خارجی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{مدخل‌های وابسته}} +{{مدخل وابسته}})) |
(←مقدمه) |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = امام حسین | |||
| عنوان مدخل = | |||
| مداخل مرتبط = | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
عنوانی که از سوی [[یزید]] و [[ابن زیاد]] به [[امام حسین]]{{ع}} داده شد. اصل معنای آن به معنای [[شورشی]] و [[یاغی]] است؛ نه [[اتباع]] کشورهای [[بیگانه]]. این اصطلاح به زمان [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} بر می‌‌گردد. به نوشته یکی از محقّقان: [[خروج]]، صرفا ترک [[مکّه]] از سوی [[امام حسین]]{{ع}} به سوی [[کوفه]] نبود، بلکه از زمانی که در [[جنگ صفّین]]، عدّه‌ای بعنوان [[سرپیچی]] و | عنوانی که از سوی [[یزید]] و [[ابن زیاد]] به [[امام حسین]] {{ع}} داده شد. اصل معنای آن به معنای [[شورشی]] و [[یاغی]] است؛ نه [[اتباع]] کشورهای [[بیگانه]]. این اصطلاح به زمان [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} بر می‌‌گردد. به نوشته یکی از محقّقان: [[خروج]]، صرفا ترک [[مکّه]] از سوی [[امام حسین]] {{ع}} به سوی [[کوفه]] نبود، بلکه از زمانی که در [[جنگ صفّین]]، عدّه‌ای بعنوان [[سرپیچی]] و تمرّد از [[فرمان]] [[علی]] {{ع}} [[شورش]] کردند (و بعدا [[خوارج]] نام گرفتند) بوی خاصّی پیدا کرد و این عنوان، به‌ویژه در [[عراق]] مفهومی ناپسند یافت. [[سلطه]] [[ابن زیاد]] هم از آغاز، [[نهضت حسینی]] را بعنوان “خروج” قلمداد کرد<ref>انصار الحسین، ص ۲۷ (پاورقی).</ref>. البته [[خروج]] و سر بر تافتن از [[حکومت]] و [[شورش]] کردن، اگر بر ضدّ [[حکومت مشروع]] [[اسلامی]] باشد، شورشگران بعنوان “فئه باغیه” مهدور الدّم هستند و [[مبارزه]] با آنان بعنوان [[جنگ]] با متجاوزین داخلی لازم است. ولی اگر این [[عصیان]]، بر ضد [[ستم]] و [[طغیان]] باشد، یک [[وظیفه]] است و شورشگران، مجاهدانی ارزشمندند. [[امام حسین]] {{ع}} نیز درباره [[امتناع]] از [[بیعت]] با [[یزید]] و بیرون آمدن از [[مدینه]] و عزیمت به [[مکّه]]، از واژه [[خروج]] استفاده کرده است {{متن حدیث|أَنِّي لَمْ أَخْرُجْ أَشِراً وَ لاَ بَطِراً... إِنَّمَا خَرَجْتُ لِطَلَبِ الْإِصْلاَحِ}} و [[خروج]] خود را بعنوان [[اصلاح‌طلبی]] در [[امّت]] [[پیامبر]] معرّفی کرده است. | ||
[[یزید]]، برای [[مشروعیّت]] بخشیدن به کار خویش در کشتن [[حسین]]{{ع}} این عنوان را مستمسک قرار می‌‌داد و خود را | |||
[[یزید]]، برای [[مشروعیّت]] بخشیدن به کار خویش در کشتن [[حسین]] {{ع}} این عنوان را مستمسک قرار می‌‌داد و خود را سرکوب کننده یک [[شورش]] بر ضدّ [[خلیفه]] [[اسلامی]] می‌پنداشت. سخنان امام حسین و [[اهل بیت]] او نیز در طول [[نهضت]]، پس از [[عاشورا]]، همه بیان این بود که [[قیام]]، بخاطر [[دین]] و مبارزه با ستم و [[بدعت]] است و خود را دودمان پیامبر معرفی می‌‌کردند تا پرده‌های [[غفلت]] را کنار زنند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۱۶۹.</ref>. | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
{{ | {{مدخل وابسته}} | ||
* [[جنگ]] | * [[جنگ]] | ||
* [[بغی]] | * [[بغی]] | ||
| خط ۲۵: | خط ۳۱: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:13681024.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|'''فرهنگ عاشورا''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۷: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:امام حسین]] | ||
[[رده:مدخل فرهنگ عاشورا]] | [[رده:مدخل فرهنگ عاشورا]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۹ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۰۵
مقدمه
عنوانی که از سوی یزید و ابن زیاد به امام حسین (ع) داده شد. اصل معنای آن به معنای شورشی و یاغی است؛ نه اتباع کشورهای بیگانه. این اصطلاح به زمان امیرالمؤمنین (ع) بر می‌‌گردد. به نوشته یکی از محقّقان: خروج، صرفا ترک مکّه از سوی امام حسین (ع) به سوی کوفه نبود، بلکه از زمانی که در جنگ صفّین، عدّه‌ای بعنوان سرپیچی و تمرّد از فرمان علی (ع) شورش کردند (و بعدا خوارج نام گرفتند) بوی خاصّی پیدا کرد و این عنوان، به‌ویژه در عراق مفهومی ناپسند یافت. سلطه ابن زیاد هم از آغاز، نهضت حسینی را بعنوان “خروج” قلمداد کرد[۱]. البته خروج و سر بر تافتن از حکومت و شورش کردن، اگر بر ضدّ حکومت مشروع اسلامی باشد، شورشگران بعنوان “فئه باغیه” مهدور الدّم هستند و مبارزه با آنان بعنوان جنگ با متجاوزین داخلی لازم است. ولی اگر این عصیان، بر ضد ستم و طغیان باشد، یک وظیفه است و شورشگران، مجاهدانی ارزشمندند. امام حسین (ع) نیز درباره امتناع از بیعت با یزید و بیرون آمدن از مدینه و عزیمت به مکّه، از واژه خروج استفاده کرده است «أَنِّي لَمْ أَخْرُجْ أَشِراً وَ لاَ بَطِراً... إِنَّمَا خَرَجْتُ لِطَلَبِ الْإِصْلاَحِ» و خروج خود را بعنوان اصلاح‌طلبی در امّت پیامبر معرّفی کرده است.
یزید، برای مشروعیّت بخشیدن به کار خویش در کشتن حسین (ع) این عنوان را مستمسک قرار می‌‌داد و خود را سرکوب کننده یک شورش بر ضدّ خلیفه اسلامی می‌پنداشت. سخنان امام حسین و اهل بیت او نیز در طول نهضت، پس از عاشورا، همه بیان این بود که قیام، بخاطر دین و مبارزه با ستم و بدعت است و خود را دودمان پیامبر معرفی می‌‌کردند تا پرده‌های غفلت را کنار زنند[۲].
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ انصار الحسین، ص ۲۷ (پاورقی).
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۱۶۹.