قعقاع بن شور ذهلی: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{ویرایش غیرنهایی}} {{امامت}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233)...» ایجاد کرد) |
(←مقدمه) |
||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
*[[قعقاع بن شور ذهلی]] در ابتدا از [[اصحاب]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} بود<ref>رجال طوسی، ص۵۵، ش۸.</ref> که [[حضرت]] او را به عنوان [[کارگزار]] خود در کسکر و میسان<ref>کسکر ناحیه گسترده‌ای است که مرکز آن واسط و در بین راه بصره و کوفه قرار دارد. و میسان شهری است بین بصره و واسط که در زمان عمر فتح شده است.</ref> برگزید، اما وقتی خبر [[فساد]] [[مالی]] او به [[حضرت]] رسید، او را مورد [[سرزنش]] و ملامت قرار داد او از [[ترس]] [[مجازات]] به جانب [[معاویه]] فرار کرد و به او ملحق شد و بعداً هم از [[مخالفان]] [[حضرت]] گردید. | *[[قعقاع بن شور ذهلی]] در ابتدا از [[اصحاب]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} بود<ref>رجال طوسی، ص۵۵، ش۸.</ref> که [[حضرت]] او را به عنوان [[کارگزار]] خود در کسکر و میسان<ref>کسکر ناحیه گسترده‌ای است که مرکز آن واسط و در بین راه بصره و کوفه قرار دارد. و میسان شهری است بین بصره و واسط که در زمان عمر فتح شده است.</ref> برگزید، اما وقتی خبر [[فساد]] [[مالی]] او به [[حضرت]] رسید، او را مورد [[سرزنش]] و ملامت قرار داد او از [[ترس]] [[مجازات]] به جانب [[معاویه]] فرار کرد و به او ملحق شد و بعداً هم از [[مخالفان]] [[حضرت]] گردید. | ||
*[[ابن ابی الحدید]] در شرح [[خطبه ۵۶]] از [[نهج البلاغه]]<ref>در خطبه ۵۶ حضرت{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|أَمَّا إِنَّهُ سَيَظْهَرُ عَلَيْكُمْ بَعْدِي رَجُلٌ رَحْبُ الْبُلْعُومِ مُنْدَحِقُ الْبَطْنِ...}}؛ «همانا به زودی پس از من مردی گشاده گلو و شکم برآمده (معاویه) بر شما چیره خواهد شد.»...</ref> فصلی گشوده و افرادی از [[صحابه]] و [[تابعین]] و [[محدثان]] که از [[حضرت علی]]{{ع}} [[منحرف]] شده و نسبت به او بد [[عقیده]] گشته یا به [[طمع]] [[دنیا]] [[دشمنان]] آن [[حضرت]] را [[یاری]] کرده‌اند را نام می‌برد، از جمله افرادی که با [[حضرت]] بوده و به [[انحراف]] رفته‌اند عبارتند از: [[انس بن مالک]]، [[اشعث بن قیس کندی]]، [[جریر بن عبدالله بجلی]]، [[ابو مسعود انصاری]]، [[نجاشی شاعر]] [[عراق]] در [[صفین]]، [[قعقاع بن شور ذهلی]] و...، و می‌نویسد: [[حضرت امیر]]{{ع}} [[قعقاع بن شور ذهلی|قعقاع]] را به [[امارت]] کسکر گماشت و ولی از برخی کارهای او ناراحت شد، از جمله این که زنی را به همسری گرفت و کابین (صداق) او را (به مبلغ زیادی) صد هزار [[درهم]] قرار داد، از این رو، [[قعقاع بن شور ذهلی|قعقاع]] مورد [[اعتراض]] [[امام]]{{ع}} قرار گرفت و از [[ترس]] [[مجازات]] از کسکر گریخت و به [[معاویه]] پیوست<ref>ر.ک: شرح ابن ابی الحدید، ج۴، ص۸۷؛ ج۲، ص۱۹۵؛ ج۳، ص۱۳.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۲ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۲، ص۱۱۱۵-۱۱۱۶.</ref> | *[[ابن ابی الحدید]] در شرح [[خطبه ۵۶]] از [[نهج البلاغه]]<ref>در خطبه ۵۶ حضرت{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|أَمَّا إِنَّهُ سَيَظْهَرُ عَلَيْكُمْ بَعْدِي رَجُلٌ رَحْبُ الْبُلْعُومِ مُنْدَحِقُ الْبَطْنِ...}}؛ «همانا به زودی پس از من مردی گشاده گلو و شکم برآمده (معاویه) بر شما چیره خواهد شد.»...</ref> فصلی گشوده و افرادی از [[صحابه]] و [[تابعین]] و [[محدثان]] که از [[حضرت علی]]{{ع}} [[منحرف]] شده و نسبت به او بد [[عقیده]] گشته یا به [[طمع]] [[دنیا]] [[دشمنان]] آن [[حضرت]] را [[یاری]] کرده‌اند را نام می‌برد، از جمله افرادی که با [[حضرت]] بوده و به [[انحراف]] رفته‌اند عبارتند از: [[انس بن مالک]]، [[اشعث بن قیس کندی]]، [[جریر بن عبدالله بجلی]]، [[ابو مسعود انصاری]]، [[نجاشی شاعر]] [[عراق]] در [[صفین]]، [[قعقاع بن شور ذهلی]] و...، و می‌نویسد: [[حضرت امیر]]{{ع}} [[قعقاع بن شور ذهلی|قعقاع]] را به [[امارت]] کسکر گماشت و ولی از برخی کارهای او ناراحت شد، از جمله این که زنی را به همسری گرفت و کابین (صداق) او را (به مبلغ زیادی) صد هزار [[درهم]] قرار داد، از این رو، [[قعقاع بن شور ذهلی|قعقاع]] مورد [[اعتراض]] [[امام]]{{ع}} قرار گرفت و از [[ترس]] [[مجازات]] از کسکر گریخت و به [[معاویه]] پیوست<ref>ر.ک: شرح ابن ابی الحدید، ج۴، ص۸۷؛ ج۲، ص۱۹۵؛ ج۳، ص۱۳.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۲ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۲، ص۱۱۱۵-۱۱۱۶.</ref> | ||
==[[قعقاع بن شور ذهلی|قعقاع]] و [[شهادت دروغ]] بر ضد [[حجر بن عدی]] و یارانش== | |||
*از دیگر [[انحرافات]] [[قعقاع بن شور ذهلی|قعقاع]] [[فساد]] [[دینی]] اوست. [[طبری]] درباره [[فساد]] [[دینی]] [[قعقاع بن شور ذهلی|قعقاع]] می‌نویسد: [[زیاد بن ابیه]] وقتی می‌خواست [[حجر بن عدی]] و یارانش را به [[شام]] بفرستد و قصد جدی داشت سر آنان را بر بالای دار بکشد، نامه‌ای تنظیم کرد و از بزرگان [[کوفه]] خواست به [[دروغ]] بر [[کفر]] و [[طغیان]] [[حجر بن عدی]] و یارانش [[شهادت]] دهند و زیر [[نامه]] را [[امضا]] کنند، [[نامه]] را هفتاد نفر [[امضا]] کردند از جمله [[قعقاع بن شور ذهلی]] و [[قدامة بن عجلان]] و [[مصقلة بن هبیره شیبانی]]<ref>مصقله نیز از اصحاب و کارگزاران حضرت علی{{ع}} بود ولی بعداً به انحراف رفت، شرح حال او خواهد آمد.</ref> بودند. | |||
*[[قعقاع بن شور ذهلی|قعقاع]] برای چند روز [[مال و منال]] [[دنیا]] این [[شهادت]] [[نامه]] دروغین را [[امضا]] کرد و به [[کفر]] [[حجر بن عدی]] [[شهادت]] داد. {{عربی|نعوذ بالله من سبات العقل و نفس الأماره}}<ref>تاریخ طبری، ج۵، ص۲۶۸.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۲ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۲، ص۱۱۱۶.</ref> | |||
==[[قعقاع بن شور ذهلی|قعقاع]] و شرکت در [[دستگیری]] [[مسلم بن عقیل]]== | |||
*متأسفانه وقتی [[انسان]] در مسیر [[گناه]] و [[انحراف]] قرار می‌گیرد گاهی تا [[اسفل]] السافلین پیش می‌رود و به [[فکر]] چاره‌جویی نسبت به خطاهای گذشته‌اش نمی‌افتد از این رو [[قعقاع بن شور ذهلی|قعقاع]] با این که روزی [[کارگزار]] و [[شیعه]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} بود [[انحراف]] او تا آنجا پیش رفت که وقتی [[عبیدالله بن زیاد]] در [[کوفه]] با [[مقاومت]] [[مسلم بن عقیل]] و [[همراهی]] [[مردم]] با او، روبه‌رو شد، تدبیری اندیشید که [[مردم]] را از [[لشکر]] [[شام]] بترساند و از این طریق اطراف [[مسلم بن عقیل]] را متفرق سازد. لذا به [[دستور]] او [[کثیر بن شهاب]]، [[محمد بن اشعث]]، [[شبث بن ربعی]]، [[حجار بن ابجر اسلمی]]، [[شمر بن ذی الجوشن]] و از جمله [[قعقاع بن شور ذهلی]] برای متفرق کردن اطرافیان [[مسلم بن عقیل]] [[همت]] گماشتند. از یک سو [[مردم]] را از آمدن [[لشکر]] [[شام]] ترساندند و از دیگر سو به وعده‌ها و هدیه‌های [[عبیدالله بن زیاد]] امیدوارشان نمودند و طولی نکشید که بسیاری از [[یاران]] [[مسلم بن عقیل]] را در شمار خدمتگزاران [[عبیدالله بن زیاد]] درآوردند<ref>ر.ک: بحارالانوار، ج۴۴، ص۳۴۹.</ref>. | |||
*آری، کار این [[یار]] دیرین [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} به جایی رسید که در کنار [[شمر بن ذی‌الجوشن]] و [[شبث بن ربعی]]ها قرار گیرد و [[مسلم بن عقیل]] [[نماینده]] به [[حق]] [[سیدالشهدا]] [[امام سوم]] [[شیعیان]] [[ابا عبدالله الحسین]]{{ع}} را به پای دار بکشاند!!.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۲ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۲، ص۱۱۱۶-۱۱۱۷.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
نسخهٔ ۲۹ اکتبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۸:۲۵
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
- قعقاع بن شور ذهلی در ابتدا از اصحاب امیرالمؤمنین(ع) بود[۱] که حضرت او را به عنوان کارگزار خود در کسکر و میسان[۲] برگزید، اما وقتی خبر فساد مالی او به حضرت رسید، او را مورد سرزنش و ملامت قرار داد او از ترس مجازات به جانب معاویه فرار کرد و به او ملحق شد و بعداً هم از مخالفان حضرت گردید.
- ابن ابی الحدید در شرح خطبه ۵۶ از نهج البلاغه[۳] فصلی گشوده و افرادی از صحابه و تابعین و محدثان که از حضرت علی(ع) منحرف شده و نسبت به او بد عقیده گشته یا به طمع دنیا دشمنان آن حضرت را یاری کرده‌اند را نام می‌برد، از جمله افرادی که با حضرت بوده و به انحراف رفته‌اند عبارتند از: انس بن مالک، اشعث بن قیس کندی، جریر بن عبدالله بجلی، ابو مسعود انصاری، نجاشی شاعر عراق در صفین، قعقاع بن شور ذهلی و...، و می‌نویسد: حضرت امیر(ع) قعقاع را به امارت کسکر گماشت و ولی از برخی کارهای او ناراحت شد، از جمله این که زنی را به همسری گرفت و کابین (صداق) او را (به مبلغ زیادی) صد هزار درهم قرار داد، از این رو، قعقاع مورد اعتراض امام(ع) قرار گرفت و از ترس مجازات از کسکر گریخت و به معاویه پیوست[۴].[۵]
قعقاع و شهادت دروغ بر ضد حجر بن عدی و یارانش
- از دیگر انحرافات قعقاع فساد دینی اوست. طبری درباره فساد دینی قعقاع می‌نویسد: زیاد بن ابیه وقتی می‌خواست حجر بن عدی و یارانش را به شام بفرستد و قصد جدی داشت سر آنان را بر بالای دار بکشد، نامه‌ای تنظیم کرد و از بزرگان کوفه خواست به دروغ بر کفر و طغیان حجر بن عدی و یارانش شهادت دهند و زیر نامه را امضا کنند، نامه را هفتاد نفر امضا کردند از جمله قعقاع بن شور ذهلی و قدامة بن عجلان و مصقلة بن هبیره شیبانی[۶] بودند.
- قعقاع برای چند روز مال و منال دنیا این شهادت نامه دروغین را امضا کرد و به کفر حجر بن عدی شهادت داد. نعوذ بالله من سبات العقل و نفس الأماره[۷].[۸]
قعقاع و شرکت در دستگیری مسلم بن عقیل
- متأسفانه وقتی انسان در مسیر گناه و انحراف قرار می‌گیرد گاهی تا اسفل السافلین پیش می‌رود و به فکر چاره‌جویی نسبت به خطاهای گذشته‌اش نمی‌افتد از این رو قعقاع با این که روزی کارگزار و شیعه امیرالمؤمنین(ع) بود انحراف او تا آنجا پیش رفت که وقتی عبیدالله بن زیاد در کوفه با مقاومت مسلم بن عقیل و همراهی مردم با او، روبه‌رو شد، تدبیری اندیشید که مردم را از لشکر شام بترساند و از این طریق اطراف مسلم بن عقیل را متفرق سازد. لذا به دستور او کثیر بن شهاب، محمد بن اشعث، شبث بن ربعی، حجار بن ابجر اسلمی، شمر بن ذی الجوشن و از جمله قعقاع بن شور ذهلی برای متفرق کردن اطرافیان مسلم بن عقیل همت گماشتند. از یک سو مردم را از آمدن لشکر شام ترساندند و از دیگر سو به وعده‌ها و هدیه‌های عبیدالله بن زیاد امیدوارشان نمودند و طولی نکشید که بسیاری از یاران مسلم بن عقیل را در شمار خدمتگزاران عبیدالله بن زیاد درآوردند[۹].
- آری، کار این یار دیرین امیرالمؤمنین(ع) به جایی رسید که در کنار شمر بن ذی‌الجوشن و شبث بن ربعی‌ها قرار گیرد و مسلم بن عقیل نماینده به حق سیدالشهدا امام سوم شیعیان ابا عبدالله الحسین(ع) را به پای دار بکشاند!!.[۱۰]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ رجال طوسی، ص۵۵، ش۸.
- ↑ کسکر ناحیه گسترده‌ای است که مرکز آن واسط و در بین راه بصره و کوفه قرار دارد. و میسان شهری است بین بصره و واسط که در زمان عمر فتح شده است.
- ↑ در خطبه ۵۶ حضرت(ع) فرمود: «أَمَّا إِنَّهُ سَيَظْهَرُ عَلَيْكُمْ بَعْدِي رَجُلٌ رَحْبُ الْبُلْعُومِ مُنْدَحِقُ الْبَطْنِ...»؛ «همانا به زودی پس از من مردی گشاده گلو و شکم برآمده (معاویه) بر شما چیره خواهد شد.»...
- ↑ ر.ک: شرح ابن ابی الحدید، ج۴، ص۸۷؛ ج۲، ص۱۹۵؛ ج۳، ص۱۳.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۲، ص۱۱۱۵-۱۱۱۶.
- ↑ مصقله نیز از اصحاب و کارگزاران حضرت علی(ع) بود ولی بعداً به انحراف رفت، شرح حال او خواهد آمد.
- ↑ تاریخ طبری، ج۵، ص۲۶۸.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۲، ص۱۱۱۶.
- ↑ ر.ک: بحارالانوار، ج۴۴، ص۳۴۹.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۲، ص۱۱۱۶-۱۱۱۷.