انواع جهاد چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '\: \:\:\:\:\:\:(.*)\s' به ': $1 ') |
جز (جایگزینی متن - 'دست' به 'دست') |
||
| (۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات پرسش | {{جعبه اطلاعات پرسش | ||
| موضوع اصلی | | موضوع اصلی = [[فقه سیاسی (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ فقه سیاسی]] | ||
| تصویر = 110062.jpg | |||
| تصویر | | نمایه وابسته = [[کلیاتی از فقه سیاسی (نمایه)|کلیاتی از فقه سیاسی]] | ||
| مدخل اصلی = [[جهاد]] | |||
| نمایه وابسته | | موضوعات وابسته = | ||
| مدخل اصلی | | تعداد پاسخ = ۱ | ||
| موضوعات وابسته | |||
| | |||
}} | }} | ||
'''انواع جهاد چیست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[فقه سیاسی (پرسش)|فقه سیاسی]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[فقه سیاسی]]''' مراجعه شود. | '''انواع جهاد چیست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[فقه سیاسی (پرسش)|فقه سیاسی]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[فقه سیاسی]]''' مراجعه شود. | ||
== پاسخ نخست == | == پاسخ نخست == | ||
[[پرونده:1100694.jpg|بندانگشتی| | [[پرونده:1100694.jpg|بندانگشتی|راست|100px|[[ابوالفضل شکوری]]]] | ||
حجت الاسلام و المسلمین '''[[ابوالفضل شکوری]]''' در کتاب ''«[[فقه سیاسی اسلام (کتاب)|فقه سیاسی اسلام]]»'' در این‌باره گفته است: | |||
«بعضی از [[فقها]] تقسیم‌بندی‌های مفصّلی برای [[جهاد]] [[اسلامی]] انجام داده‌اند، اما قاطبه فقها آن را به دو قسمت کلی تقسیم نموده‌اند. | «بعضی از [[فقها]] تقسیم‌بندی‌های مفصّلی برای [[جهاد]] [[اسلامی]] انجام داده‌اند، اما قاطبه فقها آن را به دو قسمت کلی تقسیم نموده‌اند. | ||
| خط ۲۳: | خط ۱۷: | ||
“جهاد چند قسم می‌باشد: | “جهاد چند قسم می‌باشد: | ||
# [[جهاد ابتدایی]] (آزادی‌بخش) که به منظور [[دعوت]] [[کفّار]] و [[مشرکان]] به [[دین اسلام]] انجام می‌گیرد. | |||
# [[جهاد]] با کفّار مهاجم، یعنی جهاد با آن دسته از [[کافران]] که به [[مسلمانان]] حمله‌ور شده باشند و احتمال برود که بر [[اراضی]] و شهرهای مسلمانان [[استیلا]] و [[تسلط]] پیدا کنند یا مالشان را بگیرند و یا کاری مانند آن را انجام بدهند، [[واجب]] می‌باشد. | |||
# جهاد با مصمم به [[قتل نفس محترمه]]؛ اگر کسی قصد و [[اراده]] کند که نفس محترمی را بکشد و یا [[مال]] او را به [[زور]] [[تصرف]] نماید و با او را به [[بردگی]] و [[اسارت]] بگیرد، بر مسلمانان واجب می‌شود که با چنین کسی جهاد نمایند؛ جهاد [[مسلمانی]] که [[اسیر]] دست کفّار باشد از این باب است، اما برخی از فقها گفته‌اند که این را باید “دفاع” نامید و نه جهاد و گویا این تعبیر رساتر و بهتر است. | |||
# [[جهاد با بغات]] ([[اهل بغی]]) و آنان کسانی هستند که بر [[امام]] {{ع}} (و یا [[نایب]] بر [[حق]] و [[عادل]] او) خروج کنند و مسلحانه بشورند”<ref>شرح لمعة، ج۱، ص۲۵۵.</ref>. | |||
این تقسیم‌بندی شهید ثانی را می‌توان در دو قسمت زیر خلاصه کرد: | این تقسیم‌بندی شهید ثانی را می‌توان در دو قسمت زیر خلاصه کرد: | ||
# جهاد ابتدایی (آزادی‌بخش)؛ | |||
# [[جهاد دفاعی]]. | |||
چون جهاد با مصممان به [[قتل]] [[نفوس]] محترمه و کفّار مهاجم به حوزه [[اسلام]] و [[جهاد با اهل بغی]] و [[شورشیان]] مسلح داخلی در واقع، همه جنبه “دفاعی” دارند و می‌توانند زیر یک عنوان در آیند. چنان‌که [[فقیه]] [[مجدد]]، انقلابگر و [[ستم]] [[ستیز]] [[زمان]] [[حضرت]] [[امام خمینی]] -[[قدس سره]] – در کتاب تحریر الوسیله همه این مطالب و مسائل را تحت عنوان “فصل فی الدفاع” مورد بحث قرار داده است<ref>تحریر الوسیله، ج۱، ص۴۸۵.</ref>. همچنین در کتاب “الفقه [[علی]] آراء [[فقهاء]] الاسلام” که چکیده و خلاصه آرا و نظریات [[فقها]] در ابواب و فصول گوناگون [[فقهی]] بوده و موارد [[اختلاف]] فقها (اعم از [[شیعه]] و [[سنی]]) را شامل می‌شود نیز روی این تقسیم‌بندی، تأکید و تکیه شده است<ref>الفقه علی آراء فقهاء الاسلام، ص۸۷.</ref>. | چون جهاد با مصممان به [[قتل]] [[نفوس]] محترمه و کفّار مهاجم به حوزه [[اسلام]] و [[جهاد با اهل بغی]] و [[شورشیان]] مسلح داخلی در واقع، همه جنبه “دفاعی” دارند و می‌توانند زیر یک عنوان در آیند. چنان‌که [[فقیه]] [[مجدد]]، انقلابگر و [[ستم]] [[ستیز]] [[زمان]] [[حضرت]] [[امام خمینی]] -[[قدس سره]] – در کتاب تحریر الوسیله همه این مطالب و مسائل را تحت عنوان “فصل فی الدفاع” مورد بحث قرار داده است<ref>تحریر الوسیله، ج۱، ص۴۸۵.</ref>. همچنین در کتاب “الفقه [[علی]] آراء [[فقهاء]] الاسلام” که چکیده و خلاصه آرا و نظریات [[فقها]] در ابواب و فصول گوناگون [[فقهی]] بوده و موارد [[اختلاف]] فقها (اعم از [[شیعه]] و [[سنی]]) را شامل می‌شود نیز روی این تقسیم‌بندی، تأکید و تکیه شده است<ref>الفقه علی آراء فقهاء الاسلام، ص۸۷.</ref>. | ||
[[فقهای اسلام]] [[جهاد ابتدایی]] و آزادی‌بخش را مشروط به [[حضور امام معصوم]]{{ع}} می‌دانند و معتقدند که در [[زمان غیبت]] [[امام]] [[معصوم]]{{ع}} و [[ولایت]] فقها، [[مسلمانان]] می‌توانند [[جهاد دفاعی]] بکنند؛ یعنی اگر [[منافع]] مسلمانان و [[کیان اسلام]] در خطر افتاد، جهاد دفاعی بر همگان [[واجب]] می‌شود اما مادامی که [[کفّار]]، منافع مسلمانان را به خطر نیانداخته و [[اراضی]] و یا شهرهای آنها را اشغال نکرده‌اند و برنامه اشغالی نیز ندارند، نباید با آنان جنگید<ref>شرح لمعه، ج۱، ص۲۵۵.</ref>. | [[فقهای اسلام]] [[جهاد ابتدایی]] و آزادی‌بخش را مشروط به [[حضور امام معصوم]] {{ع}} می‌دانند و معتقدند که در [[زمان غیبت]] [[امام]] [[معصوم]] {{ع}} و [[ولایت]] فقها، [[مسلمانان]] می‌توانند [[جهاد دفاعی]] بکنند؛ یعنی اگر [[منافع]] مسلمانان و [[کیان اسلام]] در خطر افتاد، جهاد دفاعی بر همگان [[واجب]] می‌شود اما مادامی که [[کفّار]]، منافع مسلمانان را به خطر نیانداخته و [[اراضی]] و یا شهرهای آنها را اشغال نکرده‌اند و برنامه اشغالی نیز ندارند، نباید با آنان جنگید<ref>شرح لمعه، ج۱، ص۲۵۵.</ref>. | ||
بنابر این، در [[زمان]] [[غیبت امام زمان]]{{ع}} فقط جهاد دفاعی مجاز می‌باشد. اما شکل جهاد دفاعی چگونه است؟ در جهاد ابتدایی که مخصوص زمان و [[حضور معصوم]] می‌باشد،[[ جهاد]] بر [[زنان]] واجب نیست، اما در جهاد دفاعی اولاً [[اذن]] و اجازه امام معصوم و یا [[نایب خاص]] و عام او ([[فقیه]]) شرط نمی‌باشد و نیازی به اینها نیست، به محض [[احساس]] خطر برای [[اسلام]] و [[مملکت اسلامی]] باید علیه کفّار مهاجم خارجی و [[شورشیان]] [[ستمگر]] و مسلح داخلی ([[اهل بغی]]) جنگید؛ این [[جنگ]] بر هر مکلفی (اعم از [[زن]] و مرد) واجب است<ref>تحریر الوسیله، ج۱، ص۴۸۵؛ شرح لمعه، ج۱، ص۲۵۵.</ref>. | بنابر این، در [[زمان]] [[غیبت امام زمان]] {{ع}} فقط جهاد دفاعی مجاز می‌باشد. اما شکل جهاد دفاعی چگونه است؟ در جهاد ابتدایی که مخصوص زمان و [[حضور معصوم]] می‌باشد، [[جهاد]] بر [[زنان]] واجب نیست، اما در جهاد دفاعی اولاً [[اذن]] و اجازه امام معصوم و یا [[نایب خاص]] و عام او ([[فقیه]]) شرط نمی‌باشد و نیازی به اینها نیست، به محض [[احساس]] خطر برای [[اسلام]] و [[مملکت اسلامی]] باید علیه کفّار مهاجم خارجی و [[شورشیان]] [[ستمگر]] و مسلح داخلی ([[اهل بغی]]) جنگید؛ این [[جنگ]] بر هر مکلفی (اعم از [[زن]] و مرد) واجب است<ref>تحریر الوسیله، ج۱، ص۴۸۵؛ شرح لمعه، ج۱، ص۲۵۵.</ref>. | ||
در جهاد دفاعی شرط است که مهاجم یا [[کافر]] و [[مشرک]] باشد و یا از مسلمانان [[اهل بدعت]] و [[منحرف]]»<ref>[[ابوالفضل شکوری|شکوری، ابوالفضل]]، [[فقه سیاسی اسلام (کتاب)|فقه سیاسی اسلام]]، ص ۳۶۷.</ref> | در جهاد دفاعی شرط است که مهاجم یا [[کافر]] و [[مشرک]] باشد و یا از مسلمانان [[اهل بدعت]] و [[منحرف]]»<ref>[[ابوالفضل شکوری|شکوری، ابوالفضل]]، [[فقه سیاسی اسلام (کتاب)|فقه سیاسی اسلام]]، ص ۳۶۷.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:پرسش]] | ||
[[رده:پرسمان فقه سیاسی]] | [[رده:پرسمان فقه سیاسی]] | ||
[[رده:(اا): پرسش‌های فقه سیاسی با ۱ پاسخ]] | [[رده:(اا): پرسش‌های فقه سیاسی با ۱ پاسخ]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۲۲
| انواع جهاد چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ فقه سیاسی |
| مدخل اصلی | جهاد |
| تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
انواع جهاد چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث فقه سیاسی است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی فقه سیاسی مراجعه شود.
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین ابوالفضل شکوری در کتاب «فقه سیاسی اسلام» در این‌باره گفته است:
«بعضی از فقها تقسیم‌بندی‌های مفصّلی برای جهاد اسلامی انجام داده‌اند، اما قاطبه فقها آن را به دو قسمت کلی تقسیم نموده‌اند. شهید ثانی در کتاب شرح لمعه در تقسیم جهاد چنین نوشته است:
“جهاد چند قسم می‌باشد:
- جهاد ابتدایی (آزادی‌بخش) که به منظور دعوت کفّار و مشرکان به دین اسلام انجام می‌گیرد.
- جهاد با کفّار مهاجم، یعنی جهاد با آن دسته از کافران که به مسلمانان حمله‌ور شده باشند و احتمال برود که بر اراضی و شهرهای مسلمانان استیلا و تسلط پیدا کنند یا مالشان را بگیرند و یا کاری مانند آن را انجام بدهند، واجب می‌باشد.
- جهاد با مصمم به قتل نفس محترمه؛ اگر کسی قصد و اراده کند که نفس محترمی را بکشد و یا مال او را به زور تصرف نماید و با او را به بردگی و اسارت بگیرد، بر مسلمانان واجب می‌شود که با چنین کسی جهاد نمایند؛ جهاد مسلمانی که اسیر دست کفّار باشد از این باب است، اما برخی از فقها گفته‌اند که این را باید “دفاع” نامید و نه جهاد و گویا این تعبیر رساتر و بهتر است.
- جهاد با بغات (اهل بغی) و آنان کسانی هستند که بر امام (ع) (و یا نایب بر حق و عادل او) خروج کنند و مسلحانه بشورند”[۱].
این تقسیم‌بندی شهید ثانی را می‌توان در دو قسمت زیر خلاصه کرد:
- جهاد ابتدایی (آزادی‌بخش)؛
- جهاد دفاعی.
چون جهاد با مصممان به قتل نفوس محترمه و کفّار مهاجم به حوزه اسلام و جهاد با اهل بغی و شورشیان مسلح داخلی در واقع، همه جنبه “دفاعی” دارند و می‌توانند زیر یک عنوان در آیند. چنان‌که فقیه مجدد، انقلابگر و ستم ستیز زمان حضرت امام خمینی -قدس سره – در کتاب تحریر الوسیله همه این مطالب و مسائل را تحت عنوان “فصل فی الدفاع” مورد بحث قرار داده است[۲]. همچنین در کتاب “الفقه علی آراء فقهاء الاسلام” که چکیده و خلاصه آرا و نظریات فقها در ابواب و فصول گوناگون فقهی بوده و موارد اختلاف فقها (اعم از شیعه و سنی) را شامل می‌شود نیز روی این تقسیم‌بندی، تأکید و تکیه شده است[۳].
فقهای اسلام جهاد ابتدایی و آزادی‌بخش را مشروط به حضور امام معصوم (ع) می‌دانند و معتقدند که در زمان غیبت امام معصوم (ع) و ولایت فقها، مسلمانان می‌توانند جهاد دفاعی بکنند؛ یعنی اگر منافع مسلمانان و کیان اسلام در خطر افتاد، جهاد دفاعی بر همگان واجب می‌شود اما مادامی که کفّار، منافع مسلمانان را به خطر نیانداخته و اراضی و یا شهرهای آنها را اشغال نکرده‌اند و برنامه اشغالی نیز ندارند، نباید با آنان جنگید[۴].
بنابر این، در زمان غیبت امام زمان (ع) فقط جهاد دفاعی مجاز می‌باشد. اما شکل جهاد دفاعی چگونه است؟ در جهاد ابتدایی که مخصوص زمان و حضور معصوم می‌باشد، جهاد بر زنان واجب نیست، اما در جهاد دفاعی اولاً اذن و اجازه امام معصوم و یا نایب خاص و عام او (فقیه) شرط نمی‌باشد و نیازی به اینها نیست، به محض احساس خطر برای اسلام و مملکت اسلامی باید علیه کفّار مهاجم خارجی و شورشیان ستمگر و مسلح داخلی (اهل بغی) جنگید؛ این جنگ بر هر مکلفی (اعم از زن و مرد) واجب است[۵].
در جهاد دفاعی شرط است که مهاجم یا کافر و مشرک باشد و یا از مسلمانان اهل بدعت و منحرف»[۶]
پانویس
- ↑ شرح لمعة، ج۱، ص۲۵۵.
- ↑ تحریر الوسیله، ج۱، ص۴۸۵.
- ↑ الفقه علی آراء فقهاء الاسلام، ص۸۷.
- ↑ شرح لمعه، ج۱، ص۲۵۵.
- ↑ تحریر الوسیله، ج۱، ص۴۸۵؛ شرح لمعه، ج۱، ص۲۵۵.
- ↑ شکوری، ابوالفضل، فقه سیاسی اسلام، ص ۳۶۷.