گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (ع)
زبانفارسی
زبان اصلیعربی
نویسندهمحمد محمدی ری‌شهری
نویسندگان
مترجمان
موضوعامامت
مذهبشیعه
ناشرانتشارات مؤسسه فرهنگی دارالحدیث
محل نشرتهران، ایران
سال نشر
  • ۱۳۸۸
  • ۱۳۹۱
  • ۱۳۹۷
ش
تعداد صفحه۸۹۶
شابک‏‫‭978-964-493-448-3&bibliographicLimitQueryBuilder.biblioDocType=BF&simpleSearch.indexFieldId=221091&nliHolding=&command=I&simpleSearch.tokenized=true&classType=0&pageStatus=0&bibliographicLimitQueryBuilder.useDateRange=null&bibliographicLimitQueryBuilder.year=&documentType=&attributes.locale=fa ‬ ‏‫‭۹۷۸-۹۶۴-۴۹۳-۴۴۸-۳
شماره ملی۱‎۹‎۰‎۶‎۵‎۶‎۵

گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (ع)، ترجمه فارسی موسوعة الامام علی بن ابی‌طالب است که اثر محمد محمدی ری‌شهری، سید محمد کاظم طباطبایی و سید محمود طباطبایی‌نژاد می‌باشد و مهدی غلامعلی آن را تلخیص کرده است. این کتاب به بررسی ویژگی‌ها و خصوصیات مؤمنان با استناد به خطبه‌های نهج‌البلاغه می‌پردازد و به کوشش عبدالهادی مسعودی، مهدی مهریزی، جواد محدثی، سید ابوالقاسم حسینی ژرفا و محمد علی سلطانی ترجمه شده است. انتشارات مؤسسه فرهنگی دارالحدیث انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «نگارنده در کتاب گزیده دانشنامه امیرالمومنین نمونه جمع شده از ویژگی‌ها و خصوصیات مؤمنان با استناد به خطبه‌های نهج‌البلاغه شرح داده است. تمام مباحث با شواهدی از نهج‌البلاغه همراه است. متن اصلی کتاب به زبان عربی و با عنوان موسوعه الامام علی بن ابی طالب فی الکتاب و السنه و التاریخ در سال ۷۹ به عنوان سال امام علی (ع) در ۱۲ جلد و ترجمه فارسی آن هم با عنوان دانشنامه امیرالمومنین بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ در ۱۲ جلد به همراه یک جلد نمایه در سال ۸۱ شمسی منتشر شد. گزیده دانشنامه امیرالمومنین دارای ۱۶ بخش اصلی مانند تبار امام علی، امام علی با پیامبر، کوشش‌های پیامبر (ص)، امام علی پس از پیامبر، سیاست‌ امام علی، جنگ‌های امام علی، روزگار سختی، شهادت امام علی و دیدگاه‌هایی درباره شخصیت امام علی است. ویژگی‌های امام علی، دانشنامه امام علی، داوری‌های امام علی، کرامت‌های امام علی، دشمنی با امام علی و یاران و کارگزاران امام علی از دیگر بخش‌های این کتاب است»[۲].

فهرست کتاب

  • پیشگفتار
  • مقدمه

بخش یکم: تبار امام علی (ع)

  1. نسب
  2. پدر
  3. مادر
  4. نام‌ها
  5. کنیه‌ها
  6. لقب‌ها
  7. سیما

بخش دوم: امام علی (ع) با پیامبر (ص)

  1. جنگ بدر
  2. جنگ احد
  1. جنگ بنی نضیر
  2. جنگ بنی قریظه

بخش سوم: کوشش‌های پیامبر برای رهبری علی (ع)

بخش چهارم: امام علی پس از پیامبر (ص)

بخش پنجم: سیاست امام علی (ع)

بخش ششم: جنگ‌های امام علی (ع)

  1. سیمای نبرد
  2. شخصیت سران ناکثین‌
  3. آمادگی ناکثین برای شورش بر ضد امام علی
  4. آمادگی امام علی برای رویارویی با ناکثین‌
  5. یاری خواستن امام علی از کوفیان‌
  6. اشغال بصره‌
  7. از ذو قار تا بصره‌
  8. تلاش‌های امام برای جلوگیری از نبرد
  9. آغاز و پایان جنگ‌
  10. پس از پیروزی‌
  1. سیمای نبرد
  2. شخصیت سران قاسطین
  3. سیاست امام علی
  4. نبرد تبلیغاتی
  5. آماده شدن معاویه برای جنگ
  6. حرکت امام به سوی صفین
  7. نبرد
  8. رویارویی دو سپاه
  9. اوج گرفتن نبرد
  10. سخت‌ترین روزها
  11. فرو ایستادن جنگ
  12. گزینش داور
  13. بازگشت از صفین
  14. در سراپرده داوری
  1. پژوهشی درباره مارقین و ریشه‌های انحراف آنان‌
  2. چشم‌انداز جنگ نهروان‌
  3. خصوصیات جنگ‌
  4. حرکت مارقین به سوی نهروان‌
  5. تصمیم امام (ع) برای نبرد دوباره با معاویه‌
  6. حرکت سپاه امام (ع) به سوی نهروان‌
  7. دلیل‌آوری در میدان نبرد
  8. نبرد
  9. شورش باقیمانده خوارج‌
  10. شورش خریت بن راشد

بخش هفتم: روزگار سختی

  1. دلایل تنهایی امام علی (ع)

بخش هشتم: شهادت امام علی (ع)

بخش نهم: دیدگاه‌هایی درباره شخصیت امام علی (ع)

بخش دهم: ویژگی‌های امام علی (ع)

بخش یازدهم: دانش‌های امام علی (ع)

بخش دوازدهم: داوری‌های امام علی (ع)

بخش سیزدهم: کرامت‌های امام علی (ع)

بخش چهاردهم: مهرورزی به امام علی (ع)

بخش پانزدهم: دشمنی با امام علی (ع)

بخش شانزدهم: یاران و کارگزاران امام علی (ع)

دربارهٔ پدیدآورندگان

محمد محمدی ری‌شهری (نویسنده)
محمد محمدی ری‌شهری
آیت‌الله محمد محمدی ری‌شهری (متولد ۱۳۲۵ ش، شهر‌ ری؛ متوفی ۱۴۰۱ش، تهران)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: علی مشکینی، محمد فاضل‌ لنکرانی، سید محمد باقر طباطبایی سلطانی، محمد علی اراکی، حسین وحید خراسانی، جواد تبریزی، سید محمد رضا گلپایگانی و مرتضی حائری یزدی به اتمام رساند. تولیت آستان حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)، نمایندگی مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری (دوره پنجم)، عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام، نمایندگی ولی فقیه و سرپرستی حجاج ایرانی، ریاست مؤسسه علمی فرهنگی دار‌الحدیث، ریاست دانشگاه قرآن و حدیث و ریاست پژوهشگاه قرآن و حدیث از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر انجام فعالیت‌های علمی و اجرایی به تألیف آثار فراوان با موضوعات دینی و اعتقادی اهتمام ورزیده است. «اهل بیت در قرآن و حدیث»، «تداوم انقلاب اسلامی ایران تا انقلاب جهانی مهدی»، «حکمت‌نامهٔ پيامبر اعظم (ص)»، «سیرهٔ پیامبر خاتم (ص)»، «دانشنامهٔ امیرالمؤمنین‌ بر پایهٔ قرآن، حدیث و تاریخ»، «سيری در سيرهٔ حکومتی امام علی (ع)»، «فلسفه امامت و رهبری»، «سیاست‌نامهٔ امام علی (ع)»، «فلسفه وحی و نبوت»، «حکمت‌نامهٔ امام حسین (ع)»، «فرهنگ‌نامهٔ مرثيه‌سرايی و عزاداری حضرت سيدالشهدا (ع)»، «مبانی خداشناسی»، «حکمت‌نامهٔ رضوی»، «دانشنامهٔ امام مهدی (ع)»، «شرح زیارت جامعهٔ کبیره»، «ویژگی‌های صراط مستقیم در قرآن» و «گونه‌شناسی هدایت الهی در قرآن و حدیث» برخی از این آثار است.[۳]
سید محمد کاظم طباطبایی (همکار تدوین)
سید محمد کاظم طباطبایی
حجت الاسلام و المسلمین سید محمد کاظم طباطبایی (متولد ۱۳۴۴ ش، قم)، ریاست پژوهشکده علوم و معارف حدیث و سردبیر نشریه آیت بوستان از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. همکاری در تدوین «گزیده دانشنامه امام مهدی»، «دانشنامهٔ امیرالمؤمنین‌ بر پایه قرآن حدیث و تاریخ»، نگارش «تاریخ حدیث شیعه»، «مهدویت»، «فاطمه در کنار امام علی»، «منطق فهم حدیث»، «مفهوم‌شناسی و بررسی چگونگی تأویل احادیث در مکتب عقلی ملاصدرا»، «ولادت فاطمه»، «اسناد نهج‌البلاغه» و «پژوهشی درباره زیارت‌های جامعه» برخی از فعالیت های علمی و پژوهشی اوست.[۴]
سید محمود طباطبایی‌نژاد (همکار تدوین)
سید محمود طباطبایی‌نژاد

حجت الاسلام و المسلمین سید محمود طباطبایی‌نژاد (متولد ۱۳۴۰، یزد)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون: جواد تبریزی، محمد فاضل لنکرانی، علی پناه اشتهاردی، سید موسی شبیری زنجانی و سید احمد مددی پیگیری کرد. حضور در دفاع مقدس ازجمله فعالیت‌های وی می‌باشد.

او تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. همکاری در تدوین «دانشنامه اميرالمؤمنين (ع)»، «حكمت نامه امام حسين (ع)»، «سیاست نامه امام علی (ع)»، «دانشنامه امام حسین (ع)»، «شهادت نامه امام حسین (ع)»، «دانشنامه امام مهدی (ع)»، «زندگینامه اهل بیت (ع)»، «فرهنگنامه زیارت عتبات» برخی از فعالیت های علمی و پژوهشی اوست.[۵]
مهدی غلامعلی (تلخیس)
مهدی غلامعلی
حجت الاسلام و المسلمین دکتر مهدی غلامعلی، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: محمد فاضل لنکرانی، جواد تبریزی و سید احمد مددی پیگیری کرد. معاونت آموزش انجمن حدیث حوزه، مدیریت دفتر آموزش‌های آزاد دانشکده علوم حدیث و سردبیر مجله علمی تخصصی حدیث حوزه ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس دانشگاهی، تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «درسنامه قرائت و درک متون حدیثی»، «سیره و اخلاق نظامی پیامبر اعظم»، «دانش حدیث»، «مدرسه امام باقر»، «پرتوی از کلام امام علی»، «گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین» و «گلبرگ هدایت» برخی از این آثار است.[۶]
عبدالهادی مسعودی (مترجم)
عبدالهادی مسعودی

حجت الاسلام و المسلمین عبدالهادی مسعودی (متولد ۱۳۴۳، قم)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون: جواد تبریزی، حسین وحید خراسانی، سید موسی شبیری زنجانی پیگیری کرد.

عضو هیئت مؤسس دارالحدیث؛ مدیریت مرکز تحقیقات دارالحدیث؛ مدیر گروه علوم حدیث دانشکده دارالحدیث؛ مدرس دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی شریف، دانشکده علوم حدیث، دانشگاه علوم پزشکی قم، دانشکده اصول دین قم، دانشگاه تقریب مذاهب تهران از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس دانشگاهی تاکنون چندین کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «وضع و نقد حدیث»، «حکمت‌نامه ادب»، «حکمتنامه شادی»، «اکسیر المحبه»، «راهنمای محبت»، «مبانی و روش اندیشه علمی امام صادق»، «پژوهشی درباره رؤیت امام در روزگار غیبت کبری» و «سیمای اهل بیت» برخی از این آثار است[۷]
مهدی مهریزی (مترجم)
مهدی مهریزی
حجت الاسلام و المسلمین مهدی مهریزی (متولد ۱۳۴۱ ش، مشهد)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: حسین وحید خراسانی، عبدالله جوادی آملی، محمد فاضل لنکرانی و جواد تبریزی پیگیری کرد. دبیر علمی کنگره علمی زمان و مکان، سردبیر فصلنامه حکومت اسلامی، مسئول مرکز تحقیقات دارالحدیث و سردبیر فصلنامه علوم حدیث ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «سیاست‌نامه امام علی»، «زن در سخن و سیره امام علی»، «جاودانگی قیام امام حسین»، «دیوان امیر المؤمنین»، «مکتوبات حدیثی اصحاب ائمه» و «دیوان امام علی» برخی از این آثار است.[۸]
جواد محدثی (مترجم)
جواد محدثی
حجت الاسلام و المسلمین جواد محدثی (متولد ۱۳۳۱ ش، آذربایجان شرقی)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: ابراهیم امینی، حسین وحید خراسانی، حسن حسن‌زاده آملی و محمد تقی مصباح یزدی پیگیری کرد. کارشناس مذهبی صدا و سیما، همکاری با آموزش و پرورش، سپاه پاسداران و دفتر تبلیغات اسلامی در زمینه‌های فرهنگی، مدرس دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده شهید محلاتی سپاه، دانشگاه امیر کبیر، مدرسه عالی علوم کاشان، جامعة الزهرا (س) و مدرسه علمیه رسالت از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزه و دانشگاه تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «اخلاق تربیتی امام رضا»، «فرهنگ غدیر»، «صبح امید»، «فرهنگ زیارت»، «آشنایی با صحیفه سجادیه»، «بانوی حجاز»، «فرهنگ عاشورا»، «حکمت‌های فاطمی»، «چند گام تا ظهور»، «اخلاق تربیتی امام رضا»، «امامت و اهل بیت (ع)»، «امام علی و هنر»، «فرهنگ‌نامه دینی»، «امام مهدی و سیره نبوی (ص)»، «کربلا کعبه دل‌ها»،«مرجعیت دینی و علمی اهل بیت» «خون خدا»، «سیره اخلاقی و رفتاری پیامبر اعظم» و «تاریخ سیاسی ائمه (ع)» برخی از این آثار است.[۹]
محمد علی سلطانی (مترجم)
محمد علی سلطانی
آقای محمد علی سلطانی (متولد ۱۳۳۷ ش)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: محمد فاضل لنکرانی، جواد تبریزی، حسین علی منتظری و یوسف صانعی پیگیری کرد. بنیانگذار، عضو هیئت مؤسس و هیئت تحریریه در نشریه حوزه و آیینه پژوهش و فرهنگ جهاد، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در برخی کشورها و مدیریت پژوهشکده تاریخ اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی از جمله فعالیت‌های وی است. او تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر و ترجمه در آورده است. «آستان هشتم»، «آموزه‌های طبی و بهداشتی امام رضا»، «اسب»، «ابریشم»، ترجمه «فلسفه احکام دین و اسرار آفرینش» (نوشته: محمد بن علی بن بابویه)، ترجمه «توحید در اعتقاد شیعه» (نوشته: محمد بن علی بن بابویه)، مشارکت در ترجمه «دانشنامه امیر المؤمنین» (نوشته: محمد محمدی ری‌شهری)، ترجمه «اصول تفسیر و تأویل قرآن»، «وحدت در نگرش پیامبر اکرم بر پایه گزارش قرآن»، «الاغ»، «اعیان الشیعه»، «اعلام الهدایه الامام علی بن موسی الرضا»، «آسمان»، «گزارش نظریه‌ای جدید در تفسیر امامت»، «آستان قدس رضوی دیروز و امروز» و «فضای اجتماعی شیعیان در عصر حضرت عبدالعظیم حسنی» برخی از این آثار است.[۱۰]
سید ابوالقاسم حسینی ژرفا (مترجم)
سید ابوالقاسم حسینی ژرفا
حجت الاسلام و المسلمین سید ابوالقاسم حسینی ژرفا (متولد ۱۳۴۱ ش تهران)، علاوه بر تحصیلات حوزوی تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع کارشناسی ارشد حقوق بین‌الملل دانشگاه شهید بهشتی پیگیری کرد. عضو شورای طرح و برنامه مدرسه اسلامی هنر، عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب و مسؤولیت‌های فرهنگی آموزش و پرورش ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس، تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «دانشنامه امیرالمؤمنین»، «غدیر در کتاب و سنت و ادب»، «گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین»، «دانش‌نامه امیرالمؤمنین بر پایه قرآن حدیث و تاریخ، «پژوهشی درباره امام مهدی: ترجمه بحث حول المهدی»، «پژوهشی درباره ولایت: ترجمه التشیع و الاسلام»، «توسعه اقتصادی بر پایه قرآن و حدیث»، «خاورپژوهان و قرآن» و «یک دریچه آسمان» برخی از این آثار است.[۱۱]

طرح جلد دیگر کتاب

پانویس