مقداد بن اسود کندی: تفاوت میان نسخه‌ها
(تغییرمسیر به مقداد بن اسود) برچسب: تغییر مسیر جدید |
(←مقدمه) |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
# | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل = مقداد بن اسود کندی | مداخل مرتبط = [[مقداد بن اسود کندی در تراجم و رجال]] - [[مقداد بن اسود کندی در تاریخ اسلامی]] - [[مقداد بن اسود کندی در معارف مهدویت]]| پرسش مرتبط = }} | ||
{{جعبه اطلاعات اصحاب | |||
| نام = مقداد بن اسود | |||
| مشهور به = | |||
| نام تصویر = قبرستان بقیع.jpg | |||
| عرض تصویر = | |||
| توضیح تصویر = قبرستان بقیع مشهور به بقیع غَرقَد | |||
| نام کامل = مقداد بن اسود کندی | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| جنسیت = مرد | |||
| کنیه = {{فهرست جعبه افقی| ابومعبد | ابوسعید }} | |||
| لقب = | |||
| اهل = | |||
| از قبیله = {{فهرست جعبه افقی| [[قضاعه]] | [[کنده]] }} | |||
| از تیره = [[بهراء]] | |||
| پدر = | |||
| مادر = | |||
| همسر = [[ضباعة بنت زبیر بن عبدالمطلب]] | |||
| پسر = [[عبدالله بن مقداد بن اسود]] | |||
| دختر = [[کریمه بنت مقداد بن اسود]] | |||
| خواهر = | |||
| برادر = | |||
| خویشاوندان = | |||
| وابستگان = | |||
| تاریخ تولد = [[۱۶ عام‌الفیل]] | |||
| محل تولد = [[یمن]] | |||
| محل زندگی = {{فهرست جعبه افقی| [[حضرموت]] | [[مکه]] | [[مدینه]] }} | |||
| تاریخ درگذشت = [[۳۳ هجری]] | |||
| محل درگذشت = [[جرف]] | |||
| تاریخ شهادت = | |||
| محل شهادت = | |||
| طول عمر = ۷۰ سال | |||
| محل دفن = [[مدینه]] | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| از اصحاب = {{فهرست جعبه افقی| [[پیامبر خاتم]] | [[امام علی]] }} | |||
| از طبقه = | |||
| در جنگ = {{فهرست جعبه افقی| [[جنگ بدر]] | [[جنگ احد]] | [[فتح مصر]] | [[فتح اسکندریه]] }} | |||
| نقش‌ها = | |||
| فعالیت‌ها = | |||
| علت شهرت = | |||
| علت درگذشت = بر اثر [[فتق شکم]] | |||
| علت شهادت = | |||
| راوی از = | |||
| روایات مشهور = | |||
| مشایخ او = | |||
| راویان از او = | |||
| آخرین راوی از او = | |||
}} | |||
== مقدمه == | |||
[[مقداد|مقداد بن اسود کندی]]، از [[صحابه]] بزرگ [[رسول خدا]] {{صل}} و [[یاوران]] [[علی بن ابی طالب]] {{ع}}، شخصیتی بارز، دانشمند و [[دلاور]] بود<ref>احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۲۰۴؛ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۱، ص۵۰۶؛ عزالدین ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفة الصحابه، ج۴، ص۴۷۵؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۳۲۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۱۱۹.</ref>.<ref>ر. ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۲۱۹؛ [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[مقداد بن اسود (مقاله)|مقداد بن اسود]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ۳۱۶-۳۱۷؛ [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۶۸۹.</ref> او از اولین کسانی بود که به [[رسول خدا]] {{صل}} [[ایمان]] آورد و یکی از هفت نفری است که در آغاز [[دعوت پیامبر]] {{صل}} اسلامِ خود را علنی کرد. او همراه [[مسلمانان]] به [[حبشه]] رفت؛ اما بعد از چندی به [[مکه]] بازگشت و در سریه ابوعبیدة بن [[حارث]] به [[مدینه]] رفت<ref>ر. ک: [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[مقداد بن اسود (مقاله)|مقداد بن اسود]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ص۳۱۷-۳۱۸.</ref>. او را مجمعِ [[فضایل]] و [[مناقب]] دانسته‌اند و یکی از «ارکان اربعه» شمرده‌اند و [[پیامبر خدا]]، وی را یکی از چهار نفری برشمرده است که [[بهشت]]، شیفته دیدار آنان است<ref>ر.ک: [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۸۵۸.</ref>. | |||
== اوصاف ظاهری == | |||
[[مقداد]]، مردی بلند قد و چهره‌ای گندمگون داشت، سیه چرده، با شکمی بزرگ و سری پر مو، با چشم‌های درشت و ابروهای پیوستۀ مشکی که ریش زیبای خود را زرد می‌کرد<ref>ر. ک: [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[مقداد بن اسود (مقاله)|مقداد بن اسود]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ص۳۱۷؛ [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۸۵۸.</ref>. | |||
== [[ازدواج]] == | |||
[[مقداد]]، دختری از [[طایفه]] [[قریش]] را خواستگاری کرد؛ اما [[پدر]] آن دختر به او جواب رد داد. [[رسول خدا]] {{صل}} [[ضباعة بنت زبیر بن عبدالمطلب]] را به [[ازدواج]] وی در آورد. از [[ضباعة]]، [[عبدالله]] و کریمه به [[دنیا]] آمد و [[عبدالله]] در [[جنگ جمل]] در رکاب [[علی]] {{ع}} به [[شهادت]] رسید<ref>ر. ک: [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[مقداد بن اسود (مقاله)|مقداد بن اسود]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ص۳۱۷.</ref>. | |||
== شرکت در [[جنگ]] ها == | |||
[[مقداد]] در نبردهای [[صدر اسلام]] حضور داشت و در [[جنگ بدر]] از کسانی بود که برای [[جنگ]] اعلام [[آمادگی]] کرد<ref>عزالدین ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفة الصحابه، ج۴، ص۴۷۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۱۲۰؛ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۴۳۴؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۸۰- ۵۸۱.</ref> و در [[جنگ اُحد]] جزء تیراندازان بود. در [[فتح]] «[[مصر]]» و «اسکندریه» از برجستگان [[سپاه اسلام]] بود<ref>ر. ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۲۱۹؛ [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[مقداد بن اسود (مقاله)|مقداد بن اسود]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ص۳۱۸-۳۱۹؛ [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۶۸۹.</ref>. | |||
== [[دفاع از حریم ولایت]] == | |||
پس از [[رحلت رسول اکرم]] {{صل}}، در [[صراط مستقیم]] [[ولایت]] ماند و [[حق]] را با [[علی]] {{ع}} می‌‌دانست و [[مخالفت]] خود را با [[تغییر]] [[نادرست]] جریان [[رهبری]] [[امت]] پس از [[پیامبر خدا]] در [[مسجد]] [[نبوی]] آشکارا بیان کرد<ref>ر. ک: [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۸۵۸.</ref> و با [[ابوبکر]] [[بیعت]] نکرد و همراه با [[سلمان]]، [[ابوذر]] و تعداد اندکی از [[مسلمانان]] به [[امام علی]] {{ع}} [[وفادار]] ماند و در موقعیت‌های مختلف، [[مقام]] و [[منزلت]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} را یادآور شد. در دوران [[خانه‌نشینی]] [[امام]]، همواره در تمام [[سختی‌ها]]، [[یار]] و [[مطیع]] [[فرامین]] ایشان بود. در جریان [[شورای شش نفره]] برای [[تعیین خلیفه]]، به عبدالرحمان [[اعتراض]] کرد که چرا [[علی]] {{ع}} را ترک کردید<ref>یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ الیعقوبی، ج۱، ص۵۲۴؛ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، ج۴، ص۲۳۳.</ref>.<ref>ر. ک: [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[مقداد بن اسود (مقاله)|مقداد بن اسود]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ص۳۱۹-۳۲۰.</ref> برخی [[روایات]]، [[مقداد]] را مطیع‌ترین [[یار]] [[امام علی]] {{ع}} دانسته‌اند و او از معدود کسانی است که بر [[پیکر مطهر]] زهرای [[طاهره]] {{س}} [[نماز]] گزارد. | |||
[[مقداد]] با [[خلافت عثمان]]، [[مخالفت]] کرد و با [[سخنرانی]] شکوهمندی در [[مسجد]] [[مدینه]]، این [[مخالفت]] را اعلام داشت و گفت: «من از [[قریش]] در شگفتم! آنان مردی را وا نهاده‌اند که کسی را از او داناتر و عادل‌تر نمی‌شناسم... هان! به [[خدا]] [[سوگند]]، اگر یاورانی می‌یافتم....»<ref>ر. ک: [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۸۵۸.</ref>. | |||
== [[مدح]] [[مقداد]] در [[روایات]] == | |||
[[پیامبر]] {{صل}} درباره [[مقداد]] فرمود: «[[مقداد]] از ماست. [[خداوند]]، [[دشمن]] است با کسی که [[دشمن]] اوست و [[دوست]] است با کسی که [[دوست]] اوست»<ref>{{متن حدیث|ذَاكَ مِنَّا أَبْغَضَ اللَّهُ مَنْ أَبْغَضَهُ وَ أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّهُ }}؛ شیخ مفید، الاختصاص، ص۲۲۳.</ref>. همچنین فرمود: «[[خداوند]] مرا به [[دوستی]] با چهار نفر [[مأمور]] کرده است: [[علی]]، [[سلمان]]، [[مقداد]] و [[ابوذر]]»<ref>{{متن حدیث|َ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ اللَّهَ أَمَرَنِي بِحُبِّ أَرْبَعَةٍ قَالُوا وَ مَنْ هُمْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ثُمَّ سَكَتَ ثُمَّ قَالَ إِنَّ اللَّهَ أَمَرَنِي بِحُبِّ أَرْبَعَةٍ قَالُوا وَ مَنْ هُمْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ثُمَّ سَكَتَ ثُمَّ قَالَ إِنَّ اللَّهَ أَمَرَنِي بِحُبِّ أَرْبَعَةٍ قَالُوا وَ مَنْ هُمْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ وَ الْمِقْدَادُ بْنُ أَسْوَدَ وَ أَبُو ذَرٍّ الْغِفَارِيُّ وَ سَلْمَانُ الْفَارِسِيُّ}}؛ شیخ مفید، الاختصاص، ص۹؛ شیخ صدوق، الخصال، ج۱، ص۲۵۳.</ref>. لذا [[مقداد]] از ارکان چهارگانه [[ایمان]] به شمار می‌آید. | |||
در [[روایت]] دیگری آمده: «[[بهشت]]، [[مشتاق]] [[مقداد]] است»<ref>معجم رجال الحدیث، ج ۸، ص ۳۱۴.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} دربارۀ آیۀ: {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}<ref>«بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را» سوره شوری، آیه ۲۳.</ref> فرمود: «به [[خدا]] [[سوگند]]! کسی به این [[آیه]] عمل نکرد، مگر هفت نفر و [[مقداد]] یکی از آنها بود»<ref>{{متن حدیث| فَوَ اللَّهِ مَا وَفَى بِهَا إِلَّا سَبْعَةُ نَفَرٍ سَلْمَانُ وَ أَبُو ذَرٍّ الْغِفَارِيُّ وَ عَمَّارٌ وَ الْمِقْدَادُ وَ جَابِرُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ وَ مَوْلًى لِرَسُولِ اللَّهِ ص يُقَالُ لَهُ شَبِيبٌ وَ زَيْدُ بْنُ أَرْقَم}}؛ شیخ مفید، الاختصاص، ص۶۳؛ حمیری قمی، عبدالله بن جعفر، قرب الاسناد، ص۴۱.</ref>. | |||
هنگامی که [[حضرت قائم]] {{ع}} [[قیام]] کند، بیست و هفت نفر را زنده می‌‌کند که یکی از آنان [[مقداد]] است<ref>[[نجم الدین طبسی|طبسی، نجم الدین]]، [[چشم‌اندازی به حکومت مهدی (کتاب)|چشم‌اندازی به حکومت مهدی]]، ص ۱۷۱.</ref><ref>ر. ک: [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[مقداد بن اسود (مقاله)|مقداد بن اسود]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ص۳۲۰-۳۲۱؛ [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۶۸۹.</ref> | |||
== [[رحلت]] [[مقداد]] == | |||
[[مقداد]] اواخر عمرش در «[[جرف]]»[[سکونت]] داشت و سال ۳۳ [[هجری]] در هفتاد سالگی، بر اثر فتق شکم یا خوردن روغن کرچک از [[دنیا]] رفت<ref>بلاذری، احمد بن یحیی، الانساب الاشراف، ج۱، ص۲۰۵؛ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۱، ص۵۰۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۱۲۱؛ عزالدین ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفة الصحابه، ج۴، ص۴۷۸.</ref>. پیکر مطهرش را به [[مدینه]] آوردند و [[عثمان بن عفان]] بر او [[نماز]] خواند و در [[قبرستان بقیع]] به [[خاک]] سپرده شد<ref>ر. ک: [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[مقداد بن اسود (مقاله)|مقداد بن اسود]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ص۳۲۰-۳۲۱؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۲۱۹.</ref>. | |||
[[مقداد]]از ابتدا ثروتمند بود و [[وصیت]] کرد ۳۶ هزار درهم از دارایی‌اش را به [[حسن]] و [[حسین]] {{عم}} بدهند. این [[وصیت]]، نشان‌دهنده [[محبت]] او به [[اهل‌بیت]] و [[بزرگداشت]] و [[احترام]] او نسبت به ایشان است<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۸۵۸.</ref>. | |||
== جستارهای وابسته == | |||
{{مدخل وابسته}} | |||
* [[قضاعه]] (قبیله) | |||
* [[کنده]] (قبیله) | |||
{{پایان مدخل وابسته}} | |||
== منابع == | |||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه دینی''']] | |||
# [[پرونده:42439.jpg|22px]] [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[مقداد بن اسود (مقاله)|مقداد بن اسود]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲''']] | |||
# [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']] | |||
# [[پرونده:13681148.jpg|22px]] [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|'''گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | |||
[[رده:مدخل گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]] | |||
[[رده:اعلام]] | |||
[[رده:اصحاب پیامبر]] | |||
[[رده:اصحاب امام علی]] | |||
{{صحابه مهاجر به مدینه}} | |||
{{شرطة‌الخمیس}} | |||
[[رده:قضاعه]] | |||
[[رده:کنده]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۱۱
این مدخل زیرشاخهٔ بحث صحابه است. مقداد بن اسود کندی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: مقداد بن اسود کندی در تراجم و رجال - مقداد بن اسود کندی در تاریخ اسلامی - مقداد بن اسود کندی در معارف مهدویت - پرسش مرتبط ندارد| مقداد بن اسود | |
|---|---|
 قبرستان بقیع مشهور به بقیع غَرقَد | |
| نام کامل | مقداد بن اسود کندی |
| جنسیت | مرد |
| کنیه |
|
| از قبیله | |
| از تیره | بهراء |
| همسر | ضباعة بنت زبیر بن عبدالمطلب |
| پسر | عبدالله بن مقداد بن اسود |
| دختر | کریمه بنت مقداد بن اسود |
| تاریخ تولد | ۱۶ عام‌الفیل |
| محل تولد | یمن |
| محل زندگی | |
| درگذشت | ۳۳ هجری، جرف |
| طول عمر | ۷۰ سال |
| محل آرامگاه | مدینه |
| از اصحاب | |
| حضور در جنگ | |
| علت درگذشت | بر اثر فتق شکم |
مقدمه
مقداد بن اسود کندی، از صحابه بزرگ رسول خدا (ص) و یاوران علی بن ابی طالب (ع)، شخصیتی بارز، دانشمند و دلاور بود[۱].[۲] او از اولین کسانی بود که به رسول خدا (ص) ایمان آورد و یکی از هفت نفری است که در آغاز دعوت پیامبر (ص) اسلامِ خود را علنی کرد. او همراه مسلمانان به حبشه رفت؛ اما بعد از چندی به مکه بازگشت و در سریه ابوعبیدة بن حارث به مدینه رفت[۳]. او را مجمعِ فضایل و مناقب دانسته‌اند و یکی از «ارکان اربعه» شمرده‌اند و پیامبر خدا، وی را یکی از چهار نفری برشمرده است که بهشت، شیفته دیدار آنان است[۴].
اوصاف ظاهری
مقداد، مردی بلند قد و چهره‌ای گندمگون داشت، سیه چرده، با شکمی بزرگ و سری پر مو، با چشم‌های درشت و ابروهای پیوستۀ مشکی که ریش زیبای خود را زرد می‌کرد[۵].
ازدواج
مقداد، دختری از طایفه قریش را خواستگاری کرد؛ اما پدر آن دختر به او جواب رد داد. رسول خدا (ص) ضباعة بنت زبیر بن عبدالمطلب را به ازدواج وی در آورد. از ضباعة، عبدالله و کریمه به دنیا آمد و عبدالله در جنگ جمل در رکاب علی (ع) به شهادت رسید[۶].
شرکت در جنگ ها
مقداد در نبردهای صدر اسلام حضور داشت و در جنگ بدر از کسانی بود که برای جنگ اعلام آمادگی کرد[۷] و در جنگ اُحد جزء تیراندازان بود. در فتح «مصر» و «اسکندریه» از برجستگان سپاه اسلام بود[۸].
دفاع از حریم ولایت
پس از رحلت رسول اکرم (ص)، در صراط مستقیم ولایت ماند و حق را با علی (ع) می‌‌دانست و مخالفت خود را با تغییر نادرست جریان رهبری امت پس از پیامبر خدا در مسجد نبوی آشکارا بیان کرد[۹] و با ابوبکر بیعت نکرد و همراه با سلمان، ابوذر و تعداد اندکی از مسلمانان به امام علی (ع) وفادار ماند و در موقعیت‌های مختلف، مقام و منزلت امیرالمؤمنین (ع) را یادآور شد. در دوران خانه‌نشینی امام، همواره در تمام سختی‌ها، یار و مطیع فرامین ایشان بود. در جریان شورای شش نفره برای تعیین خلیفه، به عبدالرحمان اعتراض کرد که چرا علی (ع) را ترک کردید[۱۰].[۱۱] برخی روایات، مقداد را مطیع‌ترین یار امام علی (ع) دانسته‌اند و او از معدود کسانی است که بر پیکر مطهر زهرای طاهره (س) نماز گزارد.
مقداد با خلافت عثمان، مخالفت کرد و با سخنرانی شکوهمندی در مسجد مدینه، این مخالفت را اعلام داشت و گفت: «من از قریش در شگفتم! آنان مردی را وا نهاده‌اند که کسی را از او داناتر و عادل‌تر نمی‌شناسم... هان! به خدا سوگند، اگر یاورانی می‌یافتم....»[۱۲].
مدح مقداد در روایات
پیامبر (ص) درباره مقداد فرمود: «مقداد از ماست. خداوند، دشمن است با کسی که دشمن اوست و دوست است با کسی که دوست اوست»[۱۳]. همچنین فرمود: «خداوند مرا به دوستی با چهار نفر مأمور کرده است: علی، سلمان، مقداد و ابوذر»[۱۴]. لذا مقداد از ارکان چهارگانه ایمان به شمار می‌آید.
در روایت دیگری آمده: «بهشت، مشتاق مقداد است»[۱۵]. امام صادق (ع) دربارۀ آیۀ: ﴿قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى﴾[۱۶] فرمود: «به خدا سوگند! کسی به این آیه عمل نکرد، مگر هفت نفر و مقداد یکی از آنها بود»[۱۷].
هنگامی که حضرت قائم (ع) قیام کند، بیست و هفت نفر را زنده می‌‌کند که یکی از آنان مقداد است[۱۸][۱۹]
رحلت مقداد
مقداد اواخر عمرش در «جرف»سکونت داشت و سال ۳۳ هجری در هفتاد سالگی، بر اثر فتق شکم یا خوردن روغن کرچک از دنیا رفت[۲۰]. پیکر مطهرش را به مدینه آوردند و عثمان بن عفان بر او نماز خواند و در قبرستان بقیع به خاک سپرده شد[۲۱].
مقداداز ابتدا ثروتمند بود و وصیت کرد ۳۶ هزار درهم از دارایی‌اش را به حسن و حسین (ع) بدهند. این وصیت، نشان‌دهنده محبت او به اهل‌بیت و بزرگداشت و احترام او نسبت به ایشان است[۲۲].
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۲۰۴؛ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۱، ص۵۰۶؛ عزالدین ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفة الصحابه، ج۴، ص۴۷۵؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۳۲۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۱۱۹.
- ↑ ر. ک: محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۲۱۹؛ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مقداد بن اسود، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ۳۱۶-۳۱۷؛ مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۶۸۹.
- ↑ ر. ک: حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مقداد بن اسود، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ص۳۱۷-۳۱۸.
- ↑ ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۸۵۸.
- ↑ ر. ک: حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مقداد بن اسود، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ص۳۱۷؛ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۸۵۸.
- ↑ ر. ک: حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مقداد بن اسود، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ص۳۱۷.
- ↑ عزالدین ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفة الصحابه، ج۴، ص۴۷۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۱۲۰؛ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۴۳۴؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۸۰- ۵۸۱.
- ↑ ر. ک: محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۲۱۹؛ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مقداد بن اسود، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ص۳۱۸-۳۱۹؛ مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۶۸۹.
- ↑ ر. ک: محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۸۵۸.
- ↑ یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ الیعقوبی، ج۱، ص۵۲۴؛ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، ج۴، ص۲۳۳.
- ↑ ر. ک: حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مقداد بن اسود، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ص۳۱۹-۳۲۰.
- ↑ ر. ک: محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۸۵۸.
- ↑ «ذَاكَ مِنَّا أَبْغَضَ اللَّهُ مَنْ أَبْغَضَهُ وَ أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّهُ »؛ شیخ مفید، الاختصاص، ص۲۲۳.
- ↑ «َ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ اللَّهَ أَمَرَنِي بِحُبِّ أَرْبَعَةٍ قَالُوا وَ مَنْ هُمْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ثُمَّ سَكَتَ ثُمَّ قَالَ إِنَّ اللَّهَ أَمَرَنِي بِحُبِّ أَرْبَعَةٍ قَالُوا وَ مَنْ هُمْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ثُمَّ سَكَتَ ثُمَّ قَالَ إِنَّ اللَّهَ أَمَرَنِي بِحُبِّ أَرْبَعَةٍ قَالُوا وَ مَنْ هُمْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ وَ الْمِقْدَادُ بْنُ أَسْوَدَ وَ أَبُو ذَرٍّ الْغِفَارِيُّ وَ سَلْمَانُ الْفَارِسِيُّ»؛ شیخ مفید، الاختصاص، ص۹؛ شیخ صدوق، الخصال، ج۱، ص۲۵۳.
- ↑ معجم رجال الحدیث، ج ۸، ص ۳۱۴.
- ↑ «بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را» سوره شوری، آیه ۲۳.
- ↑ « فَوَ اللَّهِ مَا وَفَى بِهَا إِلَّا سَبْعَةُ نَفَرٍ سَلْمَانُ وَ أَبُو ذَرٍّ الْغِفَارِيُّ وَ عَمَّارٌ وَ الْمِقْدَادُ وَ جَابِرُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ وَ مَوْلًى لِرَسُولِ اللَّهِ ص يُقَالُ لَهُ شَبِيبٌ وَ زَيْدُ بْنُ أَرْقَم»؛ شیخ مفید، الاختصاص، ص۶۳؛ حمیری قمی، عبدالله بن جعفر، قرب الاسناد، ص۴۱.
- ↑ طبسی، نجم الدین، چشم‌اندازی به حکومت مهدی، ص ۱۷۱.
- ↑ ر. ک: حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مقداد بن اسود، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ص۳۲۰-۳۲۱؛ مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۶۸۹.
- ↑ بلاذری، احمد بن یحیی، الانساب الاشراف، ج۱، ص۲۰۵؛ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۱، ص۵۰۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۱۲۱؛ عزالدین ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفة الصحابه، ج۴، ص۴۷۸.
- ↑ ر. ک: حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مقداد بن اسود، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ص۳۲۰-۳۲۱؛ محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۲۱۹.
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۸۵۸.