آداب جهاد: تفاوت میان نسخه‌ها
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
(←منابع) |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = جهاد | | موضوع مرتبط = جهاد | ||
| عنوان مدخل = | | عنوان مدخل = | ||
| مداخل مرتبط = [[آداب جهاد در | | مداخل مرتبط = [[آداب جهاد در فقه سیاسی]] - [[آداب جهاد در معارف و سیره نبوی]] - [[آداب جهاد در معارف و سیره علوی]] | ||
| پرسش مرتبط = | | پرسش مرتبط = | ||
}} | }} | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
جهاد پاره‌ای [[آداب]] و اصول عمومی دارد که در تمام [[جنگ‌ها]] از سوی دو [[لشکر]] [[متخاصم]] [[اجرا]] می‌شود؛ برخی از این اصول عبارت‌اند از: | جهاد پاره‌ای [[آداب]] و اصول عمومی دارد که در تمام [[جنگ‌ها]] از سوی دو [[لشکر]] [[متخاصم]] [[اجرا]] می‌شود؛ برخی از این اصول عبارت‌اند از: | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۸: | ||
# '''[[رفتار]] [[انسانی]] با دشمن''': در اسلام اصل بر رفتار انسانی با همه [[انسان‌ها]]، حتی دشمن است. | # '''[[رفتار]] [[انسانی]] با دشمن''': در اسلام اصل بر رفتار انسانی با همه [[انسان‌ها]]، حتی دشمن است. | ||
# '''[[غنایم جنگی]]''': [[غنیمت]] [[جنگی]] از آن [[مجاهدان]] حاضر در صحنه‌های [[نبرد]] است و کسانی که در [[جنگ]] حاضر نباشند سهمی از آن نمی‌برند. | # '''[[غنایم جنگی]]''': [[غنیمت]] [[جنگی]] از آن [[مجاهدان]] حاضر در صحنه‌های [[نبرد]] است و کسانی که در [[جنگ]] حاضر نباشند سهمی از آن نمی‌برند. | ||
# '''[[صلح]]''': براساس دیدگاه اسلام جنگ و [[خونریزی]] فاقد [[ارزش]] بود و عملی [[جاهلی]] محسوب می‌شد. [[امام علی]] {{ع}} در روایتی می‌فرماید: «صلح و [[ترک مخاصمه]] برای من از جنگ گواراتر است؛ به شرطی که موجب وهن و [[سستی]] [[اسلام]] نگردد»<ref>غررالحکم، ح۱۰۱۳۸.</ref><ref>[[محمد حسن قدردان قراملکی|قدردان قراملکی، محمد حسن]]، [[جهاد (مقاله)| مقاله «جهاد»]]، [[دانشنامه امام علی ج۶ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۶]]، ص ۴۳۵.</ref> | # '''[[صلح]]''': براساس دیدگاه اسلام جنگ و [[خونریزی]] فاقد [[ارزش]] بود و عملی [[جاهلی]] محسوب می‌شد. [[امام علی]] {{ع}} در روایتی می‌فرماید: «صلح و [[ترک مخاصمه]] برای من از جنگ گواراتر است؛ به شرطی که موجب وهن و [[سستی]] [[اسلام]] نگردد»<ref>غررالحکم، ح۱۰۱۳۸.</ref>.<ref>[[محمد حسن قدردان قراملکی|قدردان قراملکی، محمد حسن]]، [[جهاد (مقاله)| مقاله «جهاد»]]، [[دانشنامه امام علی ج۶ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۶]]، ص ۴۳۵.</ref> | ||
# '''[[فرمانبری]] از [[امام]]''': مجاهدان باید از امام [[معصوم]] و یا [[نایب]] او ([[فقیه جامع الشرایط]]) [[اطاعت]] کنند و رهنمود بگیرند. | # '''[[فرمانبری]] از [[امام]]''': مجاهدان باید از امام [[معصوم]] و یا [[نایب]] او ([[فقیه جامع الشرایط]]) [[اطاعت]] کنند و رهنمود بگیرند. | ||
# '''[[متانت]] و [[استواری]]''': مجاهد باید نترس، [[متین]]، و [[استوار]] باشد {{عربی|المؤمن کالجبل الراسخ لا یحرکه العواصف}}؛ [[مؤمن]] باید همچون [[کوه]] استوار باشد و طوفان‌ها او را نلرزاند. اگر کسی [[ایمان]]، متانت و استواری نداشته باشد شایعات و [[تبلیغات]] [[دشمن]]، او را شکار خواهد کرد. مانند برخی از افسران و [[سربازان]] [[امام حسن]] {{ع}} که [[خیانت]] کردند. | # '''[[متانت]] و [[استواری]]''': مجاهد باید نترس، [[متین]]، و [[استوار]] باشد {{عربی|المؤمن کالجبل الراسخ لا یحرکه العواصف}}؛ [[مؤمن]] باید همچون [[کوه]] استوار باشد و طوفان‌ها او را نلرزاند. اگر کسی [[ایمان]]، متانت و استواری نداشته باشد شایعات و [[تبلیغات]] [[دشمن]]، او را شکار خواهد کرد. مانند برخی از افسران و [[سربازان]] [[امام حسن]] {{ع}} که [[خیانت]] کردند. | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۳ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۰۵
این مدخل زیرشاخهٔ بحث جهاد است. آداب جهاد از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: آداب جهاد در فقه سیاسی - آداب جهاد در معارف و سیره نبوی - آداب جهاد در معارف و سیره علوی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
جهاد پاره‌ای آداب و اصول عمومی دارد که در تمام جنگ‌ها از سوی دو لشکر متخاصم اجرا می‌شود؛ برخی از این اصول عبارت‌اند از:
- قصد خلوص: ارزش جهاد در احیای ارزش‌های دینی و انسانی است و رزمنده باید تمام همت خود را برای نیل به هدف مزبور به کار گیرد.
- نادیده انگاشتن تعصبات قومی و ملی: رزمنده اسلام باید همه تعصبات جاهلی، قومی، نسبی و ملی را کنار گذاشته، تنها بر محور حق مجاهده کند.
- ابتدا به جنگ، ممنوع: مکتب اسلام، مکتب صلح و محبت و هدایت است و تا آنجا که میسور است، جلوی جنگ و خونریزی را می‌گیرد.
- خودداری از دشنام: یکی دیگر از آداب جبهه دینی، پرهیز از دشنام به مخالفان است.
- دعا و نیایش: دعا و پیوند با خدا موجب تقویت روحی مجاهد شده، وی را در جهاد با کفار استوارتر می‌کند.
- شعار و تبلیغات جنگی: از زمان‌های قدیم، دادن شعار و به راه انداختن تبلیغات در جنگ‌ها برای تقویت روحیه سربازان خودی و تضعیف جبهه مقابل، مرسوم و رایج بوده است. پیامبر اسلام (ص) نیز از این اصل جنگی سود می‌برد.
- ایثار و فداکاری: از ویژگی‌های رزمنده دینی، داشتن روحیه ایثار و فداکاری و کمک به دیگر رزمندگان است. انسان‌ها از حیث نیروی فیزیکی و بدنی و همچنین از جهت شجاعت و بی‌باکی، متفاوتند. در میدان کارزار، گاهی انسان‌های ناتوان از جهت نیروی فیزیکی یا روحی در برابر دشمن با مشکل مواجه می‌شوند، یا رزمنده‌ای مجروح می‌گردد، یا دشمن می‌خواهد وی را غافل‌گیر کند که در این هنگامه‌ها، رزمنده دیگر که از توان لازم و شجاعت برخوردار است باید به یاری و کمک همرزم خود شتافته، او را از تیررس دشمن خارج کند.
- رفتار انسانی با دشمن: در اسلام اصل بر رفتار انسانی با همه انسان‌ها، حتی دشمن است.
- غنایم جنگی: غنیمت جنگی از آن مجاهدان حاضر در صحنه‌های نبرد است و کسانی که در جنگ حاضر نباشند سهمی از آن نمی‌برند.
- صلح: براساس دیدگاه اسلام جنگ و خونریزی فاقد ارزش بود و عملی جاهلی محسوب می‌شد. امام علی (ع) در روایتی می‌فرماید: «صلح و ترک مخاصمه برای من از جنگ گواراتر است؛ به شرطی که موجب وهن و سستی اسلام نگردد»[۱].[۲]
- فرمانبری از امام: مجاهدان باید از امام معصوم و یا نایب او (فقیه جامع الشرایط) اطاعت کنند و رهنمود بگیرند.
- متانت و استواری: مجاهد باید نترس، متین، و استوار باشد المؤمن کالجبل الراسخ لا یحرکه العواصف؛ مؤمن باید همچون کوه استوار باشد و طوفان‌ها او را نلرزاند. اگر کسی ایمان، متانت و استواری نداشته باشد شایعات و تبلیغات دشمن، او را شکار خواهد کرد. مانند برخی از افسران و سربازان امام حسن (ع) که خیانت کردند.
- در ماه‌های حرام جنگ نکند؛ مگر زمانی که از حمله دشمن در امان نباشد.
- حرمت فرار: فرار از میدان و معرکه نبرد، حرام است، مگر آنکه بخواهد در جایی که بیشتر به دشمن مشرف است، قرار گیرد؛ مانند تپه[۳].
منابع
پانویس
- ↑ غررالحکم، ح۱۰۱۳۸.
- ↑ قدردان قراملکی، محمد حسن، مقاله «جهاد»، دانشنامه امام علی ج۶، ص ۴۳۵.
- ↑ شکوری، ابوالفضل، فقه سیاسی اسلام، ص ۳۷۹.