استتار: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۲۴

استتار به معنای از پوشانیدن، مخفی کردن و پرده‌پوشی کردن است که در قرآن نیز مطرح شده است. ستر به تناسب موضوعات مختلف، ظاهری و باطنی است.

معناشناسی

استتار عبارت است از پوشانیدن، مخفی کردن^[۱]، پرده‌پوشی کردن^[۲]، حاجب گرفتن و دربان گذاشتن. اصل آن "ستر" به معنای غطاء و پوشش^[۳] و مطلق پوشیدگی^[۴] است.

در قرآن کریم چنین آمده است: ﴿وَمَا كُنْتُمْ تَسْتَتِرُونَ أَنْ يَشْهَدَ عَلَيْكُمْ سَمْعُكُمْ وَلَا أَبْصَارُكُمْ وَلَا جُلُودُكُمْ وَلَكِنْ ظَنَنْتُمْ أَنَّ اللَّهَ لَا يَعْلَمُ كَثِيرًا مِمَّا تَعْمَلُونَ﴾^[۵].^[۶]

ستر ظاهری و باطنی

"ستر" به تناسب موضوعات مختلف، ظاهری و باطنی است؛ ستر ظاهری مانند: ﴿وَجَدَهَا تَطْلُعُ عَلَى قَوْمٍ لَمْ نَجْعَلْ لَهُمْ مِنْ دُونِهَا سِتْرًا﴾^[۷]. این آیه درباره قومی در مشرق‌ زمین است که در مقابل نور خورشید سرپناه و لباسی نداشته‌اند؛ یعنی در زندگی وحشی و ابتدایی خود، حتی ساختن سایبان و دوختن لباس و پوشش نیز به فکرشان نرسیده بود^[۸]. ستر باطنی مانند آیه ﴿وَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ جَعَلْنَا بَيْنَكَ وَبَيْنَ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ حِجَابًا مَسْتُورًا﴾^[۹]. قرآن کریم مظهر معارف الهی و حقایق روحانی است و تنها قلوب پاک و نورانی قادر به درک آن هستند؛ لذا عقل‌های آلوده به صفات خبیث و رذایل حیوانی و عقاید منحرف، از قرآن محجوب و از درک مفاهیم آن عاجزند؛ مانند اینکه میان آنها و قرآن پرده‌ای کشیده باشند^[۱۰].

خداوند به اعمال انسان علم حضوری دارد و اعضا و جوارح انسان نیز خود عامل انجام آن هستند و نزد خدای تعالی شهادت می‌دهند: ﴿وَمَا كُنْتُمْ تَسْتَتِرُونَ أَنْ يَشْهَدَ عَلَيْكُمْ سَمْعُكُمْ وَلَا أَبْصَارُكُمْ وَلَا جُلُودُكُمْ وَلَكِنْ ظَنَنْتُمْ أَنَّ اللَّهَ لَا يَعْلَمُ كَثِيرًا مِمَّا تَعْمَلُونَ﴾^[۱۱].^[۱۲] لذا پوشاندن اعمال از خداوند محال است.

مخفی‌ کردن اعمال زشت و پلیدی‌ها و پنهان‌کاری از صفات رذیله انسانی است که ناهنجاری‌ها را در جامعه درونی می‌کند و از آسیب‌های جدی جامعه قرآنی است. اعتقاد به این اصل که هر چیز مخفی و پنهان نزد خدای تعالی آشکار است، در محو شدن این ناهنجاری و آسیب اجتماعی تأثیرگذار است^[۱۳].

منابع

نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم

پانویس

↑ ابن‌منظور، لسان العرب، ج۴، ص۳۴۳.
↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۰۶.
↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۳۲.
↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۵، ص۴۸.
↑ «و شما نه از این رو (خود را هنگام گناه) پنهان می‌داشتید که مبادا گوش و چشم‌ها و پوست‌هایتان به زیان شما گواهی دهند بلکه (از این رو که) می‌پنداشتید خداوند بسیاری از چیزها را که انجام می‌دهید نمی‌داند» سوره فصلت، آیه ۲۲.
↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص۷۴.
↑ «آن را چنین یافت که بر مردمی می‌تافت که در برابر (تابش) آن پوششی برای آنان قرار نداده بودیم» سوره کهف، آیه ۹۰.
↑ فضل بن حسن طبرسی، مجمع البیان، ج۶، ص۷۵۸. سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۳، ص۳۶۲.
↑ «و چون قرآن بخوانی میان تو و آنان که به جهان واپسین ایمان ندارند پرده‌ای فراپوشیده می‌نهیم» سوره اسراء، آیه ۴۵.
↑ سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۳، ص۱۱۳.
↑ «و شما نه از این رو (خود را هنگام گناه) پنهان می‌داشتید که مبادا گوش و چشم‌ها و پوست‌هایتان به زیان شما گواهی دهند بلکه (از این رو که) می‌پنداشتید خداوند بسیاری از چیزها را که انجام می‌دهید نمی‌داند» سوره فصلت، آیه ۲۲.
↑ سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۷، ص۳۸۳.
↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص۷۴.

[1] ابن‌منظور، لسان العرب، ج۴، ص۳۴۳.

[2] بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۰۶.

[3] ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۳۲.

[4] حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۵، ص۴۸.

[5] «و شما نه از این رو (خود را هنگام گناه) پنهان می‌داشتید که مبادا گوش و چشم‌ها و پوست‌هایتان به زیان شما گواهی دهند بلکه (از این رو که) می‌پنداشتید خداوند بسیاری از چیزها را که انجام می‌دهید نمی‌داند» سوره فصلت، آیه ۲۲.

[6] نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص۷۴.

[7] «آن را چنین یافت که بر مردمی می‌تافت که در برابر (تابش) آن پوششی برای آنان قرار نداده بودیم» سوره کهف، آیه ۹۰.

[8] فضل بن حسن طبرسی، مجمع البیان، ج۶، ص۷۵۸. سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۳، ص۳۶۲.

[9] «و چون قرآن بخوانی میان تو و آنان که به جهان واپسین ایمان ندارند پرده‌ای فراپوشیده می‌نهیم» سوره اسراء، آیه ۴۵.

[10] سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۳، ص۱۱۳.

[11] «و شما نه از این رو (خود را هنگام گناه) پنهان می‌داشتید که مبادا گوش و چشم‌ها و پوست‌هایتان به زیان شما گواهی دهند بلکه (از این رو که) می‌پنداشتید خداوند بسیاری از چیزها را که انجام می‌دهید نمی‌داند» سوره فصلت، آیه ۲۲.

[12] سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۷، ص۳۸۳.

[13] نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص۷۴.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[استتار در قرآن]] - [[استتار در حدیث]] - [[استتار در فقه سیاسی]] | پرسش مرتبط  = استتار (پرسش)}}
+{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[استتار در فقه سیاسی]] | پرسش مرتبط  = }}
-== مقدمه ==
+'''استتار''' به معنای از پوشانیدن، مخفی کردن و [[پرده‌پوشی]] کردن است که در قرآن نیز مطرح شده است. ستر به تناسب موضوعات مختلف، ظاهری و [[باطنی]] است.
-* استتار: استتار کردن<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۳۹۶.</ref>، پوشانیدن، مخفی کردن <ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۴، ص۳۴۳.</ref>، [[پرده‌پوشی]] کردن<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۰۶.</ref>. اصل آن "ستر" به معنای غطاء و [[پوشش]]<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۳۲.</ref> و مطلق پوشیدگی<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۵، ص۴۸.</ref>.
-*{{متن قرآن|وَمَا كُنْتُمْ تَسْتَتِرُونَ أَنْ يَشْهَدَ عَلَيْكُمْ سَمْعُكُمْ وَلَا أَبْصَارُكُمْ وَلَا جُلُودُكُمْ وَلَكِنْ ظَنَنْتُمْ أَنَّ اللَّهَ لَا يَعْلَمُ كَثِيرًا مِمَّا تَعْمَلُونَ}}<ref>«و شما نه از این رو (خود را هنگام گناه) پنهان می‌داشتید که مبادا گوش و چشم‌ها و پوست‌هایتان به زیان شما گواهی دهند بلکه (از این رو که) می‌پنداشتید خداوند بسیاری از چیزها را که انجام می‌دهید نمی‌داند» سوره فصلت، آیه ۲۲.</ref>.
+== معناشناسی ==
-*"ستر" به تناسب موضوعات مختلف، ظاهری و [[باطنی]] است؛ ستر ظاهری مانند {{متن قرآن|وَجَدَهَا تَطْلُعُ عَلَى قَوْمٍ لَمْ نَجْعَلْ لَهُمْ مِنْ دُونِهَا سِتْرًا}}<ref>«آن را چنین یافت که بر مردمی می‌تافت که در برابر (تابش) آن پوششی برای آنان قرار نداده بودیم» سوره کهف، آیه ۹۰.</ref>. این [[آیه]] درباره قومی در مشرق‌ زمین است که در مقابل [[نور]] [[خورشید]] سرپناه و لباسی نداشته‌اند؛ یعنی در [[زندگی]] وحشی و ابتدایی خود، حتی ساختن سایبان و دوختن [[لباس]] و [[پوشش]] نیز به فکرشان نرسیده بود<ref>فضل بن حسن طبرسی، مجمع البیان، ج۶، ص۷۵۸. سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۳، ص۳۶۲.</ref>. ستر [[باطنی]] مانند [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|وَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ جَعَلْنَا بَيْنَكَ وَبَيْنَ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ حِجَابًا مَسْتُورًا}}<ref>«و چون قرآن بخوانی میان تو و آنان که به جهان واپسین ایمان ندارند پرده‌ای فراپوشیده می‌نهیم» سوره اسراء، آیه ۴۵.</ref>.
+استتار عبارت است از پوشانیدن، مخفی کردن<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۴، ص۳۴۳.</ref>، [[پرده‌پوشی]] کردن<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۰۶.</ref>، [[حاجب]] گرفتن و [[دربان]] گذاشتن. اصل آن "ستر" به معنای غطاء و [[پوشش]]<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۳۲.</ref> و مطلق پوشیدگی<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۵، ص۴۸.</ref> است.
-* [[قرآن کریم]] [[مظهر]] [[معارف الهی]] و حقایق [[روحانی]] است و تنها [[قلوب]] [[پاک]] و [[نورانی]] [[قادر]] به [[درک]] آن هستند؛ لذا عقل‌های [[آلوده]] به صفات خبیث و [[رذایل]] حیوانی و [[عقاید]] [[منحرف]]، از [[قرآن]] محجوب و از [[درک]] مفاهیم آن عاجزند؛ مانند اینکه میان آنها و [[قرآن]] پرده‌ای کشیده باشند <ref>سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۱۳، ص۱۱۳.</ref>.
-* [[خداوند]] به [[اعمال انسان]] [[علم حضوری]] دارد و اعضا و جوارح [[انسان]] نیز خود عامل انجام آن هستند و نزد [[خدای تعالی]] [[شهادت]] می‌دهند: {{متن قرآن|وَمَا كُنْتُمْ تَسْتَتِرُونَ أَنْ يَشْهَدَ عَلَيْكُمْ سَمْعُكُمْ وَلَا أَبْصَارُكُمْ وَلَا جُلُودُكُمْ وَلَكِنْ ظَنَنْتُمْ أَنَّ اللَّهَ لَا يَعْلَمُ كَثِيرًا مِمَّا تَعْمَلُونَ}}<ref>«و شما نه از این رو (خود را هنگام گناه) پنهان می‌داشتید که مبادا گوش و چشم‌ها و پوست‌هایتان به زیان شما گواهی دهند بلکه (از این رو که) می‌پنداشتید خداوند بسیاری از چیزها را که انجام می‌دهید نمی‌داند» سوره فصلت، آیه ۲۲.</ref><ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۷، ص۳۸۳.</ref> لذا پوشاندن [[اعمال]] از [[خداوند]] محال است.
+در قرآن کریم چنین آمده است: {{متن قرآن|وَمَا كُنْتُمْ تَسْتَتِرُونَ أَنْ يَشْهَدَ عَلَيْكُمْ سَمْعُكُمْ وَلَا أَبْصَارُكُمْ وَلَا جُلُودُكُمْ وَلَكِنْ ظَنَنْتُمْ أَنَّ اللَّهَ لَا يَعْلَمُ كَثِيرًا مِمَّا تَعْمَلُونَ}}<ref>«و شما نه از این رو (خود را هنگام گناه) پنهان می‌داشتید که مبادا گوش و چشم‌ها و پوست‌هایتان به زیان شما گواهی دهند بلکه (از این رو که) می‌پنداشتید خداوند بسیاری از چیزها را که انجام می‌دهید نمی‌داند» سوره فصلت، آیه ۲۲.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص۷۴.</ref>
-* مخفی‌ کردن [[اعمال زشت]] و پلیدی‌ها و [[پنهان‌کاری]] از [[صفات رذیله]] [[انسانی]] است که [[ناهنجاری‌ها]] را در [[جامعه]] درونی می‌کند و از آسیب‌های جدی [[جامعه]] [[قرآنی]] است. [[اعتقاد]] به این اصل که هر چیز مخفی و پنهان نزد [[خدای تعالی]] آشکار است، در محو شدن این [[ناهنجاری]] و آسیب [[اجتماعی]] تأثیرگذار است <ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۷۴.</ref>.
+== ستر ظاهری و باطنی ==
+"ستر" به تناسب موضوعات مختلف، ظاهری و [[باطنی]] است؛ ستر ظاهری مانند: {{متن قرآن|وَجَدَهَا تَطْلُعُ عَلَى قَوْمٍ لَمْ نَجْعَلْ لَهُمْ مِنْ دُونِهَا سِتْرًا}}<ref>«آن را چنین یافت که بر مردمی می‌تافت که در برابر (تابش) آن پوششی برای آنان قرار نداده بودیم» سوره کهف، آیه ۹۰.</ref>. این [[آیه]] درباره قومی در مشرق‌ زمین است که در مقابل [[نور]] [[خورشید]] سرپناه و لباسی نداشته‌اند؛ یعنی در [[زندگی]] وحشی و ابتدایی خود، حتی ساختن سایبان و دوختن [[لباس]] و [[پوشش]] نیز به فکرشان نرسیده بود<ref>فضل بن حسن طبرسی، مجمع البیان، ج۶، ص۷۵۸. سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۳، ص۳۶۲.</ref>. ستر [[باطنی]] مانند [[آیه]] {{متن قرآن|وَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ جَعَلْنَا بَيْنَكَ وَبَيْنَ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ حِجَابًا مَسْتُورًا}}<ref>«و چون قرآن بخوانی میان تو و آنان که به جهان واپسین ایمان ندارند پرده‌ای فراپوشیده می‌نهیم» سوره اسراء، آیه ۴۵.</ref>. [[قرآن کریم]] مظهر [[معارف الهی]] و حقایق [[روحانی]] است و تنها [[قلوب]] [[پاک]] و [[نورانی]] قادر به [[درک]] آن هستند؛ لذا عقل‌های [[آلوده]] به صفات خبیث و [[رذایل]] حیوانی و [[عقاید]] [[منحرف]]، از [[قرآن]] محجوب و از [[درک]] مفاهیم آن عاجزند؛ مانند اینکه میان آنها و [[قرآن]] پرده‌ای کشیده باشند<ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۳، ص۱۱۳.</ref>.
+[[خداوند]] به [[اعمال انسان]] [[علم حضوری]] دارد و اعضا و جوارح [[انسان]] نیز خود عامل انجام آن هستند و نزد [[خدای تعالی]] [[شهادت]] می‌دهند: {{متن قرآن|وَمَا كُنْتُمْ تَسْتَتِرُونَ أَنْ يَشْهَدَ عَلَيْكُمْ سَمْعُكُمْ وَلَا أَبْصَارُكُمْ وَلَا جُلُودُكُمْ وَلَكِنْ ظَنَنْتُمْ أَنَّ اللَّهَ لَا يَعْلَمُ كَثِيرًا مِمَّا تَعْمَلُونَ}}<ref>«و شما نه از این رو (خود را هنگام گناه) پنهان می‌داشتید که مبادا گوش و چشم‌ها و پوست‌هایتان به زیان شما گواهی دهند بلکه (از این رو که) می‌پنداشتید خداوند بسیاری از چیزها را که انجام می‌دهید نمی‌داند» سوره فصلت، آیه ۲۲.</ref>.<ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۷، ص۳۸۳.</ref> لذا پوشاندن [[اعمال]] از [[خداوند]] محال است.
+مخفی‌ کردن اعمال زشت و پلیدی‌ها و [[پنهان‌کاری]] از [[صفات رذیله]] [[انسانی]] است که [[ناهنجاری‌ها]] را در [[جامعه]] درونی می‌کند و از آسیب‌های جدی [[جامعه]] [[قرآنی]] است. [[اعتقاد]] به این اصل که هر چیز مخفی و پنهان نزد [[خدای تعالی]] آشکار است، در محو شدن این [[ناهنجاری]] و آسیب [[اجتماعی]] تأثیرگذار است<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص۷۴.</ref>.
 == منابع ==
 {{منابع}}
-* [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']]
+# [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']]
 {{پایان منابع}}
@@ خط ۱۷: / خط ۲۳: @@
 {{پانویس}}
-[[رده:استتار]]
+[[رده:مفاهیم قرآنی]]