَلَيهِ السَّلام‏"، "سَلامُ اللّهِ عَلَيهِ‏"، "أرْوَاحُنَا لَهُ الفِدَاء" و "عَجَّلَ اللّهُ فَرَجَهُ الشَّريف‏" استفاده کند. رسول خدا (ص) فرموده است: هرکس در کتابی بر من درود بفرستد، مادامی که اسم من در آن کتاب است، ملائکه پیوسته برای او طلب مغفرت می‌کنند^[۱۳].

تکریم نام حضرت هنگام شنیدن، از جای خود برخاستن و ایستادن است؛ به‌ویژه هنگام شنیدن نام مبارک "قائم". نام‌گذاری فرزندان خود به "مهدی" نوعی تکریم و اشاعه نام حضرت است^[۱۴].

احترام و تکریم خادمان امام

خادمان حرم‌ها، با سرمایه عشق و محبت در آستان اهل بیت (ع) خدمت می‌کنند و انتظار می‌رود که برخوردشان با زوار، براساس محبت و دلسوزی و راهنمایی باشد. زائران نیز باید جایگاه آنان را بشناسند و قدر بدانند و مورد تکریم قرار دهند. شهید اول می‌نویسد: سزاوار است خدام حرم‌ها از اهل خیر و صلاح و متدیّن و صاحب مروت و تحمل و صبوری باشند، عصبانی نشوند، برخورد خشن نداشته باشند، حالت کمک‌رسانی، خدمتگزاری، تکریم زوار، ارشاد گمشده‌ها، کمک به ضعیفان و برخورد محبت‌آمیز با واردین داشته باشند، اگر از کسی حرکت نامناسب و قصور و سهل انگاری دیدند، هشدار و تذکر دهند و موعظه کنند و اگر کار خلاف و گناه دیدند نهی از منکر کنند^[۱۵] در مقابل این خدمات و حسن خلق، زائران نیز برخورد کرامت‌آمیز و همراه با احترام و ادب و همکاری با خدمتگزاران آستان اولیای خدا داشته باشند و با مسؤولان، مأموران نظافت و شستشو و انتظامات، پذیرایی کنندگان، نگهبانان کفشداری‌ها، امانتداران، راهنمایی کنندگان و خدّام رسمی و افتخاری و هرکس که به نوعی افتخار خدمت دارد مورد تکریم قرار دهند و از احسان و نیکی متناسب با شأن آنان دریغ نورزند.

از سوی دیگر، در اماکن زیارتی و شهرهای زیارتگاهی، نیازمندان آبرومندی هستند که چشم امیدشان به مساعدت زائران و خیری است که از سوی آنان به ایشان برسد. زائران، مستمندان را شناسایی و کمک‌رسانی کنند، با حفظ آبرو و حیثیّتِ آنان، بدون آنکه تحقیری نسبت به ایشان صورت بگیرد و به سادات فقیر و بینوایان غریب رسیدگی کنند. چنین خرج‌ها و کمک‌هایی گاهی از روی عشق به صاحب مرقد و مزار انجام می‌گیرد و همانجا شوق یاری رسانی شکوفا می‌شود، گاهی هم بر اساس نذر قبلی، کمک‌های مالی می‌کنند. طبعاً اینگونه نذرها و کمک‌ها، صرف تعمیر و بازسازی حرم‌ها و تأمین نیازها و برگزاری مراسم و اطعام‌ها و احسان‌هایی می‌شود که از سوی یک حرم برپا می‌شود. زائر، خوب است که در اینگونه سفرهای زیارتی و کلًا هر مسافرتی دست و دل باز باشد و خیرش به دیگران برسد^[۱۶].

منابع

پانویس

↑ ادیان و مهدویت، ص ۳۶ و ۳۷.
↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۲۷.
↑ چشم به راه مهدی، ص ۱۷۷.
↑ چشم به راه مهدی، ص ۱۷۸.
↑ چشم به راه مهدی، ص ۱۸۴.
↑ چشم به راه مهدی، ص ۱۹۰.
↑ چشم به راه مهدی، ص ۱۹۶.
↑ چشم به راه مهدی، ص ۲۰۰.
↑ چشم به راه مهدی، ص ۲۰۳.
↑ چشم به راه مهدی، ص ۲۰۶.
↑ چشم به راه مهدی، ص ۲۱۲.
↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۲۶.
↑ بحار الانوار، ج ۹۴، ص ۷۱.
↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۲۸.
↑ بحارالأنوار، ج ۹۷، ص ۱۳۵، به نقل از دروس.
↑ محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۳۵۴، ۳۵۵.

[1] ادیان و مهدویت، ص ۳۶ و ۳۷.

[2] تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۲۷.

[3] چشم به راه مهدی، ص ۱۷۷.

[4] چشم به راه مهدی، ص ۱۷۸.

[5] چشم به راه مهدی، ص ۱۸۴.

[6] چشم به راه مهدی، ص ۱۹۰.

[7] چشم به راه مهدی، ص ۱۹۶.

[8] چشم به راه مهدی، ص ۲۰۰.

[9] چشم به راه مهدی، ص ۲۰۳.

[10] چشم به راه مهدی، ص ۲۰۶.

[11] چشم به راه مهدی، ص ۲۱۲.

[12] تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۲۶.

[13] بحار الانوار، ج ۹۴، ص ۷۱.

[14] تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۲۸.

[15] بحارالأنوار، ج ۹۷، ص ۱۳۵، به نقل از دروس.

[16] محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۳۵۴، ۳۵۵.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

@@ خط ۲۳: / خط ۲۳: @@
 == احترام و تکریم نام امام مهدی ==
-از [[وظایف مردم در قبال حضرت مهدی]] {{ع}}، رعایت [[ادب]] نسبت به آن بزرگوار هنگام ذکر و یاد ایشان است. [[مؤمن]] باید هنگام خواندن، [[نوشتن]] و شنیدن [[اسامی]] و [[القاب]] آن حضرت، [[احترام]] و [[تکریم]] را مراعات کند. قبل از نام ایشان از عباراتی هم‌چون "حضرت" و "[[مولا]]" و پس از نام ایشان از دعاهایی هم‌چون {{عربی|"عَلَيهِ السَّلام‏"}}، {{عربی|"سَلامُ اللّهِ عَلَيهِ‏"}}، {{عربی|"أرْوَاحُنَا لَهُ الفِدَاء"}} و {{عربی|"عَجَّلَ اللّهُ فَرَجَهُ الشَّريف‏"}} استفاده کند. [[رسول خدا]] {{صل}} فرموده است: هرکس در کتابی بر من [[درود]] بفرستد، مادامی که اسم من در آن کتاب است، [[ملائکه]] پیوسته برای او طلب [[مغفرت]] می‌کنند<ref>بحار الانوار، ج ۹۴، ص ۷۱.</ref>.
+از وظایف مردم در قبال حضرت مهدی {{ع}}، رعایت [[ادب]] نسبت به آن بزرگوار هنگام ذکر و یاد ایشان است. [[مؤمن]] باید هنگام خواندن، نوشتن و شنیدن اسامی و [[القاب]] آن حضرت، [[احترام]] و [[تکریم]] را مراعات کند. قبل از نام ایشان از عباراتی هم‌چون "حضرت" و "[[مولا]]" و پس از نام ایشان از دعاهایی هم‌چون {{عربی|"عَلَيهِ السَّلام‏"}}، {{عربی|"سَلامُ اللّهِ عَلَيهِ‏"}}، {{عربی|"أرْوَاحُنَا لَهُ الفِدَاء"}} و {{عربی|"عَجَّلَ اللّهُ فَرَجَهُ الشَّريف‏"}} استفاده کند. [[رسول خدا]] {{صل}} فرموده است: هرکس در کتابی بر من [[درود]] بفرستد، مادامی که اسم من در آن کتاب است، [[ملائکه]] پیوسته برای او طلب [[مغفرت]] می‌کنند<ref>بحار الانوار، ج ۹۴، ص ۷۱.</ref>.
-[[تکریم نام حضرت]] هنگام شنیدن، از جای خود برخاستن و ایستادن است؛ به‌ویژه هنگام شنیدن نام مبارک "[[قائم]]". [[نام‌گذاری فرزندان]] خود به "[[مهدی]]" نوعی [[تکریم]] و اشاعه نام حضرت است<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۲۸.</ref>.
+[[تکریم نام حضرت]] هنگام شنیدن، از جای خود برخاستن و ایستادن است؛ به‌ویژه هنگام شنیدن نام مبارک "[[قائم]]". نام‌گذاری فرزندان خود به "[[مهدی]]" نوعی [[تکریم]] و اشاعه نام حضرت است<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۲۸.</ref>.
 == احترام و تکریم خادمان امام ==
-[[خادمان]] [[حرم‌ها]]، با [[سرمایه]] [[عشق]] و [[محبت]] در آستان [[اهل بیت]] {{عم}} [[خدمت]] می‌کنند و [[انتظار]] می‌رود که برخوردشان با [[زوار]]، براساس [[محبت]] و [[دلسوزی]] و [[راهنمایی]] باشد. [[زائران]] نیز باید [[جایگاه]] آنان را بشناسند و [[قدر]] بدانند و مورد [[تکریم]] قرار دهند. [[شهید اول]] می‌نویسد: سزاوار است [[خدام]] [[حرم‌ها]] از [[اهل]] خیر و [[صلاح]] و متدیّن و صاحب [[مروت]] و [[تحمل]] و [[صبوری]] باشند، عصبانی نشوند، برخورد [[خشن]] نداشته باشند، حالت کمک‌رسانی، [[خدمتگزاری]]، [[تکریم]] [[زوار]]، [[ارشاد]] گمشده‌ها، کمک به [[ضعیفان]] و برخورد محبت‌آمیز با واردین داشته باشند، اگر از کسی حرکت نامناسب و [[قصور]] و سهل انگاری دیدند، هشدار و [[تذکر]] دهند و [[موعظه]] کنند و اگر کار خلاف و [[گناه]] دیدند [[نهی از منکر]] کنند<ref>بحارالأنوار، ج ۹۷، ص ۱۳۵، به نقل از دروس.</ref> در مقابل این خدمات و [[حسن خلق]]، [[زائران]] نیز برخورد کرامت‌آمیز و همراه با [[احترام]] و [[ادب]] و [[همکاری]] با خدمتگزاران آستان [[اولیای خدا]] داشته باشند و با [[مسؤولان]]، مأموران [[نظافت]] و شستشو و انتظامات، [[پذیرایی]] کنندگان، نگهبانان کفشداری‌ها، امانتداران، [[راهنمایی]] کنندگان و خدّام رسمی و افتخاری و هرکس که به نوعی [[افتخار]] [[خدمت]] دارد مورد [[تکریم]] قرار دهند و از [[احسان]] و [[نیکی]] متناسب با [[شأن]] آنان دریغ نورزند.
+خادمان [[حرم‌ها]]، با سرمایه [[عشق]] و [[محبت]] در آستان [[اهل بیت]] {{عم}} خدمت می‌کنند و [[انتظار]] می‌رود که برخوردشان با [[زوار]]، براساس [[محبت]] و دلسوزی و [[راهنمایی]] باشد. [[زائران]] نیز باید جایگاه آنان را بشناسند و [[قدر]] بدانند و مورد [[تکریم]] قرار دهند. [[شهید اول]] می‌نویسد: سزاوار است خدام [[حرم‌ها]] از [[اهل]] خیر و [[صلاح]] و متدیّن و صاحب [[مروت]] و تحمل و [[صبوری]] باشند، عصبانی نشوند، برخورد [[خشن]] نداشته باشند، حالت کمک‌رسانی، خدمتگزاری، [[تکریم]] [[زوار]]، [[ارشاد]] گمشده‌ها، کمک به [[ضعیفان]] و برخورد محبت‌آمیز با واردین داشته باشند، اگر از کسی حرکت نامناسب و [[قصور]] و سهل انگاری دیدند، هشدار و [[تذکر]] دهند و [[موعظه]] کنند و اگر کار خلاف و [[گناه]] دیدند [[نهی از منکر]] کنند<ref>بحارالأنوار، ج ۹۷، ص ۱۳۵، به نقل از دروس.</ref> در مقابل این خدمات و [[حسن خلق]]، [[زائران]] نیز برخورد کرامت‌آمیز و همراه با [[احترام]] و [[ادب]] و [[همکاری]] با خدمتگزاران آستان [[اولیای خدا]] داشته باشند و با مسؤولان، مأموران نظافت و شستشو و انتظامات، [[پذیرایی]] کنندگان، نگهبانان کفشداری‌ها، امانتداران، [[راهنمایی]] کنندگان و خدّام رسمی و افتخاری و هرکس که به نوعی افتخار خدمت دارد مورد [[تکریم]] قرار دهند و از [[احسان]] و [[نیکی]] متناسب با [[شأن]] آنان دریغ نورزند.
-از سوی دیگر، در اماکن زیارتی و شهرهای زیارتگاهی، [[نیازمندان]] [[آبرومندی]] هستند که چشم امیدشان به مساعدت [[زائران]] و خیری است که از سوی آنان به ایشان برسد. [[زائران]]، [[مستمندان]] را شناسایی و کمک‌رسانی کنند، با [[حفظ]] [[آبرو]] و حیثیّتِ آنان، بدون آنکه تحقیری نسبت به ایشان صورت بگیرد و به [[سادات]] [[فقیر]] و بینوایان [[غریب]] رسیدگی کنند. چنین خرج‌ها و کمک‌هایی گاهی از روی [[عشق]] به صاحب [[مرقد]] و [[مزار]] انجام می‌گیرد و همانجا [[شوق]] [[یاری]] رسانی شکوفا می‌شود، گاهی هم بر اساس [[نذر]] قبلی، کمک‌های [[مالی]] می‌کنند. طبعاً اینگونه نذرها و کمک‌ها، صرف تعمیر و بازسازی [[حرم‌ها]] و تأمین نیازها و برگزاری مراسم و اطعام‌ها و احسان‌هایی می‌شود که از سوی یک [[حرم]] برپا می‌شود. [[زائر]]، خوب است که در اینگونه سفرهای زیارتی و کلًا هر مسافرتی دست و [[دل]] باز باشد و خیرش به دیگران برسد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|فرهنگ زیارت]]، ص۳۵۴، ۳۵۵.</ref>.
+از سوی دیگر، در اماکن زیارتی و شهرهای زیارتگاهی، [[نیازمندان]] [[آبرومندی]] هستند که چشم امیدشان به مساعدت [[زائران]] و خیری است که از سوی آنان به ایشان برسد. [[زائران]]، [[مستمندان]] را شناسایی و کمک‌رسانی کنند، با [[حفظ]] [[آبرو]] و حیثیّتِ آنان، بدون آنکه تحقیری نسبت به ایشان صورت بگیرد و به [[سادات]] [[فقیر]] و بینوایان غریب رسیدگی کنند. چنین خرج‌ها و کمک‌هایی گاهی از روی [[عشق]] به صاحب مرقد و مزار انجام می‌گیرد و همانجا [[شوق]] [[یاری]] رسانی شکوفا می‌شود، گاهی هم بر اساس [[نذر]] قبلی، کمک‌های [[مالی]] می‌کنند. طبعاً اینگونه نذرها و کمک‌ها، صرف تعمیر و بازسازی [[حرم‌ها]] و تأمین نیازها و برگزاری مراسم و اطعام‌ها و احسان‌هایی می‌شود که از سوی یک [[حرم]] برپا می‌شود. [[زائر]]، خوب است که در اینگونه سفرهای زیارتی و کلًا هر مسافرتی دست و [[دل]] باز باشد و خیرش به دیگران برسد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|فرهنگ زیارت]]، ص۳۵۴، ۳۵۵.</ref>.
 == منابع ==