حکومت مدینه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|||
| (۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
== آشنایی اجمالی == | == آشنایی اجمالی == | ||
{{اصلی|مدینة النبی}} | {{اصلی|مدینة النبی}} | ||
یکی از شهرهای [[مقدس]] در نظر مسمانان که در عربستان است. پس از [[هجرت]] [[حضرت محمد]] {{صل}} به آنجا، نامش "مدینة الرسول" شد. پس از [[هجرت پیامبر]] این [[شهر]] پایگاه نیرومند [[اسلام]] گشت و جهادها و [[ | یکی از شهرهای [[مقدس]] در نظر مسمانان که در عربستان است. پس از [[هجرت]] [[حضرت محمد]] {{صل}} به آنجا، نامش "مدینة الرسول" شد. پس از [[هجرت پیامبر]] این [[شهر]] پایگاه نیرومند [[اسلام]] گشت و جهادها و فتوحات [[اسلامی]] از همین جا آغاز می‌‌شد. [[رسول خدا]] {{صل}} تا پایان [[عمر]] در همین [[شهر]] زیست و پس از رحلت، همانجا در [[خانه]] خویش به خاک سپرده شد. | ||
[[مسجد النبی]] یکی از مقدس‌ترین [[مساجد]] [[مسلمین]] در همین [[شهر]] و کنار مرقد [[حضرت رسول]] است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۲۰۴؛ [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[مدینه در عصر بعثت (مقاله)|مدینه در عصر بعثت]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، | [[مسجد النبی]] یکی از مقدس‌ترین [[مساجد]] [[مسلمین]] در همین [[شهر]] و کنار مرقد [[حضرت رسول]] است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۲۰۴؛ [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[مدینه در عصر بعثت (مقاله)|مدینه در عصر بعثت]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲]]، ص۲۶۹-۲۷۵.</ref>. | ||
== | == حاکمان مدینه == | ||
=== | === تمیم بن عمرو === | ||
{{اصلی|تمیم بن عمرو}} | |||
تمیم بن عمرو از افراد مورد اعتماد [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} بوده است<ref>تنقیح المقال، ج۱، ص۱۸۷ و سایر کتب رجالی.</ref>. او از طرف [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} تا قبل از [[نصب]] [[سهل بن حنیف]]، والی و [[حاکم]] [[مدینه]] بود<ref>رجال طوسی، ص۳۶، ش۲. خلاصه، ص۲۸، ش۳ و رجال ابن داوود، ص۷۶، ش۲۷.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی ج۱]]، ص۲۵۷-۲۵۸؛ [[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۱ (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۱]]، ص ۱۳۵ - ۱۳۷.</ref> | |||
== کارگزاران مدینه == | === سهل بن حنیف بن واهب انصاری === | ||
=== [[حارث بن ربیع | {{اصلی|سهل بن حنیف بن واهب انصاری}} | ||
[[سهل بن حنیف انصاری]]، از [[برگزیدگان]] [[صحابه]] بود. او در تمام [[جنگ‌های پیامبر]] شرکت داشت و در [[جنگ]] [[احد]] در آن شرایط سخت فرار نکرد. براساس نقل تاریخ نگاران زمانی که [[حضرت علی]]{{ع}} عازم بصره شد، سهل بن حنیف را در بیست و ششم ربیع الاول به فرمانداری مدینه گمارد. سهل تا [[جنگ صفین]] در این سمت باقی ماند<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۱ (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۱]]، ص۱۴۱ ـ ۱۴۲.</ref>. | |||
=== تمام بن عباس === | |||
{{اصلی|تمام بن عباس}} | |||
تمّام بن عباس آخرین [[فرزند]] [[عباس بن عبدالمطلب]] پسر عموی [[رسول خدا]] {{صل}} و [[امیرالمؤمنین علی]] {{ع}} است. او در زمان [[پیامبر اسلام]] {{صل}} در [[مدینه]] متولد شد و مادرش [[ام ولد]] بود. او از [[شیعیان]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} بود و با آن حضرت [[بیعت]] کرد و [[امام]] {{ع}} نیز متقابلاً به وی [[اعتماد]] داشت و او را به [[فرمانداری مدینه]] گمارد؛ زیرا هنگامی که حضرت برای [[سرکوب]] [[ناکثین]] عازم [[بصره]] بود، [[سهل بن حنیف]] را بر [[مدینه]] گمارد، بعد او را نزد خود فراخواند و تمام بن عباس را بر [[امارت]] [[مدینه]] [[نصب]] کرد و سپس او را نیز [[عزل]] نمود و [[ابو ایوب انصاری]] را گمارد<ref>اسد الغابه، ج۱، ص۲۱۲ و ر.ک: تاریخ طبری، ج۵، ص۹۳.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۱، ص۲۵۳-۲۵۴؛ [[حسین مرادی‌نسب|مرادی‌نسب، حسین]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «تمام بن عباس»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص ۲۸۱؛ [[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین]]، ج۱، ص۱۵۲.</ref> | |||
=== ابوایوب انصاری === | |||
{{اصلی|ابوایوب انصاری}} | |||
ابوایوب انصاری از بزرگان [[اصحاب رسول خدا]] {{صل}} بود که در [[جنگ بدر]] و دیگر غزوه‌های [[پیامبر]] شرکت کرده و از سابقین در [[اسلام]] است. زمانی که [[رسول خدا]] {{صل}} به [[مدینه]] [[هجرت]] کرد و به [[مدینه]] رسید، در خانه او ساکن شد. | |||
[[ابوایوب]]، هیچ‌گاه [[ایمان]] و ارادتش به [[ولایت]] و [[جانشینی]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} بعد از [[پیامبر]] {{صل}} کم نشد و همواره به توصیه‌های [[رسول خدا]] {{صل}} در [[حق]] [[اهل‌بیت]] {{ع}} گوش [[جان]] سپرده و در راه تحقق این [[امر الهی]] از هیج تلاشی فروگذار نبود<ref>ر. ک: وقعه صفین، ص۹۳؛ الجمل، ص۱۰۵ و شرح ابن ابی الحدید ج۷، ص۳۶ و ۳۹.</ref>. ایشان جزء آن دسته از بزرگان [[اصحاب پیامبر اکرم]] {{صل}} است که در جنگ‌های [[جمل]] و [[صفین]] در کنار [[حضرت علی]] {{ع}} بود و در رکابش [[شمشیر]] زد و در [[جنگ نهروان]] هم در مقدمه [[سپاه]] و پیشاپیش برای [[جنگ]] با [[خوارج]] پیش رفته است<ref>شرح ابن ابی الحدید، ج۱۰، ص۱۷.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۱، ص۷۰-۷۵؛ [[طلعت ده پهلوانی|ده پهلوانی، طلعت]]، [[ابوایوب انصاری (مقاله)|ابوایوب انصاری]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۵۷-۶۰.</ref> | |||
ابوایوب انصاری بعد از [[جنگ نهروان]]، به سِمَت [[فرمانداری مدینه]] [[منصوب]] شد و بعد از [[حمله]] [[بُسر بن ارطات]]، مدینه را ترک کرد. در این حمله، بسر [[منزل]] او را ویران ساخت<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین]]، ج۱، ص 154.</ref>. | |||
=== حارث بن ربیع === | |||
{{اصلی|حارث بن ربیع}} | |||
حارث بن ربيع، از [[اصحاب رسول خدا]] {{صل}} و نیز از [[اصحاب]] و [[یاران علی]] {{ع}} است. او از جانب [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} بعد از [[ابوایوب انصاری]]، مدتی عامل حضرت در [[مدینه]] بود<ref>رجال طوسی، ص۳۹، ش۱۹.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۱، ص۳۲۷؛ [[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین]]، ج۱، ص ۱۶۴.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۲۵: | خط ۴۱: | ||
# [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه دینی''']] | # [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه دینی''']] | ||
# [[پرونده:42439.jpg|22px]] [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[مدینه در عصر بعثت (مقاله)|مدینه در عصر بعثت]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲''']] | # [[پرونده:42439.jpg|22px]] [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[مدینه در عصر بعثت (مقاله)|مدینه در عصر بعثت]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲''']] | ||
# [[پرونده:1379452.jpg|22px]] [[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|'''اصحاب امام علی''']] | |||
# [[پرونده:1100829.jpg|22px]] [[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۱ (کتاب)|'''سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۱''']] | |||
# [[پرونده:IM009658.jpg|22px]] [[حسین مرادی‌نسب|مرادی‌نسب، حسین]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|'''مقاله «تمام بن عباس»، دانشنامه سیره نبوی ج۲''']] | |||
# [[پرونده:42439.jpg|22px]] [[طلعت ده پهلوانی|ده پهلوانی، طلعت]]، [[ابوایوب انصاری - ده پهلوانی (مقاله)|مقاله «ابوایوب انصاری»]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
| خط ۳۰: | خط ۵۰: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:شهرهای عربستان]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۳۱
آشنایی اجمالی
یکی از شهرهای مقدس در نظر مسمانان که در عربستان است. پس از هجرت حضرت محمد (ص) به آنجا، نامش "مدینة الرسول" شد. پس از هجرت پیامبر این شهر پایگاه نیرومند اسلام گشت و جهادها و فتوحات اسلامی از همین جا آغاز می‌‌شد. رسول خدا (ص) تا پایان عمر در همین شهر زیست و پس از رحلت، همانجا در خانه خویش به خاک سپرده شد.
مسجد النبی یکی از مقدس‌ترین مساجد مسلمین در همین شهر و کنار مرقد حضرت رسول است[۱].
حاکمان مدینه
تمیم بن عمرو
تمیم بن عمرو از افراد مورد اعتماد امیرالمؤمنین (ع) بوده است[۲]. او از طرف امیرالمؤمنین (ع) تا قبل از نصب سهل بن حنیف، والی و حاکم مدینه بود[۳].[۴]
سهل بن حنیف بن واهب انصاری
سهل بن حنیف انصاری، از برگزیدگان صحابه بود. او در تمام جنگ‌های پیامبر شرکت داشت و در جنگ احد در آن شرایط سخت فرار نکرد. براساس نقل تاریخ نگاران زمانی که حضرت علی(ع) عازم بصره شد، سهل بن حنیف را در بیست و ششم ربیع الاول به فرمانداری مدینه گمارد. سهل تا جنگ صفین در این سمت باقی ماند[۵].
تمام بن عباس
تمّام بن عباس آخرین فرزند عباس بن عبدالمطلب پسر عموی رسول خدا (ص) و امیرالمؤمنین علی (ع) است. او در زمان پیامبر اسلام (ص) در مدینه متولد شد و مادرش ام ولد بود. او از شیعیان امیرالمؤمنین (ع) بود و با آن حضرت بیعت کرد و امام (ع) نیز متقابلاً به وی اعتماد داشت و او را به فرمانداری مدینه گمارد؛ زیرا هنگامی که حضرت برای سرکوب ناکثین عازم بصره بود، سهل بن حنیف را بر مدینه گمارد، بعد او را نزد خود فراخواند و تمام بن عباس را بر امارت مدینه نصب کرد و سپس او را نیز عزل نمود و ابو ایوب انصاری را گمارد[۶].[۷]
ابوایوب انصاری
ابوایوب انصاری از بزرگان اصحاب رسول خدا (ص) بود که در جنگ بدر و دیگر غزوه‌های پیامبر شرکت کرده و از سابقین در اسلام است. زمانی که رسول خدا (ص) به مدینه هجرت کرد و به مدینه رسید، در خانه او ساکن شد.
ابوایوب، هیچ‌گاه ایمان و ارادتش به ولایت و جانشینی امیرالمؤمنین (ع) بعد از پیامبر (ص) کم نشد و همواره به توصیه‌های رسول خدا (ص) در حق اهل‌بیت (ع) گوش جان سپرده و در راه تحقق این امر الهی از هیج تلاشی فروگذار نبود[۸]. ایشان جزء آن دسته از بزرگان اصحاب پیامبر اکرم (ص) است که در جنگ‌های جمل و صفین در کنار حضرت علی (ع) بود و در رکابش شمشیر زد و در جنگ نهروان هم در مقدمه سپاه و پیشاپیش برای جنگ با خوارج پیش رفته است[۹].[۱۰]
ابوایوب انصاری بعد از جنگ نهروان، به سِمَت فرمانداری مدینه منصوب شد و بعد از حمله بُسر بن ارطات، مدینه را ترک کرد. در این حمله، بسر منزل او را ویران ساخت[۱۱].
حارث بن ربیع
حارث بن ربيع، از اصحاب رسول خدا (ص) و نیز از اصحاب و یاران علی (ع) است. او از جانب امیرالمؤمنین (ع) بعد از ابوایوب انصاری، مدتی عامل حضرت در مدینه بود[۱۲].[۱۳]
منابع
محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی
حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مدینه در عصر بعثت، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲
ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی
ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۱
مرادی‌نسب، حسین، مقاله «تمام بن عباس»، دانشنامه سیره نبوی ج۲- ده پهلوانی، طلعت، مقاله «ابوایوب انصاری»، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱
پانویس
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۲۰۴؛ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مدینه در عصر بعثت، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲، ص۲۶۹-۲۷۵.
- ↑ تنقیح المقال، ج۱، ص۱۸۷ و سایر کتب رجالی.
- ↑ رجال طوسی، ص۳۶، ش۲. خلاصه، ص۲۸، ش۳ و رجال ابن داوود، ص۷۶، ش۲۷.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی ج۱، ص۲۵۷-۲۵۸؛ ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۱، ص ۱۳۵ - ۱۳۷.
- ↑ ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۱، ص۱۴۱ ـ ۱۴۲.
- ↑ اسد الغابه، ج۱، ص۲۱۲ و ر.ک: تاریخ طبری، ج۵، ص۹۳.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۲۵۳-۲۵۴؛ مرادی‌نسب، حسین، مقاله «تمام بن عباس»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص ۲۸۱؛ ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین، ج۱، ص۱۵۲.
- ↑ ر. ک: وقعه صفین، ص۹۳؛ الجمل، ص۱۰۵ و شرح ابن ابی الحدید ج۷، ص۳۶ و ۳۹.
- ↑ شرح ابن ابی الحدید، ج۱۰، ص۱۷.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۷۰-۷۵؛ ده پهلوانی، طلعت، ابوایوب انصاری، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص۵۷-۶۰.
- ↑ ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین، ج۱، ص 154.
- ↑ رجال طوسی، ص۳۹، ش۱۹.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۳۲۷؛ ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین، ج۱، ص ۱۶۴.