الجامع لاحکام القرآن (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '| ناشر = انتشارات ' به '| ناشر = ')
 
(۲۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
 
{{جعبه اطلاعات مجموعه کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| عنوان پیشین =
| عنوان           = الجامع لاحکام القرآن
| عنوان = الجامع لاحکام القرآن
| عنوان اصلی     =  
| عنوان پسین =
| تصویر           = 202144.jpg
| عنوان اصلی =  
| اندازه تصویر   = 200px
| تصویر = 202144.jpg
| از مجموعه   =  
| اندازه تصویر = 200px
| زبان           = عربی
| از مجموعه =  
|زبان اصلی     =
| زبان = عربی
| نویسنده         = [[محمد بن احمد بن ابوبکر بن فرح انصاری خزرجی اندلسی]] مشهور به [[محمد بن احمد قرطبی]]
| زبان اصلی =  
| نویسندگان         =  
| نویسنده = [[محمد بن احمد قرطبی]]
| تحقیق یا تدوین   =
| نویسندگان =  
| زیر نظر           =  
| تحقیق یا تدوین =  
| به کوشش           =
| زیر نظر =  
| مترجم             =
| به کوشش =  
| مترجمان           =
| مترجم =  
| ویراستار         =
| مترجمان =  
| ویراستاران       =
| ویراستار =  
| موضوع           =  
| ویراستاران =  
| مذهب           =  
| موضوع =  
| ناشر           = [[انتشارات ناصر خسرو]]
| مذهب =  
| به همت           =
| ناشر = ناصر خسرو
| وابسته به         =  
| به همت =  
| محل نشر   = تهران، ایران
| وابسته به =  
| سال نشر       =     ۱۳۶۴ش
| محل نشر = تهران، ایران
| تعداد جلد         = ۲۰
| سال نشر = ۱۳۶۴ ش
| صفحه            =  
| تعداد جلد = ۲۰
| قطع            =  وزیری
| فهرست جلدها =  
| نوع جلد        = 
| شابک =  
| شابک           = 
| شماره ملی =  
| رده‌بندی کنگره    =  BP۹۵/۴‭/ق‌۴ج‌۲ ۱۳۶۴ ‌
| رده‌بندی دیویی    = ۲۹۷/۱۷۴
| شماره ملی         = ‭م‌۶۴-۱۶۸۰
}}
}}
'''الجامع لاحکام القرآن''' کتابی است به زبان عربی که مشتمل بر [[تأویل]] و [[تفسیر]] [[قرآن کریم]] می‌‏باشد. این کتاب اثر [[ابوعبدالله محمد بن احمد بن ابوبکر بن فرح انصاری خزرجی اندلسی]] مشهور به [[محمد بن احمد قرطبی]] است و [[انتشارات ناصر خسرو]] انتشار آن را به عهده داشته‌ است.<ref name=p1>[https://db.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=9662 وبگاه خانه کتاب]</ref>
'''الجامع لاحکام القرآن''' کتابی است به زبان عربی که مشتمل بر [[تأویل]] و [[تفسیر]] [[قرآن کریم]] می‌‏باشد. این کتاب اثر [[ابوعبدالله محمد بن احمد بن ابوبکر بن فرح انصاری خزرجی اندلسی]] مشهور به [[محمد بن احمد قرطبی]] است و [[انتشارات ناصر خسرو]] انتشار آن را به عهده داشته‌ است.


==درباره کتاب==
== دربارهٔ کتاب ==
«الجامع الاحکام القرآن» معروف به «[[تفسیر قرطبی]]» از آثار پُر [[ارج]] [[مفسر]] نامدار [[ابوعبدالله محمد بن احمد بن ابوبکر بن فرح انصاری خزرجی اندلسی]] [[اهل]] قرطبه است که [[مالکی]] [[اشعری]] می‌باشد. او در آغاز [[قرن هفتم]] یا نیمه پایانی [[قرن ششم]] در قرطبه از [[سرزمین]] [[اندلس]] [[چشم]] به [[جهان]] گشوده است و در همان جا [[رشد]] یافته و به کسب [[علوم اسلامی]] پرداخته است. قرطبی از [[مفسران]] دقیق و بزرگ، عالمی [[صالح]]، [[متعبد]] و پرتلاش بوده که مدتی در اسیوط [[مصر]]، اسکندریه، منصوره، فیوم و قاهره به سر برده و به عنوان پیشوای بزرگ [[دینی]] مورد توجه همگان بوده است. او دانشمندی با معلومات فراوان و فردی [[زاهد]] و [[پرهیزکار]] و [[آمر به معروف و ناهی از منکر]] و شخصیتی [[متعادل]] و تا حدی بدون [[تعصب]] و تابع دلیل و [[برهان]] به شمار میآمده و دارای آثار متعددی در [[اخلاق]]، [[تاریخ]]، [[خداشناسی]] و تفسیر است که از همه مشهورتر تفسیر «الجامع لاحکام القرآن» اوست. سرانجام در سال ۶۷۱ق در محلی در مصر به نام مُنیه بنی خصیب چشم از جهان فروبست و به سرای باقی شتافت. بی‌گمان، قرطبی با آثار [[علمی]] پیش از خود به‌ویژه کتاب‌های تفسیر، [[فقه]] و [[حدیث]]، قرین و همدم بوده و به [[تفسیر طبری]] و [[صحاح]] ستّه توجه بیشتری داشته است.
«الجامع الاحکام القرآن» معروف به «[[تفسیر قرطبی]]» از آثار پُر [[ارج]] [[مفسر]] نامدار [[ابوعبدالله محمد بن احمد بن ابوبکر بن فرح انصاری خزرجی اندلسی]] [[اهل]] قرطبه است که [[مالکی]] [[اشعری]] می‌باشد. او در آغاز [[قرن هفتم]] یا نیمه پایانی [[قرن ششم]] در قرطبه از [[سرزمین]] [[اندلس]] [[چشم]] به [[جهان]] گشوده است و در همان جا [[رشد]] یافته و به کسب [[علوم اسلامی]] پرداخته است. قرطبی از [[مفسران]] دقیق و بزرگ، عالمی [[صالح]]، [[متعبد]] و پرتلاش بوده که مدتی در اسیوط [[مصر]]، اسکندریه، منصوره، فیوم و قاهره به سر برده و به عنوان پیشوای بزرگ [[دینی]] مورد توجه همگان بوده است. او دانشمندی با معلومات فراوان و فردی [[زاهد]] و [[پرهیزکار]] و [[آمر به معروف و ناهی از منکر]] و شخصیتی [[متعادل]] و تا حدی بدون [[تعصب]] و تابع دلیل و [[برهان]] به شمار میآمده و دارای آثار متعددی در [[اخلاق]]، [[تاریخ]]، [[خداشناسی]] و تفسیر است که از همه مشهورتر تفسیر «الجامع لاحکام القرآن» اوست. سرانجام در سال ۶۷۱ق در محلی در مصر به نام مُنیه بنی خصیب چشم از جهان فروبست و به سرای باقی شتافت. بی‌گمان، قرطبی با آثار [[علمی]] پیش از خود به‌ویژه کتاب‌های تفسیر، [[فقه]] و [[حدیث]]، قرین و همدم بوده و به [[تفسیر طبری]] و [[صحاح]] ستّه توجه بیشتری داشته است.


بزرگترین ویژگی این تفسیر [[جامعیت]] آن است. او در آغاز تفسیرش مطالب عالمانه دقیقی یادآور شده و می‌نویسد: «از آنجا که [[کتاب خدا]] متکفّل همه [[علوم]] [[شرع]] اعم از [[مستحب]] و [[واجب]] است و [[فرشته]] [[امانتدار]] آسمانی آن را بر [[انسان]] امانتدار زمینی فرود آورده است؛ بر آن شدم که عمرم را بدان مشغول نمایم و روزگارم را بدان به سر آورم تا شرحی مختصر بر آن بنویسم که متضمن نکاتی از تفسیر، لغات، اِعراب و قراءات و ردّ بر [[اهل باطل]] و [[گمراهان]] باشد و [[احادیث]] فراوانی که بیانگر [[آیات الاحکام]] و [[نزول]] [[آیات]] است، یادآور شوم به‌گونه‌ای که جامع میان آنها و [[مبیّن]] اشکالاتی باشد که بر اقوال گذشتگان گرفته‌اند و آیندگان هم از آنان [[پیروی]] نموده‌اند و علاوه بر این تذکره‌ای برای خودم و ذخیره‌ای برای پس از مرگم باشد».
بزرگترین ویژگی این تفسیر [[جامعیت]] آن است. او در آغاز تفسیرش مطالب عالمانه دقیقی یادآور شده و می‌نویسد: «از آنجا که [[کتاب خدا]] متکفّل همه [[علوم]] [[شرع]] اعم از [[مستحب]] و [[واجب]] است و [[فرشته]] [[امانتدار]] آسمانی آن را بر [[انسان]] امانتدار زمینی فرود آورده است؛ بر آن شدم که عمرم را بدان مشغول نمایم و روزگارم را بدان به سر آورم تا شرحی مختصر بر آن بنویسم که متضمن نکاتی از تفسیر، لغات، اِعراب و قراءات و ردّ بر [[اهل باطل]] و [[گمراهان]] باشد و [[احادیث]] فراوانی که بیانگر [[آیات الاحکام]] و [[نزول آیات]] است، یادآور شوم به‌گونه‌ای که جامع میان آنها و [[مبیّن]] اشکالاتی باشد که بر اقوال گذشتگان گرفته‌اند و آیندگان هم از آنان [[پیروی]] نموده‌اند و علاوه بر این تذکره‌ای برای خودم و ذخیره‌ای برای پس از مرگم باشد».


[[قرطبی]] مقدمه‌ای با عنوان «[[خطبة]] المصنّف» در بیست باب یادآور شده که عبارتند:
[[قرطبی]] مقدمه‌ای با عنوان «[[خطبة]] المصنّف» در بیست باب یادآور شده که عبارتند:
#باب [[فضائل قرآن]]
# باب [[فضائل قرآن]]
#باب کیفیت [[تلاوت قرآن]]
# باب کیفیت [[تلاوت قرآن]]
#باب [[پرهیز]] و [[حذر]] از [[ریاکاری]] در [[قرائت قرآن]]
# باب [[پرهیز]] و [[حذر]] از [[ریاکاری]] در [[قرائت قرآن]]
#باب خود پاییدن [[قاری]] و دوری از [[غفلت]]
# باب خود پاییدن [[قاری]] و دوری از [[غفلت]]
#باب اِعراب القرآن و اهمیت آن
# باب اِعراب القرآن و اهمیت آن
#[[فضیلت تفسیر قرآن]]
# [[فضیلت تفسیر قرآن]]
#باب موقعیت حامل [[قرآن]]
# باب موقعیت حامل [[قرآن]]
#باب نکاتی که حامل قرآن آنها را باید رعایت کند
# باب نکاتی که حامل قرآن آنها را باید رعایت کند
#پرهیز از [[تفسیر به رأی]] و مراتب [[مفسران]]
# پرهیز از [[تفسیر به رأی]] و مراتب [[مفسران]]
#باب [[تبیین قرآن]] با [[سنت]]
# باب [[تبیین قرآن]] با [[سنت]]
#باب [[تعلّم]] [[فقه]] [[قرآنی]]
# باب [[تعلّم]] [[فقه]] [[قرآنی]]
#باب [[حدیث]] سبعة احرف در قرآن#باب [[جمع قرآن]] و [[حفظ]] آن
# باب [[حدیث]] سبعة احرف در قرآن# باب [[جمع قرآن]] و [[حفظ]] آن
#باب ترتیب سور قرآن و [[آیات]] آن و نقطه‌گذاری و حزب‌بندی آن
# باب ترتیب سور قرآن و [[آیات]] آن و نقطه‌گذاری و حزب‌بندی آن
#باب معنی [[سوره]]، [[آیه]]، کلمه و حرف در قرآن
# باب معنی [[سوره]]، [[آیه]]، کلمه و حرف در قرآن
#باب لغات خارج از لغات [[عرب]] در قرآن
# باب لغات خارج از لغات [[عرب]] در قرآن
#باب [[اعجاز قرآن]] و شرایط آن
# باب [[اعجاز قرآن]] و شرایط آن
#باب احادیثی جعلی در [[فضیلت]] [[سوره‌های قرآن]]
# باب احادیثی جعلی در [[فضیلت]] [[سوره‌های قرآن]]
#باب چگونگی [[مصحف]] [[عثمان]]
# باب چگونگی [[مصحف]] [[عثمان]]
#[[سخن]] در [[استعاذه]] و [[بسمله]].
# [[سخن]] در [[استعاذه]] و [[بسمله]].
قرطبی در بیشتر موارد از نقل [[روایات ضعیف]] و [[اسرائیلیات]] پرهیز می‌کند و بنای او بر نقل [[احادیث معتبر]] است. [[شیوه]] ورود او در [[تفسیر آیات]] چنین است که [[پدر]] [[فضائل]] و [[اسماء]] سوره بحث می‌کند و سپس به بیان [[نزول]] و [[احکام]] آیات می‌پردازد و در این باره بیش از دیگر [[تفاسیر]] به بحث و [[گفتگو]] می‌پردازد و وجوه گوناگون و متعددی از احکام آیات را به خوبی متذکر می‌شود که در نوع خود مباحث [[فقهی]] پر [[ارج]] و مفیدی را ارائه می‌‌دهد. در ادامه فروعات فقهی آیات را نیز به‌گونه استدلالی یادآور می‌شود و به‌گونه کافی و بایسته به بحث قراءات و اِعراب می‌پردازد و وجوه گوناگون را بیان می‌کند و [[دلایل]] ترجیح هر وجهی را نیز به روشنی ارائه می‌نماید.
قرطبی در بیشتر موارد از نقل [[روایات ضعیف]] و [[اسرائیلیات]] پرهیز می‌کند و بنای او بر نقل [[احادیث معتبر]] است. [[شیوه]] ورود او در [[تفسیر آیات]] چنین است که [[پدر]] [[فضائل]] و [[اسماء]] سوره بحث می‌کند و سپس به بیان [[نزول]] و [[احکام]] آیات می‌پردازد و در این باره بیش از دیگر [[تفاسیر]] به بحث و [[گفتگو]] می‌پردازد و وجوه گوناگون و متعددی از احکام آیات را به خوبی متذکر می‌شود که در نوع خود مباحث [[فقهی]] پر [[ارج]] و مفیدی را ارائه می‌‌دهد. در ادامه فروعات فقهی آیات را نیز به‌گونه استدلالی یادآور می‌شود و به‌گونه کافی و بایسته به بحث قراءات و اِعراب می‌پردازد و وجوه گوناگون را بیان می‌کند و [[دلایل]] ترجیح هر وجهی را نیز به روشنی ارائه می‌نماید.


امتیاز عمده این [[تفسیر]] عبارت است از:
امتیاز عمده این [[تفسیر]] عبارت است از:
#تفسیر مبسوط [[آیات الاحکام]]
# تفسیر مبسوط [[آیات الاحکام]]
#بیان [[روایات نبوی]] در ذیل شماری از [[آیات]] با تفصیل فراوان.
# بیان [[روایات نبوی]] در ذیل شماری از [[آیات]] با تفصیل فراوان.
#نقل آراء گوناگون از [[صحابه]] و [[تابعین]] و [[مفسران]] پیش از خود.
# نقل آراء گوناگون از [[صحابه]] و [[تابعین]] و [[مفسران]] پیش از خود.
#بیان دقیق وجوه [[تفسیری]] و ترجیح یکی بر دیگری.
# بیان دقیق وجوه [[تفسیری]] و ترجیح یکی بر دیگری.
به طور کلی، [[جامعیت]] این تفسیر، آن را در ردیف تفسیرهای ممتاز، معتبر و مورد مراجعه محققان به‌ویژه قرآن‌پژوهان قرار داده است<ref>تفسیر قرطبی، ابوعبدالله قرطبی، بیروت، دار ابن حزم، ۱۴۲۵ق.</ref>.<ref>[[محمد علی کوشا|کوشا، محمد علی]]، [[تفسیر ثعالبی (مقاله)|مقاله «تفسیر ثعالبی»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]].</ref>
به طور کلی، [[جامعیت]] این تفسیر، آن را در ردیف تفسیرهای ممتاز، معتبر و مورد مراجعه محققان به‌ویژه قرآن‌پژوهان قرار داده است<ref>تفسیر قرطبی، ابوعبدالله قرطبی، بیروت، دار ابن حزم، ۱۴۲۵ق.</ref><ref>[[محمد علی کوشا|کوشا، محمد علی]]، [[تفسیر ثعالبی (مقاله)|مقاله «تفسیر ثعالبی»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]].</ref>


==فهرست کتاب==
== فهرست کتاب ==
در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.
در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.


==درباره پدیدآورنده==
== دربارهٔ پدیدآورنده ==
{{:محمد بن احمد قرطبی}}
{{پدیدآورنده ساده
| پدیدآورنده کتاب = محمد بن احمد قرطبی}}


==پانویس==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


==دریافت متن ==
== دریافت متن ==
*[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/12234 دریافت متن PDF کتاب از کتابخانه دیجیتال نور]
{{دریافت کتاب
*[http://lib.eshia.ir/15390/20/266 دریافت متن دیجیتال کتاب از کتابخانه مدرسه فقاهت]
| نورلایب = 12234
 
| فقاهت = 15390
==پیوند به بیرون==
| فقاهت اهل سنت =
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/496047 سازمان اسناد و كتابخانه ملی ایران]
| قائمیه =
*[https://library.tebyan.net/fa/124116/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AD%DA%A9%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 کتابخانه دیجیتال تبیان]
| تبیان =  
| سایر =  
| توضیح سایر =  
}}


[[رده:کتاب]]
[[رده:کتاب]]
[[رده:منبع‌شناسى دانشنامه مجازی امامت و ولایت]]
[[رده:منبع‌شناسى دانشنامه مجازی امامت و ولایت به زبان عربی]]
[[رده:کتاب‌شناسی دانشنامه مجازی امامت و ولایت به زبان عربی]]
[[رده:کتاب‌های محمد بن احمد قرطبی]]
[[رده:کتاب‌های محمد بن احمد قرطبی]]
[[رده:آثار محمد بن احمد قرطبی]]
[[رده:آثار محمد بن احمد قرطبی]]
[[رده:کتاب‌شناسی امامت تک جلدی]]
[[رده:کتاب‌شناسی امامت با تعداد صفحات بیش از ۳۰۰]]
[[رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های امامت منتشر‌شده در ۱۳۶۴]]
[[رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های امامت انتشارات ناصر خسرو]]
[[رده:کتاب‌های دارای چکیده]]
[[رده:کتاب‌های دارای چکیده]]
[[رده:کتاب‌های فاقد فهرست]]
[[رده:کتاب‌های فاقد فهرست]]
[[رده:کتاب‌های دارای متن دیجیتال]]
[[رده:کتاب‌های دارای متن دیجیتال]]
[[رده:کتاب‌های دارای متن PDF]]
[[رده:کتاب‌های دارای متن PDF]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۴۴

الجامع لاحکام القرآن
زبانعربی
نویسندهمحمد بن احمد قرطبی
ناشرانتشارات ناصر خسرو
محل نشرتهران، ایران
سال نشر۱۳۶۴ ش
تعداد جلد۲۰
فهرست جلدهاجلد اول، جلد دوم، جلد سوم، جلد چهارم، جلد پنجم، جلد ششم، جلد هفتم، جلد هشتم، جلد نهم، جلد دهم، جلد یازدهم، جلد دوازدهم، جلد سیزدهم، جلد چهاردهم، جلد پانزدهم، جلد شانزدهم، جلد هفدهم، جلد هجدهم، جلد نوزدهم، جلد بیستم

الجامع لاحکام القرآن کتابی است به زبان عربی که مشتمل بر تأویل و تفسیر قرآن کریم می‌‏باشد. این کتاب اثر ابوعبدالله محمد بن احمد بن ابوبکر بن فرح انصاری خزرجی اندلسی مشهور به محمد بن احمد قرطبی است و انتشارات ناصر خسرو انتشار آن را به عهده داشته‌ است.

دربارهٔ کتاب

«الجامع الاحکام القرآن» معروف به «تفسیر قرطبی» از آثار پُر ارج مفسر نامدار ابوعبدالله محمد بن احمد بن ابوبکر بن فرح انصاری خزرجی اندلسی اهل قرطبه است که مالکی اشعری می‌باشد. او در آغاز قرن هفتم یا نیمه پایانی قرن ششم در قرطبه از سرزمین اندلس چشم به جهان گشوده است و در همان جا رشد یافته و به کسب علوم اسلامی پرداخته است. قرطبی از مفسران دقیق و بزرگ، عالمی صالح، متعبد و پرتلاش بوده که مدتی در اسیوط مصر، اسکندریه، منصوره، فیوم و قاهره به سر برده و به عنوان پیشوای بزرگ دینی مورد توجه همگان بوده است. او دانشمندی با معلومات فراوان و فردی زاهد و پرهیزکار و آمر به معروف و ناهی از منکر و شخصیتی متعادل و تا حدی بدون تعصب و تابع دلیل و برهان به شمار میآمده و دارای آثار متعددی در اخلاق، تاریخ، خداشناسی و تفسیر است که از همه مشهورتر تفسیر «الجامع لاحکام القرآن» اوست. سرانجام در سال ۶۷۱ق در محلی در مصر به نام مُنیه بنی خصیب چشم از جهان فروبست و به سرای باقی شتافت. بی‌گمان، قرطبی با آثار علمی پیش از خود به‌ویژه کتاب‌های تفسیر، فقه و حدیث، قرین و همدم بوده و به تفسیر طبری و صحاح ستّه توجه بیشتری داشته است.

بزرگترین ویژگی این تفسیر جامعیت آن است. او در آغاز تفسیرش مطالب عالمانه دقیقی یادآور شده و می‌نویسد: «از آنجا که کتاب خدا متکفّل همه علوم شرع اعم از مستحب و واجب است و فرشته امانتدار آسمانی آن را بر انسان امانتدار زمینی فرود آورده است؛ بر آن شدم که عمرم را بدان مشغول نمایم و روزگارم را بدان به سر آورم تا شرحی مختصر بر آن بنویسم که متضمن نکاتی از تفسیر، لغات، اِعراب و قراءات و ردّ بر اهل باطل و گمراهان باشد و احادیث فراوانی که بیانگر آیات الاحکام و نزول آیات است، یادآور شوم به‌گونه‌ای که جامع میان آنها و مبیّن اشکالاتی باشد که بر اقوال گذشتگان گرفته‌اند و آیندگان هم از آنان پیروی نموده‌اند و علاوه بر این تذکره‌ای برای خودم و ذخیره‌ای برای پس از مرگم باشد».

قرطبی مقدمه‌ای با عنوان «خطبة المصنّف» در بیست باب یادآور شده که عبارتند:

  1. باب فضائل قرآن
  2. باب کیفیت تلاوت قرآن
  3. باب پرهیز و حذر از ریاکاری در قرائت قرآن
  4. باب خود پاییدن قاری و دوری از غفلت
  5. باب اِعراب القرآن و اهمیت آن
  6. فضیلت تفسیر قرآن
  7. باب موقعیت حامل قرآن
  8. باب نکاتی که حامل قرآن آنها را باید رعایت کند
  9. پرهیز از تفسیر به رأی و مراتب مفسران
  10. باب تبیین قرآن با سنت
  11. باب تعلّم فقه قرآنی
  12. باب حدیث سبعة احرف در قرآن# باب جمع قرآن و حفظ آن
  13. باب ترتیب سور قرآن و آیات آن و نقطه‌گذاری و حزب‌بندی آن
  14. باب معنی سوره، آیه، کلمه و حرف در قرآن
  15. باب لغات خارج از لغات عرب در قرآن
  16. باب اعجاز قرآن و شرایط آن
  17. باب احادیثی جعلی در فضیلت سوره‌های قرآن
  18. باب چگونگی مصحف عثمان
  19. سخن در استعاذه و بسمله.

قرطبی در بیشتر موارد از نقل روایات ضعیف و اسرائیلیات پرهیز می‌کند و بنای او بر نقل احادیث معتبر است. شیوه ورود او در تفسیر آیات چنین است که پدر فضائل و اسماء سوره بحث می‌کند و سپس به بیان نزول و احکام آیات می‌پردازد و در این باره بیش از دیگر تفاسیر به بحث و گفتگو می‌پردازد و وجوه گوناگون و متعددی از احکام آیات را به خوبی متذکر می‌شود که در نوع خود مباحث فقهی پر ارج و مفیدی را ارائه می‌‌دهد. در ادامه فروعات فقهی آیات را نیز به‌گونه استدلالی یادآور می‌شود و به‌گونه کافی و بایسته به بحث قراءات و اِعراب می‌پردازد و وجوه گوناگون را بیان می‌کند و دلایل ترجیح هر وجهی را نیز به روشنی ارائه می‌نماید.

امتیاز عمده این تفسیر عبارت است از:

  1. تفسیر مبسوط آیات الاحکام
  2. بیان روایات نبوی در ذیل شماری از آیات با تفصیل فراوان.
  3. نقل آراء گوناگون از صحابه و تابعین و مفسران پیش از خود.
  4. بیان دقیق وجوه تفسیری و ترجیح یکی بر دیگری.

به طور کلی، جامعیت این تفسیر، آن را در ردیف تفسیرهای ممتاز، معتبر و مورد مراجعه محققان به‌ویژه قرآن‌پژوهان قرار داده است[۱][۲]

فهرست کتاب

در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.

دربارهٔ پدیدآورنده

عبدالرحمن بن محمد ثعالبى
ابوعبدالله، محمد بن احمد بن ابوبکر بن فَرْح انصاری خزرجی اندلسی قرطبی معروف به «عبدالرحمن بن محمد ثعالبى»، (متولد آغاز قرن هفتم هجری (میان سال‌های ۶۰۰ تا ۶۱۰ هجری)، قرطبه و متوفای ۶۷۱ ﻫ)، تحصیلات خود را در محضر اساتیدی همچون: ابومحمد عبدالوهاب بن رَوّاج، ابن الجُمَیزی، ابوالعباس ضیاءالدین احمد بن عمر بن ابراهیم مالکی قرطبی، و ولی‌الدین عراقی به اتمام رساند. او چندین جلد کتاب به رشته تحریر درآورده است. «التذکرة فی أحوال الـموتی وأمور الآخرة»، «التِذکار فی أفضل الأذکار»، «الأسنی فی شرح أسماء الله الحُسنی وصفاته العلیا»، «الإعلام بما فی دین النصاری من الـمفاسد والأوهام وإظهار محاسن دین الإسلام» و «الجامع لاحکام القرآن» برخی از این آثار است.

پانویس

  1. تفسیر قرطبی، ابوعبدالله قرطبی، بیروت، دار ابن حزم، ۱۴۲۵ق.
  2. کوشا، محمد علی، مقاله «تفسیر ثعالبی»، دانشنامه معاصر قرآن کریم.

دریافت متن