امام مهدی چند غیبت داشته‌اند؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '{{عربی|اندازه=100%|' به '{{عربی|') |
جز (حذف پیوند از عنوان منبع‌شناسی جامع مهدویت توسط ربات) |
||
| خط ۱۱۳: | خط ۱۱۳: | ||
==پرسش‌های وابسته== | ==پرسش‌های وابسته== | ||
== | ==منبع‌شناسی جامع مهدویت== | ||
{{پرسش‌های وابسته}} | {{پرسش‌های وابسته}} | ||
{{ستون-شروع|3}} | {{ستون-شروع|3}} | ||
نسخهٔ ۱۷ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۸:۰۱
| امام مهدی چند غیبت داشته‌اند؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / غیبت امام مهدی |
| مدخل اصلی | کلیات غیبت امام مهدی |
| مدخل وابسته | ؟ |
امام مهدی(ع) چند غیبت داشته‌اند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
پاسخ نخست
- آیت الله شهید سید محمد صدر در کتاب «تاریخ غیبت کبری» در این‌باره گفته است:
- «بدون شک حضرت مهدی (ع) دو گونه غیبت داشته است و این از عقاید روشن مذهب شیعه، و بلکه از مسلمات و بدیهیاتی است که تردیدبردار نیست. برخی از دانشمندان اهل سنت نیز در این مسأله با شیعیان همفکری دارند.
- در متون حدیثی هر دو گروه شیعه و سنی روایاتی در این باره وارد شده است.
- سید برزنجی[۱] از حضرت ابا عبد الله الحسین (ع) روایت کرده است که آن حضرت فرموده است: برای صاحب این امر (حضرت مهدی (ع)) دو غیبت است که یکی از آن دو به‌قدری به درازا کشد که برخی گویند وی مرده است، و گروهی گویند او از بین رفته است. بر جایگاه و محل سکونتش نه از اولیاء و نه از دیگران، بجز آن کس که عهده‌دار کارهای شخصی آن حضرت میباشد، کسی آگاه نیست. و نعمانی[۲] در کتاب خویش از اسحاق بن عمار آورده که وی گفته است: از حضرت جعفر بن محمد الصادق (ع) شنیدم که می‌فرمود: برای قائم دو غیبت است که یکی طولانی و دیگری کوتاه است. در یکی جایگاه حضرت را فقط شیعیان مخصوص می‌دانند و در دیگری مکانش را بجز خدمتگزار ویژهاش کسی نمی‌داند. و همو[۳] از ابراهیم بن عمر الکناسی نقل کرده است که وی گوید: از حضرت باقر (ع) شنیدم که می‌فرمود: صاحب این امر را دو غیبت است. و نیز[۴] از ابو بصیر روایت کند که گوید: خدمت حضرت صادق (ع) عرض کردم که امام باقر (ع) می‌فرمود که برای قائم آل محمد (ع) دو غیبت است که یکی از دیگری طولانی‌تر است. فرمود: آری ... این روایت را طبرسی نیز در کتاب اعلام الوری[۵] نقل کرده است. و همچنین نعمانی از محمد بن مسلم ثقفی روایت کرده است که می‌گوید: از حضرت باقر (ع) شنیدم که می‌فرمود: برای قائم دو غیبت است که در یکی از آنها چنین گفته می‌شود که آن حضرت از بین رفته و معلوم نیست در کدام درهای به سر میبرد[۶] و نیز[۷] از مفضل بن عمر نقل می‌کند که از حضرت صادق (ع) شنیدم که می‌فرمود: برای صاحب این امر دو غیبت است. در یکی به سوی خانواده خود بر میگردد و در دیگری گفته می‌شود که از دنیا رفته و معلوم نیست در کدام درهای ناپدید شده است.
- شیخ طوسی[۸] از حازم بن حبیب از حضرت صادق (ع) این روایت را نقل کرده است که حضرت به او فرمود: ای حازم برای صاحب این امر دو غیبت است، در دومی آشکار می‌شود، اگر کسی نزد تو آمد و گفت که دستش را از روی خاک قبر او تکانیده باور مکن و از او مپذیر. این بود نمونهای از روایات و اخبار بسیاری که در این زمینه رسیده است و برای اثبات تاریخی این مسأله کافی است.
- از این روایات دو برداشت شده است:
- برداشت نخست: این برداشت موافق عقیده غیر امامیه است که گویند: مهدی کسی است که در زمان خود تولد یافته و زمین را از عدل پر می‌کند، همانطور که از جور و ستم پر شده است. طبق این عقیده، دو غیبت از یکدیگر جدا بوده و در فاصله بین دو غیبت حضرت بر مردم آشکار شده و ظهور بعد از غیبت دومی روز نهضت بزرگ حضرت است. مدت هر دو غیبت محدود و بسیار اندک است که بخاطر مصالح ویژهای که حضرت خود در نظر دارند و یا بخاطر اینکه بعد از ظهور بتواند یارانی را گرد خود فراهم آورد غیبت میفرمایند. بر طبق این گونه برداشت از روایات چارهای جز پذیرفتن این نظریه درباره دو غیبت نیست؛ زیرا با عمر کوتاه حضرت دیگر نمیتوان غیبتی طولانی برای حضرت در نظر گرفت. برداشت برزنجی از روایات و اخبار گذشته همین است، آنجا که گوید: این دو غیبت - و خداوند داناتر است - همانست که قبلا گفته شد که حضرت در کوههای اطراف مکه پنهان میگردد و هیچ کس از آن حضرت آگاه نخواهد بود. مؤید این مطلب روایتی است از حضرت باقر (ع) که فرماید: برای صاحب این امر در برخی از این درهها پنهانی و غیبتی است. و حضرت با دست خود به ذی طوی اشاره فرمود. میگویم: برزنجی غیبت دوم را متذکر نشده است.
- برداشت دوم: این برداشت موافق عقیده امامیه است که می‌گویند مهدی (ع) از روز تولدش در قرن سوم تا هنگام ظهورش زنده میباشد. این برداشتی است که دانشمندان امامیه از این روایات داشته‌اند و پیشینیان آنان به شکلی روشن بر آن تصریح کرده‌اند و این مسأله از ضروریات مذهب امامیه است. نعمانی گوید[۹]:این‌گونه احادیثی که یادآور شده‌اند «برای قائم دوگونه غیبت است» - بحمد الله - درستی آنها نزد ما ثابت شده است. خداوند سخنان ائمه (ع) را روشن گرداند و درستی و راستی آنها را آشکار ساخت. اما غیبت اول، آن غیبتی است که طی آن سفر او نمایندگانی بین مردم و امام وجود داشتند که از سوی خود آن حضرت (ع) منصوب شده و میان مردم بطور آشکار و ظاهر زندگی می‌کردند ... این غیبتی کوتاه بود که دورانش سپری شده و مدتش گذشته است.
- غیبت دوم غیبتی است که در آن نمایندگان و واسطه‌ها از میان برداشته شده‌اند و خداوند بجهت تدبیری که میان آفریدگان دارد و آنها را به دایره تمحیص و امتحان می‌کشد ... این غیبت را بوجود آورده است و این زمانی است که اکنون ما در آن هستیم. شیخ مفید در «ارشاد»[۱۰] گوید: برای آن حضرت پیش از قیامش دو غیبت است. یکی از آن دو از دیگری طولانی‌تر است، چنانکه اخبار و روایات گویای آنند. غیبت کوتاه‌تر از ابتداء میلاد آن حضرت است تا پایان دوران سفارت و نمایندگی بین امام (ع) و شیعیانش و در گذشت نمایندگان. و اما غیبت طولانی‌تر آن است که بعد از غیبت کوتاه شروع شده و در پایانش آن حضرت (ع) با شمشیر قیام خواهد کرد. طبرسی گوید[۱۱]: بنگر چگونه دو غیبت برای صاحب الامر همان‌گونه که در روایات وارد شده بود، روی داد. اما غیبت صغرای او آن بود که طی آن نمایندگان آن حضرت وجود داشتند و دروازههای ورود به خدمت آن حضرت شناخته شده بود و شیعیانی که به امامت یازدهمین امام حضرت حسن بن علی (ع) معتقد بودند، درباره آن اختلافی نداشتند.
- ابن صباغ[۱۲] - که مالکی‌مذهب است - گوید: برای آن حضرت پیش از قیامش دو غیبت است. یکی از آن دو از دیگری طولانی‌تر است. اولی که کوتاه‌تر است از هنگام تولدش تا پایان دوره نمایندگی بین آن حضرت و پیروانش بود. و اما دومی که طولانی‌تر میباشد، آن غیبتی است که بعد از اولی آغاز شده و در پایان آن با شمشیر قیام خواهد کرد. خداوند متعال فرموده است: ﴿﴿وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ﴾﴾[۱۳] در این زمینه گفتههای دیگری نیز ایراد شده است که نقل آنها به درازا می‌کشد»[۱۴].
پاسخ‌های دیگر
با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:
| ۱. آیت‌الله مطهری؛ |
|---|
|
| ۲. آیت‌الله حکیم؛ |
|---|
|
| ۳. حجت الاسلام و المسلمین طاهری؛ |
|---|
 حجت الاسلام و المسلمین دکتر حبیب‌الله طاهری در کتاب «سیمای آفتاب» در این‌باره گفته‌است:
|
| ۴. حجت الاسلام و المسلمین موسوی‌نسب؛ |
|---|
|
| ۵. حجت الاسلام و المسلمین رحیمی؛ |
|---|
|
| ۶. آقای دکتر شفیعی سروستانی؛ |
|---|
در اینجا به چند روایت که در این زمینه وارد شده است اشاره می‌کنیم:
|
| ۷. نویسندگان کتاب «آفتاب مهر»؛ |
|---|
|
| ۸. نویسندگان کتاب نگین آفرینش؛ |
|---|
|
پرسش‌های وابسته
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ الاشاعة لا شراط الساعه، ۹۲.
- ↑ غیبت نعمانی، ۱۷۰.
- ↑ غیبت نعمانی، ۱۷۱.
- ↑ همان کتاب، ۱۷۲- ۱۷۳.
- ↑ ص ۴۱۶.
- ↑ غیبت نعمانی، ۱۷۳. این‌گونه کلمات نه بدان معنی است که مکان زندگی حضرت در بیابانها و درهها است بلکه کنایه از انکار مردم نسبت به وجود حضرت است که چون دوران غیبت طولانی می‌شود مردم به شک و تردید افتاده و می‌گویند: پس او کجا است؟! در کدام کوه و دشت به سر میبرد و در حرکت است؟
- ↑ غیبت نعمانی، ۱۷۳.
- ↑ غیبت شیخ، ۹۰.
- ↑ غیبت نعمانی، ۱۷۳- ۱۷۴.
- ↑ ارشاد مفید، ۳۲۶.
- ↑ اعلام الوری، ۴۱۶.
- ↑ فصول المهمه، ۳۰۹.
- ↑ و هرآینه در کتاب زبور بعد از ذکر - تورات - نوشتهایم که زمین را بندگان صالح و شایسته‌ام به ارث خواهند برد (انبیا/ ۱۰۵).
- ↑ صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص۱۶-۱۹.
- ↑ یادداشت‌های ج۹، ص۳۹۵.
- ↑ چلچراغ حکمت ج۱۰، ص۳۳، ۳۴.
- ↑ همان، ص ۳۱-۴۳
- ↑ ر.ک: لطف الله صافی گلپایگانی، منتخب الأثر في الأمام الثاني عشراعي في مخ الأثر في الأمام الثاني عشر (ع)، فصل دوم، باب های ۲۶، ۲۹، ۳۲ ، ۳۳ ۳۸ و ۴۷؛ فصل نهم، باب او فصل دهم، باب ۵
- ↑ حکیم، سید منذر، غیبت حضرت مهدی، ص۱۶۱ - ۱۶۲.
- ↑ سید محسن امین در کتاب اعیان الشیعه از ولادت آن حضرت حساب کرده و مدت غیبت صغری را ۷۴ سال دانسته است.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۵۵.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۵۳.
- ↑ ر.ک: غیبت نعمانی و منتخب الاثر، باب ۲۶؛ بحارالانوار، ج ۵۲، باب ۲۳.
- ↑ طاهری؛حبیب‌الله، سیمای آفتاب، ص۸۷ -۸۸.
- ↑ ر.ک: محمد رضا حکیمى، خورشید مغرب،(دفتر نشر فرهنگ اسلامى)، ص ۴۲ و ۴۳.
- ↑ علامه مجلسى قدّس سرّه، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۵۵.
- ↑ دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۱۸۳، ۱۸۴.
- ↑ رحیمی، عباس، امید فردا، ص:۱۹.
- ↑ محمد بن حسن طوسی (شیخ طوسی)، کتاب الغیبه، تهران، مکتبه نینوی الحدیثه، بی تا، ص ۲۶۱.
- ↑ فضل بن حسن طبرسی، إعلام الوری بأعلام الهدی، چاپ اول، قم، مؤسسه آل البیت (ع) لإحیاء التراث، ۱۴۱۷ ه.ق، ج ۲، ص ۲۵۹.
- ↑ محمد بن ابراهیم نعمانی، کتاب الغیبه، تهران، مکتبة الصدوق، بی‌تا، صص ۱۷۱ و ۱۷۲.
- ↑ محمد بن ابراهیم نعمانی، کتاب الغیبه، تهران، مکتبة الصدوق، بی‌تا، ص۱۷۳.
- ↑ محمد بن ابراهیم نعمانی، کتاب الغیبه، تهران، مکتبة الصدوق، بی‌تا، ص ۱۷۴.
- ↑ شفیعی سروستانی؛ ابراهیم، پرسش از موعود، ص ۱۱-۱۳.
- ↑ حضرت مهدی(ع) فرمود: " أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِيهَا إِلَى رُوَاةِ حَدِيثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِي عَلَيْكُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَيْهِم "؛ اما در حوادثی که پیش می‌آید، به راویان حدیث ما مراجعه کنید؛ زیرا آنان حجت من بر شمایند..»، بحارالانوار، ج۵۳، ص۱۸۱.
- ↑ آفتاب مهر، ج۱، ص ۱۳۲-۱۳۳.
- ↑ متن نامه‌ها –که به توقیعات مشهور است- در کتاب‌های علمای شیعه موجود است؛ از جمله: بحار الانوار، ج ۵۳، باب ۳۱، ص ۱۵۰ – ۱۹۷.
- ↑ غیبت طوسی، ح ۳۱۹، ص ۳۵۷.
- ↑ غیبت طوسی، فصل ۶، ح ۳۱۷، ص ۳۵۵.
- ↑ یبت طوسی، فصل ۶، ح ۳۶۵، ص ۳۹۵.
- ↑ " وَ أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِيهَا إِلَى رُوَاةِ حَدِيثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِي عَلَيْكُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَيْهِم"؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، باب ۴۵، ح ۳، ص۲۳۶.
- ↑ احتجاج، ج ۱، ح ۱۱، ص ۱۵.
- ↑ بالادستان، محمد امین؛ حائریپور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج۱، ص ۱۰۱ - ۱۰۵.