کفر

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

کفر در قرآن | کفر در حدیث | کفر در نهج البلاغه | کفر در کلام اسلامی | کفر در فقه اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل کفر (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

معنای لغوی و اصطلاحی کفر

• کفر در لغت یعنی پوشش و پوشاندن به همین دلیل شب را "کافر" می‌‌نامند چراکه همه چیز در آن زمان پوشیده و پنهان است.
• اما کفر در اصطلاح دینی دو معنی دارد:

1. باور نداشتنِ اعتقاداتی که باید پذیرفته شود مثل توحید، نبوت، معاد و ضروریات دین؛
2. انکار آگاهانۀ سخن پیامبر و آنچه او آورده است.

• تعریف جامع کفر عبارت است از: انکار الوهیت، توحید، رسالت و ضروریات دین؛ منتها باید انکار به منکر شدن رسالت هم بینجامد. کفر یعنی پرده‌کشی روی حقیقت از طرف کسانی که عمداً و از روی عناد چنین عملی را انجام می‌‌دهند. بزرگترین کفر، انکار خداوند یکتا یا انکار دین و شریعت او و نبوت انبیاست.
• البته باید توجه داشت همچنان که به خدا، انحرافِ اعتقادی است، به تعبیر قرآن "به طاغوت"﴿فَمَنْ يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَيُؤْمِنْ بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى﴾ و بیزاری و عدم تبعیت از قدرت‌های خودکامه و بت و خداهای ساختگی، شرط ایمان است.

انواع کفر

• کفر، بر دو نوع است:

1. ی که از روی لجبازی و عناد باشد که به آن "کفر جحود" گفته می‌‌شود؛
2. ی که از روی جهالت و نادانی و آشنا نبودن به حقیقت حاصل شود.

• در مورد اول یعنی "جحود" دلایل عقلی و نقلی وجود دارد که چنین شخصی مستحق عذاب است، اما در مورد کفر به معنی دوم باید گفت، اگر شخص کافر جاهل، نسبت به جهلش مقصر نباشد مورد عفو و بخشش خداوند قرار می‌‌گیرد.

کافر حقیقی

• نمی توان ملتزم شد هرکسی که مسلمان نیست الزاما کافر است، بلکه کفر، یعنی انکار و پوشانیدن و کافر بر کسانی اطلاق می‌‌شود که در مقابل فرستادگان حق و آورندگان دین خدا، جبهه گرفته‌ و از روی عناد حق را بپوشانند، چنانکه آیۀ ﴿وَجَحَدُوا بِهَا وَاسْتَيْقَنَتْهَا أَنْفُسُهُمْ﴾ صراحت در همین معنی دارد. همچنین در روایتی، امام باقر(ع) در تأیید همین مطلب فرمودند: «وقتی انسان در مقابل حقیقتی قرار می‌‌گیرد و تشخیص می‌‌دهد حقیقت است و تسلیم می‌‌گردد، این علامت ایمان است؛ اما وقتی انسان در مقابل حقیقتی قرار می‌‌گیرد و با وجود اینکه حقیقت بودن آن را تشخیص می‌‌دهد عناد می‌‌ورزد، این حالت یعنی روح کفر در آن متجلی شده است»
• با این شرایط می‌‌توان نتیجه گرفت هر غیر مسلمانی نمی‌تواند کافر باشد بلکه باید شرایط کافر بودن که همان تشخیص حق و ایستادگی با عناد در مقابل آن است در او دیده شود.
• نکته ای که در روایت امام باقر(ع) باید به آن توجه کرد این است که نقطۀ مقابل کفر در این بیان مبارک مشخص شده است و آن همان تسلیم محض بودن در برابر پروردگار عالم و ایمان آوردن به حق و حقیقت است که برای حاصل شدنش باید قلباً تسلیم چنین حقی شد.

منابع

• فرهنگ شیعه
• محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی
• محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام

جستارهای وابسته

• کافر
• کافر حربی
• کافر کتابی
• اهل الکتاب
• کافر ذمی
• مرتد
• مرتد فطری
• مرتد ملی
• ناصبی
• مشرک
• براءت از مشرکین
• براءت از مشرکان
• برائت از مشرکین
• برائت از مشرکان
• تبری
• مخالف
• مؤلفة قلوبهم
• تألیف قلوب
• طلقا
• منافق
• سلفیه

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: