پیراهن عثمان در نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۵۵

مقدمه

پس از کشته‌شدن عثمان، همسر او، پیراهن خونی عثمان را نزد معاویه فرستاد تا او را در بهره‌برداری از این وضعیت یاری رساند. پیراهن عثمان منشأ فتنه‌های بسیاری شد و زمینه جنگ‌های جمل و صفّین و نهروان را فراهم آورد و بنی‌امیّه از آن بهره‌های سیاسی فراوان بردند. معاویه جاسوسانی به مدینه فرستاده بود که در حوالی خانه عثمان مراقب باشند و وقتی عثمان کشته شد، بلافاصله پیراهن خون‌آلود عثمان را به شام برسانند و جاسوسان، این مأموریت را به سرعت انجام دادند. به‌نظر برخی مورخان، ام‌حبیبه، دختر ابوسفیان، که از نظر بیشتر مورّخان و نسب‌شناسان به رَمَله مشهور است، پس از کشته‌شدن عثمان بن عفان پیراهن آغشته به خون وی را همراه نعمان بن بشیر نزد برادرش معاویه به دمشق فرستاد.

به‌نظر عده دیگری از مورخان، همسر عثمان (نائله) پیراهن عثمان را همراه با انگشتان بریده‌شده خودش، که در دفاع از عثمان بریده شد بود و نیز موهای ریش عثمان که مهاجمین آن‌ها را کنده بودند، توسط نعمان بن بشیر به سوی معاویه فرستاد. او دستور داد پیراهن عثمان و هم‌چنین انگشتان نائله، همسر عثمان را بالای منبر مسجد شام ببرند و عَلَم کنند. وی تبلیغات و تهاجم وسیع فرهنگی در شام و اطراف آن بر علیه قاتلان عثمان را شروع می‌کند و مردم را به خون‌خواهی عثمان فرامی‌خواند و لبه تیز اتّهام را متوجّه امام علی (ع) و همراهانش می‌کند و حال آن‌که کشنده واقعی عثمان خود معاویه است و این کلام علی (ع) در نهج البلاغه است که فرمود: آنان در جست‌وجوی حقی هستند که خود آن را وانهاده‌اند و از خونی خون‌خواهی می‌کنند که خود آن را ریخته‌اند.

معاویه در نامه خود، امام را به شرکت در قتل عثمان متّهم می‌کند و امام (ع) به او قاطعانه پاسخ می‌دهد که در نامه ۱۰، ۲۸ و ۳۷ نهج البلاغه به آن اشاره شده است^[۱].

پیراهن عثمان، منشأ فتنه ناکثین و قاسطین و مارقین

معاویه گاهی در انظار عمومی پیراهن خون‌آلود خلیفه سوم را بر تن می‌کرد و برای برپایی فتنه، از پیراهن عثمان، بهره بسیار برد. وی اقدامات بعدی و اساسی خویش را آغاز کرد و به چند نفر از جمله طلحة بن عبدالله و زبیر بن عوام نامه نوشت به‌طوری که وقتی طلحه و زبیر نامه معاویه را دریافت کردند، بسیار شادمان شدند و از آن پس در مخالفت با علی (ع) مصمّم بودند. طلحه و زبیر که نخست در مدینه با علی (ع) بیعت کرده بودند، بعد از مدّت اندکی بیعت خود را شکستند و به سوی مکه روانه شدند. در آن‌جا پس از دیدار با عایشه، همسر پیامبر اسلام، مردم را به بهانه خون‌خواهی عثمان تحریک کردند و با حدود سه هزار نفر به سمت بصره حرکت کردند و جنگ جمل را به راه انداختند. و بالاخره این پیراهن عامل برپا شدن جنگ صفین علیه امیرالمؤمنین علی (ع) و این جنگ منشأ پیدایش خوارج در جریان حکمیّت شد و مقدّمات جنگ نهروان را فراهم آورد^[۲].

منابع

دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه ج۱

پانویس

↑ دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 189 ـ 190.
↑ دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 190.

[1] دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 189 ـ 190.

[2] دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 190.

[۱]

[۲]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{امامت}}
 {{مدخل مرتبط
 | موضوع مرتبط = پیراهن عثمان
-| عنوان مدخل  = [[پیراهن عثمان]]
+| عنوان مدخل  = پیراهن عثمان
-| مداخل مرتبط = [[پیراهن عثمان در حدیث]] - [[پیراهن عثمان در نهج البلاغه]] - [[پیراهن عثمان در تاریخ اسلام]]
+| مداخل مرتبط = [[پیراهن عثمان در نهج البلاغه]]
-| پرسش مرتبط  = پیراهن عثمان (پرسش)
+| پرسش مرتبط  =
 }}
-==مقدمه==
+== مقدمه ==
-*پس از کشته‌شدن [[عثمان]]، همسر او، پیراهن خونی [[عثمان]] را نزد [[معاویه]] فرستاد تا او را در بهره‌برداری از این وضعیت [[یاری]] رساند. [[پیراهن عثمان]] منشأ فتنه‌های بسیاری شد و زمینه جنگ‌های [[جمل]] و [[صفّین]] و [[نهروان]] را فراهم آورد و بنی‌امیّه از آن بهره‌های [[سیاسی]] فراوان بردند. [[معاویه]] جاسوسانی به [[مدینه]] فرستاده بود که در حوالی خانه [[عثمان]] مراقب باشند و وقتی [[عثمان]] کشته شد، بلافاصله پیراهن خون‌آلود [[عثمان]] را به [[شام]] برسانند و جاسوسان، این [[مأموریت]] را به سرعت انجام دادند. به‌نظر برخی مورخان، ام‌حبیبه، دختر [[ابوسفیان]]، که از نظر بیشتر مورّخان و نسب‌شناسان به رَمَله مشهور است، پس از کشته‌شدن [[عثمان بن عفان]] پیراهن آغشته به [[خون]] وی را همراه نعمان بن بشیر نزد برادرش [[معاویه]] به [[دمشق]] فرستاد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 189.</ref>.
+پس از کشته‌شدن [[عثمان]]، همسر او، پیراهن خونی [[عثمان]] را نزد [[معاویه]] فرستاد تا او را در بهره‌برداری از این وضعیت [[یاری]] رساند. [[پیراهن عثمان]] منشأ فتنه‌های بسیاری شد و زمینه جنگ‌های [[جمل]] و [[صفّین]] و [[نهروان]] را فراهم آورد و بنی‌امیّه از آن بهره‌های [[سیاسی]] فراوان بردند. [[معاویه]] جاسوسانی به [[مدینه]] فرستاده بود که در حوالی خانه [[عثمان]] مراقب باشند و وقتی [[عثمان]] کشته شد، بلافاصله پیراهن خون‌آلود [[عثمان]] را به [[شام]] برسانند و جاسوسان، این [[مأموریت]] را به سرعت انجام دادند. به‌نظر برخی مورخان، ام‌حبیبه، دختر [[ابوسفیان]]، که از نظر بیشتر مورّخان و نسب‌شناسان به رَمَله مشهور است، پس از کشته‌شدن [[عثمان بن عفان]] پیراهن آغشته به [[خون]] وی را همراه نعمان بن بشیر نزد برادرش [[معاویه]] به [[دمشق]] فرستاد.
-*به‌نظر عده دیگری از مورخان، همسر [[عثمان]] (نائله) [[پیراهن عثمان]] را همراه با انگشتان بریده‌شده خودش، که در [[دفاع]] از [[عثمان]] بریده شد بود و نیز موهای ریش [[عثمان]] که مهاجمین آن‌ها را کنده بودند، توسط نعمان بن بشیر به سوی [[معاویه]] فرستاد. او [[دستور]] داد [[پیراهن عثمان]] و هم‌چنین انگشتان نائله، همسر [[عثمان]] را بالای [[منبر]] [[مسجد]] [[شام]] ببرند و عَلَم کنند. وی تبلیغات و تهاجم وسیع [[فرهنگی]] در [[شام]] و اطراف آن بر علیه [[قاتلان عثمان]] را شروع می‌کند و [[مردم]] را به خون‌خواهی [[عثمان]] فرامی‌خواند و لبه تیز اتّهام را متوجّه [[امام علی]] {{ع}} و همراهانش می‌کند و حال آن‌که کشنده واقعی [[عثمان]] خود [[معاویه]] است و این [[کلام]] [[علی]] {{ع}} در [[نهج البلاغه]] است که فرمود: آنان در جست‌وجوی حقی هستند که خود آن را وانهاده‌اند و از خونی خون‌خواهی می‌کنند که خود آن را ریخته‌اند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 190.</ref>.
-*[[معاویه]] در [[نامه]] خود، [[امام]] را به شرکت در قتل [[عثمان]] متّهم می‌کند و [[امام]] {{ع}} به او قاطعانه پاسخ می‌دهد که در [[نامه]] ۱۰، ۲۸ و ۳۷ [[نهج البلاغه]] به آن اشاره شده است<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 190.</ref>.
-==[[پیراهن عثمان]]، منشأ [[فتنه]] [[ناکثین]] و [[قاسطین]] و [[مارقین]]==
-*[[معاویه]] گاهی در انظار عمومی پیراهن خون‌آلود [[خلیفه]] سوم را بر تن می‌کرد و برای برپایی [[فتنه]]، از [[پیراهن عثمان]]، بهره بسیار برد. وی اقدامات بعدی و اساسی خویش را آغاز کرد و به چند نفر از جمله [[طلحة بن عبدالله]] و [[زبیر بن عوام]] [[نامه]] نوشت به‌طوری که وقتی [[طلحه]] و [[زبیر]] [[نامه]] [[معاویه]] را دریافت کردند، بسیار شادمان شدند و از آن پس در [[مخالفت]] با [[علی]] {{ع}} مصمّم بودند. [[طلحه]] و [[زبیر]] که نخست در [[مدینه]] با [[علی]] {{ع}} [[بیعت]] کرده بودند، بعد از مدّت اندکی [[بیعت]] خود را شکستند و به سوی [[مکه]] روانه شدند. در آن‌جا پس از [[دیدار]] با [[عایشه]]، همسر [[پیامبر اسلام]]، [[مردم]] را به بهانه خون‌خواهی [[عثمان]] تحریک کردند و با [[حدود]] سه هزار نفر به سمت [[بصره]] حرکت کردند و [[جنگ جمل]] را به راه انداختند. و بالاخره این پیراهن عامل برپا شدن [[جنگ صفین]] علیه [[امیرالمؤمنین]] [[علی]]{{ع}} و این [[جنگ]] منشأ پیدایش [[خوارج]] در جریان [[حکمیّت]] شد و مقدّمات [[جنگ نهروان]] را فراهم آورد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 190.</ref>.
-== پرسش‌های وابسته ==
+به‌نظر عده دیگری از مورخان، همسر [[عثمان]] (نائله) [[پیراهن عثمان]] را همراه با انگشتان بریده‌شده خودش، که در [[دفاع]] از [[عثمان]] بریده شد بود و نیز موهای ریش [[عثمان]] که مهاجمین آن‌ها را کنده بودند، توسط نعمان بن بشیر به سوی [[معاویه]] فرستاد. او [[دستور]] داد [[پیراهن عثمان]] و هم‌چنین انگشتان نائله، همسر [[عثمان]] را بالای [[منبر]] [[مسجد]] [[شام]] ببرند و عَلَم کنند. وی تبلیغات و تهاجم وسیع [[فرهنگی]] در [[شام]] و اطراف آن بر علیه [[قاتلان عثمان]] را شروع می‌کند و [[مردم]] را به خون‌خواهی [[عثمان]] فرامی‌خواند و لبه تیز اتّهام را متوجّه [[امام علی]] {{ع}} و همراهانش می‌کند و حال آن‌که کشنده واقعی [[عثمان]] خود [[معاویه]] است و این [[کلام]] [[علی]] {{ع}} در [[نهج البلاغه]] است که فرمود: آنان در جست‌وجوی حقی هستند که خود آن را وانهاده‌اند و از خونی خون‌خواهی می‌کنند که خود آن را ریخته‌اند.
-== جستارهای وابسته ==
+[[معاویه]] در [[نامه]] خود، [[امام]] را به شرکت در قتل [[عثمان]] متّهم می‌کند و [[امام]] {{ع}} به او قاطعانه پاسخ می‌دهد که در [[نامه]] ۱۰، ۲۸ و ۳۷ [[نهج البلاغه]] به آن اشاره شده است<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 189 ـ 190.</ref>.
+== [[پیراهن عثمان]]، منشأ [[فتنه]] [[ناکثین]] و [[قاسطین]] و [[مارقین]] ==
+[[معاویه]] گاهی در انظار عمومی پیراهن خون‌آلود [[خلیفه]] سوم را بر تن می‌کرد و برای برپایی [[فتنه]]، از [[پیراهن عثمان]]، بهره بسیار برد. وی اقدامات بعدی و اساسی خویش را آغاز کرد و به چند نفر از جمله [[طلحة بن عبدالله]] و [[زبیر بن عوام]] [[نامه]] نوشت به‌طوری که وقتی [[طلحه]] و [[زبیر]] [[نامه]] [[معاویه]] را دریافت کردند، بسیار شادمان شدند و از آن پس در [[مخالفت]] با [[علی]] {{ع}} مصمّم بودند. [[طلحه]] و [[زبیر]] که نخست در [[مدینه]] با [[علی]] {{ع}} [[بیعت]] کرده بودند، بعد از مدّت اندکی [[بیعت]] خود را شکستند و به سوی [[مکه]] روانه شدند. در آن‌جا پس از [[دیدار]] با [[عایشه]]، همسر [[پیامبر اسلام]]، [[مردم]] را به بهانه خون‌خواهی [[عثمان]] تحریک کردند و با [[حدود]] سه هزار نفر به سمت [[بصره]] حرکت کردند و [[جنگ جمل]] را به راه انداختند. و بالاخره این پیراهن عامل برپا شدن [[جنگ صفین]] علیه [[امیرالمؤمنین]] [[علی]] {{ع}} و این [[جنگ]] منشأ پیدایش [[خوارج]] در جریان [[حکمیّت]] شد و مقدّمات [[جنگ نهروان]] را فراهم آورد<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 190.</ref>.
 == منابع ==
 {{منابع}}
-* [[پرونده:13681048.jpg|22px]] [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه نهج البلاغه ج۱''']]
+# [[پرونده:13681048.jpg|22px]] [[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه نهج البلاغه ج۱''']]
 {{پایان منابع}}
@@ خط ۲۶: / خط ۲۴: @@
 {{پانویس}}
-[[رده:امام علی]]
+[[رده:جنگ صفین]]
-[[رده:پیراهن عثمان]]
-[[رده:پیراهن عثمان در نهج البلاغه]]
 [[رده:مدخل نهج البلاغه]]