بحث:انتظار مثبت به چه معناست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

Page contents not supported in other languages.
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - 'باقی' به 'باقی')
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
==نویسنده: آقای ظرافتی==
==نویسنده: آقای ظرافتی==
==پاسخ اجمالی==
==پاسخ تفصیلی==
==[[معنای انتظار]] مثبت==
==[[معنای انتظار]] مثبت==
*[[انتظار مثبت]] و سازنده، [[گرایش]] عملی و از سنخ "حرکت" و "کار" و "تلاش" است و با [[منش]] و [[رفتار]] [[منتظر]] پیوند دارد و تنها [[امید]] و [[چشم به راهی]] نیست، زیرا برپایۀ [[آیات]]<ref>{{متن قرآن|وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُم فِي الأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ}}«خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند وعده داده است که آنان را به یقین در زمین جانشین می‌گرداند- چنان که کسانی پیش از آنها را جانشین گردانید» سوره نور، آیه ۵۵.</ref> و [[روایات]]<ref>رسول خدا{{صل}} فرمود: {{متن حدیث|لَنْ تَنْقَضِیَ الْأَیَّامُ وَ اللَّیَالِی حَتَّی یَبْعَثَ اللَّهُ رَجُلًا مِنْ أَهْلِ بَیْتِی یُوَاطِئُ اسْمُهُ اسْمِی یَمْلَؤُهَا عَدْلًا وَ قِسْطاً کَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْرا}}؛ الارشاد، ج ۲، ص ۳۴۰</ref>، [[هدف]] والای [[انتظار]]، [[حاکمیت]] فراگیر [[اسلام]] به دست [[آخرین حجت الهی]]، [[حضرت مهدی]] {{ع}} است، پس ماهیت [[انتظار]] تنها در جهت تحقق این [[هدف]] متعالی، در خور بازکاوی است. براین اساس می‌توان گفت "[[انتظار]]" انگیزه‌ای برآمده از [[ایمان]] عمیق به حتمی بودن [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} است؛ [[اعتقادی]] برانگیزاننده و حرکت‌آفرین که در ساختار [[فکری]] و شیوۀ [[زندگی]] [[دینی]] [[منتظر]] مؤثر است و او را به [[رفتاری]] همگون با [[هدف]] [[انتظار]] و تعامل سازنده با پیشامدهای گوناگون در عرصه‌های مختلف حیات فردی و [[اجتماعی]] وامی‌دارد<ref>ر.ک. جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، ج۹، ص۳۵۷، ۳۶۶.</ref>.
*[[انتظار مثبت]] و سازنده، بلکه [[گرایش]] عملی و از سنخ "حرکت" و "کار" و "تلاش" است و با [[منش]] و [[رفتار]] [[منتظر]] پیوند دارد، زیرا برپایۀ [[آیات]]<ref>{{متن قرآن|وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ}}«خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند وعده داده است که آنان را به یقین در زمین جانشین می‌گرداند- چنان که کسانی پیش از آنها را جانشین گردانید» سوره نور، آیه ۵۵.</ref> و [[روایات]]<ref>رسول خدا{{صل}} فرمود: {{متن حدیث|لَنْ تَنْقَضِیَ الْأَیَّامُ وَ اللَّیَالِی حَتَّی یَبْعَثَ اللَّهُ رَجُلًا مِنْ أَهْلِ بَیْتِی یُوَاطِئُ اسْمُهُ اسْمِی یَمْلَؤُهَا عَدْلًا وَ قِسْطاً کَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْرا}}؛ الارشاد، ج ۲، ص ۳۴۰</ref>، [[هدف]] والای [[انتظار]]، [[حاکمیت]] فراگیر [[اسلام]] به دست [[آخرین حجت]] الاهی، [[حضرت مهدی]] {{ع}} است، پس ماهیت [[انتظار]] تنها در جهت تحقق این [[هدف]] متعالی، در خور بازکاوی است. براین اساس می‌توان گفت "[[انتظار]]" انگیزه‌ای برآمده از [[ایمان]] عمیق به [[حتمی بودن ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} است؛ [[اعتقادی]] برانگیزاننده و حرکت‌آفرین و پویا که در ساختار [[فکری]] و شیوۀ [[زندگی]] [[دینی]] [[منتظر]] مؤثر است و او را به [[رفتاری]] همگون با [[هدف]] [[انتظار]] و تعامل سازنده با پیشامدهای گوناگون در عرصه‌های مختلف حیات فردی و [[اجتماعی]] وامی‌دارد<ref>ر.ک: جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، ج۹، ص۳۵۷، ۳۶۶.</ref>.
*[[انتظار مثبت]]، لازمۀ [[ظهور]] و [[تأسیس دولت]] [[مهدوی]] را ساقط شدن [[تکلیف]] از [[آدمی]] نمی‌داند و چنین انتظاری، به [[انسان]] حرارت و [[شوق]]، تحرک و جوشش، [[مسئولیت]] و [[تعهد]]، [[عشق]] و [[امید]] و [[عزت]] و [[سرافرازی]] می‌‌دهد. [[انتظار مثبت]]، [[اعتراض به وضع موجود]] است برای حرکت به وضع مطلوب و نهایی<ref>ر.ک. لک‌زایی، شریف، آزادی انتظار و آموزه مهدویت، ص؟؟؟.</ref>. [[انتظار سازنده]] و پویا، محبوب‌ترین عمل<ref>{{متن حدیث|فَإِنَّ أَحَبَّ الْأَعْمَالِ إِلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ انْتِظَارُ الْفَرَج‏}}؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۳. </ref> و بالاترین عبادت‌هاست<ref>{{متن حدیث|أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ انْتِظَارُ الْفَرَج‏}}؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۵.</ref>، چراکه این تعبیرات با مفهوم [[انتظار]] که شخص [[منتظر]] را به تحرک و تکاپو وا می‌‌دارد سازگار است<ref>ر.ک. لک‌زایی، شریف، آزادی انتظار و آموزه مهدویت، ص؟؟؟.</ref>.
*[[انتظار مثبت]]، تنها [[امید]] و [[چشم به راهی]] نیست که فرد [[منتظر]] در خانه بنشیند و با آرزومندی در [[انتظار]] فراهم شدن مقدمات و زمینه‌های تحقق [[منتظر]] به سر ببرد، بلکه فرد [[منتظر]] با سعی و تلاش و با تحرک و جنبش به طرف تحقق مقدمات و تمهید بسترها حرکت می‌‌کند و با رویکرد عملی، به دنبال رخداد مورد [[انتظار]] است<ref>ر.ک: الهی‌نژاد، حسین، بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت، ص ۲۸-۲۹.</ref>.
 
*[[انتظار مثبت]] و سازنده، لازمۀ [[ظهور]] و [[تأسیس دولت]] [[مهدوی]] را ساقط شدن [[تکلیف]] از [[آدمی]] نمی‌داند. بلکه به [[منتظر]] حرارت و [[شوق]]، تحرک و جوشش، [[مسئولیت]] و [[تعهد]]، [[عشق]] و [[امید]] و [[عزت]] و [[سرافرازی]] می‌‌دهد تا [[منتظر]] امروزش را نسبت به گذشته‌اش بهتر نماید چون کسی که دو روزش مساوی باشد مغبون شمرده شده و آن کسی که روز بعدش نسبت به روز پیشین بدتر باشد [[ملعون]] و مطرود است. [[پیشوایان معصوم]] {{ع}} فرموده اند: «کسی که زندگی‌اش در حال نقصان و نابودی [[سرمایه]] باشد، [[مرگ]] برای او اولی و [[برتر]] از [[زندگی]] است»<ref>{{متن حدیث|وَ مَنْ کَانَ فِی نَقْصٍ فَالْمَوْتُ خَیْرٌ لَهُ}}؛ من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۳۸۲، ح ۵۸۳۳؛ بحار الانوار، ج۷۴، ص ۳۸۷، ح۱.</ref>.
==[[آثار انتظار]] مثبت==
*[[انتظار سازنده]] و پویا، محبوب‌ترین عمل<ref>{{متن حدیث|فَإِنَّ أَحَبَّ الْأَعْمَالِ إِلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ انْتِظَارُ الْفَرَج‏}}؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۳.</ref> و بالاترین عبادت‌هاست<ref>{{متن حدیث|أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ انْتِظَارُ الْفَرَج‏}}؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۵.</ref>، چراکه این تعبیرات با مفهوم [[انتظار]] که شخص [[منتظر]] را به تحرک و تکاپو وا می‌‌دارد سازگار است<ref>ر.ک. لک‌زایی، شریف، آزادی انتظار و آموزه مهدویت، ص؟؟؟؛ هدایت نیا، فرج الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص ۱۲۴ ـ ۱۲۵.</ref>. یعنی [[انتظار]] کیفیتی روحی است که موجب به وجود آمدن حالت [[آمادگی]] ([[انسان‌ها]]) برای آنچه [[انتظار]] دارند می‌‌شود و ضد آن [[یأس]] و [[ناامیدی]] است. هر چه [[انتظار]] بیشتر باشد، [[آمادگی]] نیز بیشتر است<ref>ر.ک: هدایت نیا، فرج الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص ۱۲۴ ـ ۱۲۵. </ref>.
*در این نگاه، رویش [[روح]] [[مقاومت]] و اصلاحگری ریشه گرفته از اندیشۀ [[انتظار]] در وجود [[انسان]]، سبب پیدایی دو رویکرد، یعنی پرهیز از همسویی با عوامل [[ظلم]] و [[فساد]] و [[مبارزه]] با نماد‌ها و نمود‌های [[بی‌عدالتی]] از یک‌سو و [[خودسازی]] و اقدامات [[زمینه‌ساز]] برای تحقق [[حکومت عدل جهانی]] از سوی دیگر است، پس آنان که به وضع موجود [[دل]] بسته و فراتر از آن را برنمی‌تابند، [[منتظر]] نیستند، زیرا کسی [[منتظر]] است که با [[پایداری]] در برابر مظاهر [[باطل]] و [[اصلاح]] ناراستی‌ها و بیدادگری‌ها، در پی دستیابی به [[آرمان]] بلند و [[هدف]] سترگی باشد که به [[انتظار]] آن نشسته است<ref>ر.ک. جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، ج۹، ص۳۵۷، ۳۶۶.</ref>. در این دیدگاه [[ظهور حضرت مهدی]]{{ع}} حلقه‌ای است از حلقه‌های مبارزۀ [[اهل حق]] و [[باطل]] که به [[پیروزی]] [[اهل حق]] منتهی می‌شود و سهیم بودن یک فرد در این [[سعادت]] وابسته به این است که آن فرد عملا در گروه [[اهل حق]] باشد<ref>ر.ک. طهماسبی بلداجی، اصغر و مرادی، فاطمه، قرآن و سبک زندگی مهدوی، ص؟؟؟.</ref>.
*بنابراین، اقتضای [[شرع]] و [[عقل]] این است که [[مسلمانان]] [[مخلص]] به [[انتظار]] عمل کنند تا اینکه [[امام مهدی]] {{ع}} [[ظهور]] و [[مسلمانان]] را به سوی [[پیروزی]] [[رهبری]] کند و اگر این حرکت انسان‌های [[مخلص]] به [[ظهور]] منتهی نشد، دست‌کم به [[واجب]] [[الهی]] عمل کرده‌اند؛ زیرا [[خداوند]] به [[پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} می‌فرماید: {{متن قرآن|وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ}}<ref>«و بگو (آنچه در سر دارید) انجام دهید، به زودی خداوند و پیامبرش و مؤمنان کار شما را خواهند دید» سوره توبه، آیه ۱۰۵.</ref>.<ref>ر.ک: الهی‌نژاد، حسین، بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت، ص ۲۸-۲۹.</ref>
==نکات مفهوم [[انتظار مثبت]]==
*در مفهوم [[انتظار مثبت]] سه نکتۀ مهم وجود دارد:
#[[انتظار فرج]]، روشنی بخش [[دل‌ها]] با [[نور]] [[امید]] است؛ [[امید]] به [[رفع ظلم]] و تلاش در جهت ریشه کن نمودن آن، نه سکون و [[سکوت]] در برابر ستمگری‌های موجود در [[جامعه]]. در [[حقیقت انتظار]] [[فرج]]، درمان کنندۀ مشکل [[یأس]] است و [[شیعیان]] همیشه مخالف [[ستم]] بوده و ذکر همیشگی‌شان در هنگام مقاومت‌ها "یا [[حجت بن الحسن]] و یا [[مهدی]]" است. علتی که وادار کنندۀ همیشگی [[شیعه]] برای [[ستیز]] با [[دشمنان]] است، [[انتظار فرج]] است و اگر [[شیعه]] [[انتظار فرج]] را به طور کامل [[درک]] کند هیچ گاه، مظلومی باقی نمی‌ماند؛ زیرا [[شیعیان]] در این صورت، [[ظلم]] را نپذیرفته و [[خداوند]] آنها را [[پیروز]] می‌‌گرداند<ref>ر.ک: طاووسی، سکینه، انتظار از دیدگاه اهل بیت، ص۳۹ ـ ۴۱. </ref>.
#در مفهوم [[انتظار سازنده]]، توجه ما به سوی مرکز [[فرماندهی]] و [[ولایت الهی]]؛ یعنی [[امام مهدی]] {{ع}} است. این امر در [[رهبری]] [[معنوی]]؛ یعنی [[مرجعیت]] بازتاب یافته و اینکه [[رهبر]] مذهبی [[مسلمانان]] به ویژه [[شیعیان]] باید از بین پارساترین و نزدیکترین افراد به [[ارزش‌های الهی]] [[انتخاب]] شود به این [[دلیل]] است که عنوان [[رهبران]] [[شیعه]]، رو به سوی قله والاتری داشته‌اند که آن قله [[امام مهدی]] {{ع}} است و ما این قله بلند و متکامل را"[[انتظار فرج]]" می‌‌نامیم. چون [[انتظار فرج]] به معنای واقعی و اصیل خود، ما را وادار به حرکت به سمت قله‌های روشن و اُفق‌های دور دست می‌‌کند<ref>ر.ک: طاووسی، سکینه، انتظار از دیدگاه اهل بیت، ص۳۹ ـ ۴۱. </ref>.
#مفهوم عمیق‌تر [[انتظار فرج]] این است که ما چون [[دوستدار]] امامیم باید آنطور که مورد پسند [[امام]] است [[زندگی]] کنیم و با یافتن الگویی مناسب ـ که جستجوی الگوی مطلوب از جمله اصیل‌ترین صفات [[بشر]] است ـ می‌‌توانیم [[نفس]] خود را به نمونۀ کوچکی از آن الگوی [[برتر]]، دگرگون ساخته و این الگوی مناسب که ارزش‌های والا در او تجسم یافته، [[امام مهدی]] {{ع}} است؛ از این رو در [[انتظار ظهور]] او بوده و سعی می‌‌کنیم، با [[تهذیب نفس]] و سایر آمادگی‌ها، [[اعمال]] خود را مورد [[رضایت]] [[امام]] قرار دهیم و این معنای والا و [[حقیقی]] [[انتظار فرج]] است<ref>ر.ک: طاووسی، سکینه، انتظار از دیدگاه اهل بیت، ص۳۹ ـ ۴۱. </ref>.
==آثار [[انتظار مثبت]]==
*در این نگاه، رویش [[روح]] [[مقاومت]] و اصلاحگری ریشه گرفته از اندیشۀ [[انتظار]] در وجود [[انسان]]، سبب پیدایی دو رویکرد، یعنی پرهیز از همسویی با عوامل [[ظلم]] و [[فساد]] و [[مبارزه]] با نماد‌ها و نمود‌های [[بی‌عدالتی]] از یک‌سو، و [[خودسازی]] و اقدامات [[زمینه‌ساز]] برای تحقق [[حکومت عدل جهانی]] از سوی دیگر است، پس آنان که به وضع موجود [[دل]] بسته و فراتر از آن را برنمی‌تابند، [[منتظر]] نیستند، زیرا کسی [[منتظر]] است که با [[پایداری]] در برابر مظاهر [[باطل]] و [[اصلاح]] ناراستی‌ها و بیدادگری‌ها، در پی دستیابی به [[آرمان]] بلند و [[هدف]] سترگی باشد که به [[انتظار]] آن نشسته است<ref>ر.ک: جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، ج۹، ص۳۵۷، ۳۶۶.</ref>.
*[[انتظار ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} حلقه‌ای است از حلقه‌های [[مبارزه]] اهل [[حق و باطل]] که [[پیروزی]] به [[اهل حق]] منتهی می‌شود. سهیم بودن یک فرد در این [[سعادت]] وابسته به این است که آن فرد عملا در گروه [[اهل حق]] بوده و در هر شرایطی بر علیه [[اهل باطل]] ‌باشد و با [[زشتی‌ها]] و [[منکرات]] [[مبارزه]] کند. در این نوع [[انتظار]]، [[جامعه]] [[آمادگی]] ویژه‌ای دارد؛ در هر حال خود را در [[خدمت]] مصلحی بزرگ می‌بیند و آماده است با تلاش صادقانه [[جامعه بشری]] را متحول کند و با [[رهبری]] آن [[نجات‌بخش]]، [[عدل]] و [[انصاف]] را بر [[سرنوشت]] همه [[انسان‌ها]] [[حاکم]] گرداند<ref>ر.ک: طهماسبی بلداجی، اصغر و مرادی، فاطمه، قرآن و سبک زندگی مهدوی، ص؟؟؟؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۳۰؛ زمانی، احمد، در انتظار رؤیت خورشید، ص ۱۱.</ref>.
==نتیجه گیری==
==نتیجه گیری==
*بنابراین، [[انتظار مثبت]] و سازنده، [[اندیشه]] ای حرکت‌آفرین و پویاست که به [[انسان]] حرارت و [[شوق]]، جوشش، [[مسئولیت]] و [[تعهد]]، [[عشق]] و [[امید]] و [[عزت]] و [[سرافرازی]] می‌‌دهد و با تاثیر در ساختار [[فکری]] و شیوه [[زندگی]] [[دینی]] [[منتظر]] او را به [[رفتار]] و اقدامات اصلاح‌گرایانه در عرصه‌های مختلف حیات فردی و [[اجتماعی]] وامی‌دارد.
*بنابراین، [[انتظار مثبت]] و سازنده، [[اندیشه]] ای حرکت‌آفرین و پویاست که به [[انسان]] حرارت و [[شوق]]، جوشش، [[مسئولیت]] و [[تعهد]]، [[عشق]] و [[امید]] و [[عزت]] و [[سرافرازی]] می‌‌دهد و با تاثیر در ساختار [[فکری]] و شیوه [[زندگی]] [[دینی]] [[منتظر]] او را به [[رفتار]] و اقدامات اصلاح‌گرایانه در عرصه‌های مختلف حیات فردی و [[اجتماعی]] وامی‌دارد.
==پاسخ تفصیلی ندارد==
==پانویس==
==پانویس==
{{یادآوری پانویس}}
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس2}}
{{پانویس2}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۰۲

نویسنده: آقای ظرافتی

پاسخ تفصیلی

معنای انتظار مثبت

نکات مفهوم انتظار مثبت

  1. انتظار فرج، روشنی بخش دل‌ها با نور امید است؛ امید به رفع ظلم و تلاش در جهت ریشه کن نمودن آن، نه سکون و سکوت در برابر ستمگری‌های موجود در جامعه. در حقیقت انتظار فرج، درمان کنندۀ مشکل یأس است و شیعیان همیشه مخالف ستم بوده و ذکر همیشگی‌شان در هنگام مقاومت‌ها "یا حجت بن الحسن و یا مهدی" است. علتی که وادار کنندۀ همیشگی شیعه برای ستیز با دشمنان است، انتظار فرج است و اگر شیعه انتظار فرج را به طور کامل درک کند هیچ گاه، مظلومی باقی نمی‌ماند؛ زیرا شیعیان در این صورت، ظلم را نپذیرفته و خداوند آنها را پیروز می‌‌گرداند[۱۲].
  2. در مفهوم انتظار سازنده، توجه ما به سوی مرکز فرماندهی و ولایت الهی؛ یعنی امام مهدی (ع) است. این امر در رهبری معنوی؛ یعنی مرجعیت بازتاب یافته و اینکه رهبر مذهبی مسلمانان به ویژه شیعیان باید از بین پارساترین و نزدیکترین افراد به ارزش‌های الهی انتخاب شود به این دلیل است که عنوان رهبران شیعه، رو به سوی قله والاتری داشته‌اند که آن قله امام مهدی (ع) است و ما این قله بلند و متکامل را"انتظار فرج" می‌‌نامیم. چون انتظار فرج به معنای واقعی و اصیل خود، ما را وادار به حرکت به سمت قله‌های روشن و اُفق‌های دور دست می‌‌کند[۱۳].
  3. مفهوم عمیق‌تر انتظار فرج این است که ما چون دوستدار امامیم باید آنطور که مورد پسند امام است زندگی کنیم و با یافتن الگویی مناسب ـ که جستجوی الگوی مطلوب از جمله اصیل‌ترین صفات بشر است ـ می‌‌توانیم نفس خود را به نمونۀ کوچکی از آن الگوی برتر، دگرگون ساخته و این الگوی مناسب که ارزش‌های والا در او تجسم یافته، امام مهدی (ع) است؛ از این رو در انتظار ظهور او بوده و سعی می‌‌کنیم، با تهذیب نفس و سایر آمادگی‌ها، اعمال خود را مورد رضایت امام قرار دهیم و این معنای والا و حقیقی انتظار فرج است[۱۴].

آثار انتظار مثبت

نتیجه گیری

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ﴿وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ«خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند وعده داده است که آنان را به یقین در زمین جانشین می‌گرداند- چنان که کسانی پیش از آنها را جانشین گردانید» سوره نور، آیه ۵۵.‏
  2. رسول خدا(ص) فرمود: «لَنْ تَنْقَضِیَ الْأَیَّامُ وَ اللَّیَالِی حَتَّی یَبْعَثَ اللَّهُ رَجُلًا مِنْ أَهْلِ بَیْتِی یُوَاطِئُ اسْمُهُ اسْمِی یَمْلَؤُهَا عَدْلًا وَ قِسْطاً کَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْرا»؛ الارشاد، ج ۲، ص ۳۴۰
  3. ر.ک: جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، ج۹، ص۳۵۷، ۳۶۶.
  4. ر.ک: الهی‌نژاد، حسین، بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت، ص ۲۸-۲۹.
  5. «وَ مَنْ کَانَ فِی نَقْصٍ فَالْمَوْتُ خَیْرٌ لَهُ»؛ من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۳۸۲، ح ۵۸۳۳؛ بحار الانوار، ج۷۴، ص ۳۸۷، ح۱.
  6. «فَإِنَّ أَحَبَّ الْأَعْمَالِ إِلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ انْتِظَارُ الْفَرَج‏»؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۳.
  7. «أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ انْتِظَارُ الْفَرَج‏»؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۵.
  8. ر.ک. لک‌زایی، شریف، آزادی انتظار و آموزه مهدویت، ص؟؟؟؛ هدایت نیا، فرج الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص ۱۲۴ ـ ۱۲۵.
  9. ر.ک: هدایت نیا، فرج الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص ۱۲۴ ـ ۱۲۵.
  10. «و بگو (آنچه در سر دارید) انجام دهید، به زودی خداوند و پیامبرش و مؤمنان کار شما را خواهند دید» سوره توبه، آیه ۱۰۵.
  11. ر.ک: الهی‌نژاد، حسین، بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت، ص ۲۸-۲۹.
  12. ر.ک: طاووسی، سکینه، انتظار از دیدگاه اهل بیت، ص۳۹ ـ ۴۱.
  13. ر.ک: طاووسی، سکینه، انتظار از دیدگاه اهل بیت، ص۳۹ ـ ۴۱.
  14. ر.ک: طاووسی، سکینه، انتظار از دیدگاه اهل بیت، ص۳۹ ـ ۴۱.
  15. ر.ک: جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، ج۹، ص۳۵۷، ۳۶۶.
  16. ر.ک: طهماسبی بلداجی، اصغر و مرادی، فاطمه، قرآن و سبک زندگی مهدوی، ص؟؟؟؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۳۰؛ زمانی، احمد، در انتظار رؤیت خورشید، ص ۱۱.