اهل کتاب در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
===تعریف [[اهل کتاب]]=== | ===تعریف [[اهل کتاب]]=== | ||
[[اهل کتاب]]، اصطلاحی [[فقهی]] است که برای نخستین بار در [[قرآن کریم]] به کار رفته و به [[پیروان]] [[دین یهود]] و [[مسیحیّت]] و [[مجوس]] اطلاق میشود که [[صاحب]] کتاب آسمانیاند، امّا دینشان [[نسخ]] شده و کتابشان [[تحریف]] و تغییر یافته است<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگنامه دینی، ص۲۵؛ فرهنگ شیعه، ص ۱۴۵.</ref>. | *[[اهل کتاب]]، اصطلاحی [[فقهی]] است که برای نخستین بار در [[قرآن کریم]] به کار رفته و به [[پیروان]] [[دین یهود]] و [[مسیحیّت]] و [[مجوس]] اطلاق میشود که [[صاحب]] کتاب آسمانیاند، امّا دینشان [[نسخ]] شده و کتابشان [[تحریف]] و تغییر یافته است<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگنامه دینی، ص۲۵؛ فرهنگ شیعه، ص ۱۴۵.</ref>. | ||
در [[قرآن کریم]] از [[اهل کتاب]] [[دعوت]] شده [[دین]] [[حضرت محمّد]] {{صل}} و [[قرآن]] را بپذیرند و از آنانی که آگاهانه [[دین الهی]] و [[نبوّت]] آن [[حضرت]] را [[تکذیب]] میکنند، [[نکوهش]] شده است، چون ویژگیهای [[پیامبر آخرالزمان]] و توصیه به [[ایمان]] به او هنگام [[مبعوث]] شدنش در کتابهای آنان آمده بود<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگنامه دینی، ص۲۵.</ref>. | *در [[قرآن کریم]] از [[اهل کتاب]] [[دعوت]] شده [[دین]] [[حضرت محمّد]] {{صل}} و [[قرآن]] را بپذیرند و از آنانی که آگاهانه [[دین الهی]] و [[نبوّت]] آن [[حضرت]] را [[تکذیب]] میکنند، [[نکوهش]] شده است، چون ویژگیهای [[پیامبر آخرالزمان]] و توصیه به [[ایمان]] به او هنگام [[مبعوث]] شدنش در کتابهای آنان آمده بود<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگنامه دینی، ص۲۵.</ref>. | ||
===[[حکم]] [[فقهی]] [[اهل کتاب]]=== | ===[[حکم]] [[فقهی]] [[اهل کتاب]]=== | ||
[[اهل کتاب]]، [[احکام]] خاصّی دارند از جمله اینکه آیا آنان پاکاند یا نجس؟ [[فقها]] در این باره دو دستهاند: دستهای قائلند [[اهل کتاب]] همانند [[کفار]] نجساند اما دسته دوم به [[پاکی]] آنان [[حکم]] کردهاند. چون [[خدا]] و اصل [[دین]] را قبول دارند. | *[[اهل کتاب]]، [[احکام]] خاصّی دارند از جمله اینکه آیا آنان پاکاند یا نجس؟ [[فقها]] در این باره دو دستهاند: دستهای قائلند [[اهل کتاب]] همانند [[کفار]] نجساند اما دسته دوم به [[پاکی]] آنان [[حکم]] کردهاند. چون [[خدا]] و اصل [[دین]] را قبول دارند. | ||
از طرف [[حکومت اسلامی]] با [[اهل کتاب]] قرارداد بسته میشود تا مبلغی به عنوان "جِزیه" بپردازند و [[مال]] و جانشان محفوظ باشد و از [[حقوق شهروندی]] در جامعۀ [[اسلامی]] برخوردار باشند. به آنان "اهل ذِمّه" هم میگویند، چون در ذّمه و [[پناه]] [[حکومت]] [[مسلمین]] به سر میبرند<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگنامه دینی، ص۲۵؛ فرهنگ شیعه، ص ۸۵-۸۶ و ۱۴۵.</ref>. | از طرف [[حکومت اسلامی]] با [[اهل کتاب]] قرارداد بسته میشود تا مبلغی به عنوان "جِزیه" بپردازند و [[مال]] و جانشان محفوظ باشد و از [[حقوق شهروندی]] در جامعۀ [[اسلامی]] برخوردار باشند. به آنان "اهل ذِمّه" هم میگویند، چون در ذّمه و [[پناه]] [[حکومت]] [[مسلمین]] به سر میبرند<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگنامه دینی، ص۲۵؛ فرهنگ شیعه، ص ۸۵-۸۶ و ۱۴۵.</ref>. | ||
===[[مهدویت]] و [[اهل کتاب]]=== | ===[[مهدویت]] و [[اهل کتاب]]=== | ||
از [[روایات]] فهمیده میشود رویارویی [[حضرت مهدی]] {{ع}} با [[اهل کتاب]]، یکسان نخواهد بود، بلکه در مواردی با دریافت [[جزیه]] به آنان اجازه میدهد به [[دین]] خودشان برجای بمانند و با گروهی به بحث و [[مناظره]] میپردازد و آنان را با این روش، به [[اسلام]] [[دعوت]] میکند و ممکن است بگوییم در آغاز [[قیام]]، با آنان به بحث میپردازد و با کسانی که [[حق]] را [[پنهان]] سازند، میجنگد. چنانچه [[امام کاظم]] {{ع}} درباره [[تفسیر]] [[آیه]] {{متن قرآن|وَلَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَكَرْهًا}}<ref>«آیا جز دین خداوند را باز میجویند با آنکه آنان که در آسمانها و زمینند خواهناخواه گردن نهاده فرمان اویند و به سوی او بازگردانده میشوند» سوره آل عمران، آیه ۸۳.</ref> فرمود: «هنگامی که [[قائم]] {{ع}} علیه [[یهود]]، [[نصارا]]، صائبیان، مادیگرایان و برگشتگان از [[اسلام]] و [[کافران]] در [[شرق]] و [[غرب]] کرۀ [[زمین]] [[قیام]] میکند و [[اسلام]] را به آنان پیشنهاد مینماید، هرکس پذیرفت، [[دستور]] میدهد [[نماز]] بخواند و [[زکات]] بدهد و برطبق آنچه فرد [[مسلمان]]، [[مأمور]] به انجام آن است، [[رفتار]] نماید و هرکس [[مسلمان]] نشود گردنش را میزند تا آنکه در [[شرق]] و [[غرب]] [[جهان]]، یک [[کافر]] بر جای نمیماند»<ref>{{متن حدیث|إِذَا خَرَجَ بِالْیَهُودِ وَ النَّصَارَی وَ الصَّابِئِینَ وَ الزَّنَادِقَةِ وَ أَهْلِ الرِّدَّةِ وَ الْکُفَّارِ فِی شَرْقِ الْأَرْضِ وَ غَرْبِهَا فَعَرَضَ عَلَیْهِمُ الْإِسْلَامَ فَمَنْ أَسْلَمَ طَوْعاً أَمَرَهُ بِالصَّلَاةِ وَ الزَّکَاةِ وَ مَا یُؤْمَرُ بِهِ الْمُسْلِمُ وَ یَجِبُ لِلَّهِ عَلَیْهِ وَ مَنْ لَمْ یُسْلِمْ ضَرَبَ عُنُقَهُ حَتَّی لَا یَبْقَی فِی الْمَشَارِقِ وَ الْمَغَارِبِ أَحَدٌ إِلَّا وَحَّدَ اللَّه}}؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۴۰؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۴۹.</ref>.<ref>ر.ک: تونهای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۴۵.</ref> | *از [[روایات]] فهمیده میشود رویارویی [[حضرت مهدی]] {{ع}} با [[اهل کتاب]]، یکسان نخواهد بود، بلکه در مواردی با دریافت [[جزیه]] به آنان اجازه میدهد به [[دین]] خودشان برجای بمانند و با گروهی به بحث و [[مناظره]] میپردازد و آنان را با این روش، به [[اسلام]] [[دعوت]] میکند و ممکن است بگوییم در آغاز [[قیام]]، با آنان به بحث میپردازد و با کسانی که [[حق]] را [[پنهان]] سازند، میجنگد. چنانچه [[امام کاظم]] {{ع}} درباره [[تفسیر]] [[آیه]] {{متن قرآن|وَلَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَكَرْهًا}}<ref>«آیا جز دین خداوند را باز میجویند با آنکه آنان که در آسمانها و زمینند خواهناخواه گردن نهاده فرمان اویند و به سوی او بازگردانده میشوند» سوره آل عمران، آیه ۸۳.</ref> فرمود: «هنگامی که [[قائم]] {{ع}} علیه [[یهود]]، [[نصارا]]، صائبیان، مادیگرایان و برگشتگان از [[اسلام]] و [[کافران]] در [[شرق]] و [[غرب]] کرۀ [[زمین]] [[قیام]] میکند و [[اسلام]] را به آنان پیشنهاد مینماید، هرکس پذیرفت، [[دستور]] میدهد [[نماز]] بخواند و [[زکات]] بدهد و برطبق آنچه فرد [[مسلمان]]، [[مأمور]] به انجام آن است، [[رفتار]] نماید و هرکس [[مسلمان]] نشود گردنش را میزند تا آنکه در [[شرق]] و [[غرب]] [[جهان]]، یک [[کافر]] بر جای نمیماند»<ref>{{متن حدیث|إِذَا خَرَجَ بِالْیَهُودِ وَ النَّصَارَی وَ الصَّابِئِینَ وَ الزَّنَادِقَةِ وَ أَهْلِ الرِّدَّةِ وَ الْکُفَّارِ فِی شَرْقِ الْأَرْضِ وَ غَرْبِهَا فَعَرَضَ عَلَیْهِمُ الْإِسْلَامَ فَمَنْ أَسْلَمَ طَوْعاً أَمَرَهُ بِالصَّلَاةِ وَ الزَّکَاةِ وَ مَا یُؤْمَرُ بِهِ الْمُسْلِمُ وَ یَجِبُ لِلَّهِ عَلَیْهِ وَ مَنْ لَمْ یُسْلِمْ ضَرَبَ عُنُقَهُ حَتَّی لَا یَبْقَی فِی الْمَشَارِقِ وَ الْمَغَارِبِ أَحَدٌ إِلَّا وَحَّدَ اللَّه}}؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۴۰؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۴۹.</ref>.<ref>ر.ک: تونهای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۴۵.</ref> | ||
==منابع== | ==منابع== |
نسخهٔ ۸ مارس ۲۰۲۰، ساعت ۲۱:۲۵
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل اهل کتاب (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
تعریف اهل کتاب
- اهل کتاب، اصطلاحی فقهی است که برای نخستین بار در قرآن کریم به کار رفته و به پیروان دین یهود و مسیحیّت و مجوس اطلاق میشود که صاحب کتاب آسمانیاند، امّا دینشان نسخ شده و کتابشان تحریف و تغییر یافته است[۱].
- در قرآن کریم از اهل کتاب دعوت شده دین حضرت محمّد (ص) و قرآن را بپذیرند و از آنانی که آگاهانه دین الهی و نبوّت آن حضرت را تکذیب میکنند، نکوهش شده است، چون ویژگیهای پیامبر آخرالزمان و توصیه به ایمان به او هنگام مبعوث شدنش در کتابهای آنان آمده بود[۲].
حکم فقهی اهل کتاب
- اهل کتاب، احکام خاصّی دارند از جمله اینکه آیا آنان پاکاند یا نجس؟ فقها در این باره دو دستهاند: دستهای قائلند اهل کتاب همانند کفار نجساند اما دسته دوم به پاکی آنان حکم کردهاند. چون خدا و اصل دین را قبول دارند.
از طرف حکومت اسلامی با اهل کتاب قرارداد بسته میشود تا مبلغی به عنوان "جِزیه" بپردازند و مال و جانشان محفوظ باشد و از حقوق شهروندی در جامعۀ اسلامی برخوردار باشند. به آنان "اهل ذِمّه" هم میگویند، چون در ذّمه و پناه حکومت مسلمین به سر میبرند[۳].
مهدویت و اهل کتاب
- از روایات فهمیده میشود رویارویی حضرت مهدی (ع) با اهل کتاب، یکسان نخواهد بود، بلکه در مواردی با دریافت جزیه به آنان اجازه میدهد به دین خودشان برجای بمانند و با گروهی به بحث و مناظره میپردازد و آنان را با این روش، به اسلام دعوت میکند و ممکن است بگوییم در آغاز قیام، با آنان به بحث میپردازد و با کسانی که حق را پنهان سازند، میجنگد. چنانچه امام کاظم (ع) درباره تفسیر آیه ﴿وَلَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَكَرْهًا﴾[۴] فرمود: «هنگامی که قائم (ع) علیه یهود، نصارا، صائبیان، مادیگرایان و برگشتگان از اسلام و کافران در شرق و غرب کرۀ زمین قیام میکند و اسلام را به آنان پیشنهاد مینماید، هرکس پذیرفت، دستور میدهد نماز بخواند و زکات بدهد و برطبق آنچه فرد مسلمان، مأمور به انجام آن است، رفتار نماید و هرکس مسلمان نشود گردنش را میزند تا آنکه در شرق و غرب جهان، یک کافر بر جای نمیماند»[۵].[۶]
منابع
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگنامه دینی، ص۲۵؛ فرهنگ شیعه، ص ۱۴۵.
- ↑ ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگنامه دینی، ص۲۵.
- ↑ ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگنامه دینی، ص۲۵؛ فرهنگ شیعه، ص ۸۵-۸۶ و ۱۴۵.
- ↑ «آیا جز دین خداوند را باز میجویند با آنکه آنان که در آسمانها و زمینند خواهناخواه گردن نهاده فرمان اویند و به سوی او بازگردانده میشوند» سوره آل عمران، آیه ۸۳.
- ↑ «إِذَا خَرَجَ بِالْیَهُودِ وَ النَّصَارَی وَ الصَّابِئِینَ وَ الزَّنَادِقَةِ وَ أَهْلِ الرِّدَّةِ وَ الْکُفَّارِ فِی شَرْقِ الْأَرْضِ وَ غَرْبِهَا فَعَرَضَ عَلَیْهِمُ الْإِسْلَامَ فَمَنْ أَسْلَمَ طَوْعاً أَمَرَهُ بِالصَّلَاةِ وَ الزَّکَاةِ وَ مَا یُؤْمَرُ بِهِ الْمُسْلِمُ وَ یَجِبُ لِلَّهِ عَلَیْهِ وَ مَنْ لَمْ یُسْلِمْ ضَرَبَ عُنُقَهُ حَتَّی لَا یَبْقَی فِی الْمَشَارِقِ وَ الْمَغَارِبِ أَحَدٌ إِلَّا وَحَّدَ اللَّه»؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۴۰؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۴۹.
- ↑ ر.ک: تونهای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۴۵.