امت: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۲۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[امت در لغت]] - [[امت در قرآن]] - [[امت در فقه سیاسی]] - [[امت در معارف دعا و زیارات]] - [[امت در معارف و سیره سجادی]] - [[امت در معارف و سیره رضوی]] - [[امت در معارف و سیره حسینی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
'''امّت''' گروهی همسان در [[دین]]، [[آیین]]، [[زمان]]، مکان و... است که در اصطلاح امروزی به آن [[جامعه]] یا [[ملت]] گفته می‌شود. | |||
==واژه‌شناسی لغوی== | == واژه‌شناسی لغوی == | ||
[[امّت]] به‌معنای قصد مخصوص است و به گروهی گفته می‌شود که مورد قصد و توجّه مخصوص دیگران واقع شده<ref>التحقیق، ج ۱، ص ۱۳۵، «امم».</ref> و در یک ویژگی مانند [[دین]]، زمان، مکان، نوع یا صنف مشترک و همسان باشند. این ویژگی می‌تواند اختیاری یا غیر اختیاری باشد، بر این اساس به [[پیروان]] یک [[دین]] و [[آیین]] بر اثر همسانی در [[دین]]، [[امّت]] می‌گویند و به مردمی که همزمان با یکدیگر در یک قرن یا در منطقه‌ای از [[زمین]] [[زندگی]] می‌کنند یا گروهی از [[مردم]] که دارای عملکرد یکسان‌اند، [[امّت]] اطلاق می‌شود<ref>مفردات، ص ۸۶؛ مجمع‌البحرین، ج ۱، ص ۱۰۸؛ ترتیب‌العین، ص ۵۴، «امم».</ref> برخی [[امت]] را به معنای قرن و [[نسل]] [[انسانی]] دانسته‌اند<ref>لسان العرب، ج ۱، ص ۲۱۵، «امم».</ref><ref>[[علی نصیری|نصیری، علی]]، [[امت (مقاله)|امت]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۴، ص ۲۵۴ - ۲۶۵.</ref>. | |||
کلمه امت، مساوی است با آنچه امروز [[جامعه]] و یا [[ملت]] گفته می‌شود<ref>[[مرتضی مطهری]]، اسلام و مقتضیات زمان، جلد دوم، ص۲۱۴.</ref> به عبارت دیگر اُمّت، یعنی جامعه که مرکّب است از گروه‌ها و یا از طبقات مختلف<ref>[[مرتضی مطهری]]، مجموعه آثار، ج۲، ص۴۵۴.</ref><ref>[[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۱۱۷.</ref> | |||
==[[ | == امت در قرآن == | ||
واژه امت ۶۵ بار در [[قرآن]] آمده است که ۵۲ مورد آن به صورت مفرد "[[امّت]]" و ۱۳ مورد به صورت جمع "اُمَم" است<ref>[[علی نصیری|نصیری، علی]]، [[امت (مقاله)|امت]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۴، ص ۲۵۴ - ۲۶۵.</ref>. | |||
==[[ | ==[[مفهوم امت]]== | ||
#'''معنای لغوی:''' در لغت [[عربی]] است به معنای جماعتی با مقصد واحد و [[قوم]] به مفهوم جمعیتی با رابطه نسبی واحد و [[ملت]] به معنی مردمی با مسیر واحد و بالاخره [[وطن]] به مفهوم سرزمینی که مردمی را در بر می‌گیرد آمده است و در [[حقیقت]] همه این الفاظ حاکی از [[جمعیت]] متشکلی است که یک پیوند خاص آنها را به یکدیگر مرتبط کرده است و عامل ربط و عنصر پیوند را می‌توان از مضاف‌الیه این کلمات به دست آورد، مانند [[امت اسلام]]، قوم [[پیامبر]]{{صل}}، [[ملت یهود]] و [[وطن اسلامی]] و از آنجا که عنصر اصلی پیوند و [[ارتباط]] [[انسان‌ها]] در دیدگاه [[اسلام]] این است، بنابراین از نظر [[تفسیر]] لغوی [[آیات]] مربوط به این واژه‌ها می‌توان گفت که استفاده از این کلمات در مورد اسلام، [[مسیحیت]] و [[یهود]] یکسان است و [[آیه]] {{متن قرآن|تِلْكَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ}}<ref>«آن، امّتی بود که از میان برخاست» سوره بقره، آیه ۱۳۴.</ref> می‌تواند هر امتی را با [[عقیده]] خاصش شامل شود؛ | |||
#'''مفهوم اصطلاحی:''' تفسیر الفاظ [[قرآن]] و [[حدیث]] به معنای اصطلاحی در صورتی ممکن است که معنای اصطلاحی در [[زمان]] صدور آن دو وجود داشته، باشد و بی‌شک اگر چنین معنی اصطلاحی برای کلماتی چون [[امت]]، قوم، ملت و وطن وجود داشته، آن مفهومی نیست که در سده نوزدهم به بعد در [[علوم سیاسی]] و مباحث [[جامعه‌شناسی]] مطرح شده است؛ | |||
#'''معنای [[عرفی]]:''' تفاوت معانی لغوی با مفاهیم عرفی قابل [[انکار]] نیست و در واژه‌هایی چون [[عقد]]، [[میزان]] و [[وکیل]] کاملاً صادق است و مفاهیم عرفی این کلمات با معانی لغوی آنها متفاوت بوده، اما در [[صدق]] مفهوم عرفی، نیز باید داشتن معنای عرفی، متعلق به زمان صدور، احراز شود<ref>فقه سیاسی، ج۱۰، ص۸۲-۸۳.</ref>.<ref>[[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی، عباس علی]]، [[دانشنامه فقه سیاسی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فقه سیاسی]]، ص ۳۰۲.</ref> | |||
== | == [[هویت امت]] == | ||
==[[ | == [[وحدت]] یا تکثر امت == | ||
==[[ | == تشابه [[امت‌ها]] == | ||
==[[ | == [[هدایت امت]] == | ||
== | == [[دین]] و [[شریعت]] [[امت‌ها]] == | ||
== [[مکنت]] و [[قدرت]] در امّت‌های پیشین == | |||
== [[سنت‌های الهی]] درباره [[امت‌ها]] == | |||
===[[ | === ارسال [[پیامبران]] {{عم}} === | ||
==[[ | === [[تعذیب]] و [[هلاک ساختن]] [[امّت‌ها]] پس از [[اتمام حجت الهی]] === | ||
== | === [[هلاکت]] [[امّت‌ها]] بر اثر [[ستم]] و [[ناسپاسی]] === | ||
== | === [[تغییر]] [[سرنوشت]] [[امّت‌ها]] بر اثر عملکرد خود === | ||
== | == امت [[برتر]] == | ||
==[[امت قائمه]]== | |||
==[[امت مسلمه]]== | |||
==[[امت مقتصده]]== | |||
== فرجام [[امّت‌ها]] در [[قیامت]] == | |||
[[رده: | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:000055.jpg|22px]] [[علی نصیری|نصیری، علی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴''']] | |||
# [[پرونده:1100662.jpg|22px]] [[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|'''فرهنگ مطهر''']] | |||
# [[پرونده: 1100699.jpg|22px]] [[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی، عباس علی]]، [[دانشنامه فقه سیاسی ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه فقه سیاسی ج۱''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | |||
[[رده:امت]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۹ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۴۲
امت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: امت در لغت - امت در قرآن - امت در فقه سیاسی - امت در معارف دعا و زیارات - امت در معارف و سیره سجادی - امت در معارف و سیره رضوی - امت در معارف و سیره حسینی - پرسش مرتبط نداردامّت گروهی همسان در دین، آیین، زمان، مکان و... است که در اصطلاح امروزی به آن جامعه یا ملت گفته می‌شود.
واژه‌شناسی لغوی
امّت به‌معنای قصد مخصوص است و به گروهی گفته می‌شود که مورد قصد و توجّه مخصوص دیگران واقع شده[۱] و در یک ویژگی مانند دین، زمان، مکان، نوع یا صنف مشترک و همسان باشند. این ویژگی می‌تواند اختیاری یا غیر اختیاری باشد، بر این اساس به پیروان یک دین و آیین بر اثر همسانی در دین، امّت می‌گویند و به مردمی که همزمان با یکدیگر در یک قرن یا در منطقه‌ای از زمین زندگی می‌کنند یا گروهی از مردم که دارای عملکرد یکسان‌اند، امّت اطلاق می‌شود[۲] برخی امت را به معنای قرن و نسل انسانی دانسته‌اند[۳][۴].
کلمه امت، مساوی است با آنچه امروز جامعه و یا ملت گفته می‌شود[۵] به عبارت دیگر اُمّت، یعنی جامعه که مرکّب است از گروه‌ها و یا از طبقات مختلف[۶][۷]
امت در قرآن
واژه امت ۶۵ بار در قرآن آمده است که ۵۲ مورد آن به صورت مفرد "امّت" و ۱۳ مورد به صورت جمع "اُمَم" است[۸].
مفهوم امت
- معنای لغوی: در لغت عربی است به معنای جماعتی با مقصد واحد و قوم به مفهوم جمعیتی با رابطه نسبی واحد و ملت به معنی مردمی با مسیر واحد و بالاخره وطن به مفهوم سرزمینی که مردمی را در بر می‌گیرد آمده است و در حقیقت همه این الفاظ حاکی از جمعیت متشکلی است که یک پیوند خاص آنها را به یکدیگر مرتبط کرده است و عامل ربط و عنصر پیوند را می‌توان از مضاف‌الیه این کلمات به دست آورد، مانند امت اسلام، قوم پیامبر(ص)، ملت یهود و وطن اسلامی و از آنجا که عنصر اصلی پیوند و ارتباط انسان‌ها در دیدگاه اسلام این است، بنابراین از نظر تفسیر لغوی آیات مربوط به این واژه‌ها می‌توان گفت که استفاده از این کلمات در مورد اسلام، مسیحیت و یهود یکسان است و آیه ﴿تِلْكَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ﴾[۹] می‌تواند هر امتی را با عقیده خاصش شامل شود؛
- مفهوم اصطلاحی: تفسیر الفاظ قرآن و حدیث به معنای اصطلاحی در صورتی ممکن است که معنای اصطلاحی در زمان صدور آن دو وجود داشته، باشد و بی‌شک اگر چنین معنی اصطلاحی برای کلماتی چون امت، قوم، ملت و وطن وجود داشته، آن مفهومی نیست که در سده نوزدهم به بعد در علوم سیاسی و مباحث جامعه‌شناسی مطرح شده است؛
- معنای عرفی: تفاوت معانی لغوی با مفاهیم عرفی قابل انکار نیست و در واژه‌هایی چون عقد، میزان و وکیل کاملاً صادق است و مفاهیم عرفی این کلمات با معانی لغوی آنها متفاوت بوده، اما در صدق مفهوم عرفی، نیز باید داشتن معنای عرفی، متعلق به زمان صدور، احراز شود[۱۰].[۱۱]
هویت امت
وحدت یا تکثر امت
تشابه امت‌ها
هدایت امت
دین و شریعت امت‌ها
مکنت و قدرت در امّت‌های پیشین
سنت‌های الهی درباره امت‌ها
ارسال پیامبران (ع)
تعذیب و هلاک ساختن امّت‌ها پس از اتمام حجت الهی
هلاکت امّت‌ها بر اثر ستم و ناسپاسی
تغییر سرنوشت امّت‌ها بر اثر عملکرد خود
امت برتر
امت قائمه
امت مسلمه
امت مقتصده
فرجام امّت‌ها در قیامت
منابع
پانویس
- ↑ التحقیق، ج ۱، ص ۱۳۵، «امم».
- ↑ مفردات، ص ۸۶؛ مجمع‌البحرین، ج ۱، ص ۱۰۸؛ ترتیب‌العین، ص ۵۴، «امم».
- ↑ لسان العرب، ج ۱، ص ۲۱۵، «امم».
- ↑ نصیری، علی، امت، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۴، ص ۲۵۴ - ۲۶۵.
- ↑ مرتضی مطهری، اسلام و مقتضیات زمان، جلد دوم، ص۲۱۴.
- ↑ مرتضی مطهری، مجموعه آثار، ج۲، ص۴۵۴.
- ↑ زکریایی، محمد علی، فرهنگ مطهر، ص ۱۱۷.
- ↑ نصیری، علی، امت، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۴، ص ۲۵۴ - ۲۶۵.
- ↑ «آن، امّتی بود که از میان برخاست» سوره بقره، آیه ۱۳۴.
- ↑ فقه سیاسی، ج۱۰، ص۸۲-۸۳.
- ↑ عمید زنجانی، عباس علی، دانشنامه فقه سیاسی، ص ۳۰۲.